Pešt (agj)
Pešt-agj (mad'j.: Pest megye [ˈpɛʃt]) om üks' Mad'jaranman agjoišpäi. Mad'jaranman Budapešt-pälidn tegeb Pešt-agjan-ki administrativižidme funkcijoidme, tobmuden aluzkundad sijadasoiš enččen Pešt-lidnan ratušas.
Agj om sätud Toižen mail'man sodan jäl'ghe vanhan Pešt-Piliš-Šol't-Kiškun-agjan jagandal kahteks agjaks: Pešt i suvine Bač-Kiškun.
Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]
Agj levigandeb valdkundan keskuzpalas i pohjoižes. Röunatab kudenke agjanke, mugažo Slovakijanke pohjoižes. Dunai läbitab agjan päivlaskmašt palad pohjoižespäi suvhe. Reljef om erazvuitte, om tazangištoid, kukhid i mägid. Agjan kaikiš korktemb čokkoim om Čovanjos-mägi (938 m ü.m.t.).
Pind om 6 393,14 km². Ristitišt — 1 226 115 eläjad (2015, kaikiš suremb kaikes aigas), se om Mad'jaranman kaikiš suremb agj eläjiden lugun mödhe lugemata Budapešt-pälidnad. Kaks' eläjad koumespäi elädas Budapeštan ezilidnoiš.
Administrativine jagand[vajehta | vajehtada tekst]
Pešt-agj jagase kahesatoštkümneks jarašaks (rajonaks). Edel vn 2013 administrativišt reformad kuz'toštkümne kišteršegad (rajonad) oli niiden sijas.
Lidnad[vajehta | vajehtada tekst]
Peštas om vižkümne nell' lidnad:
- Abon' (Abony)
- Al'bertirš (Albertirsa)
- Asod (Aszód)
- Biatorbad' (Biatorbágy)
- Budakalas (Budakalász)
- Budakesi (Budakeszi)
- Budajorš (Budaörs)
- Budapešt (Budapest) — agjan administrativine keskuz, ei mülü agjaha
- Cegled (Cegléd)
- Dabaš (Dabas)
- Diošd (Diósd)
- Dunaharasti (Dunaharaszti)
- Dunakesi (Dunakeszi)
- Dunavaršan' (Dunavarsány)
- Erd (Érd)
- Fot (Fót)
- Göd (Göd)
- Gödöllö (Gödöllö)
- D'jal' (Gyál)
- D'jomrö (Gyömrő)
- Halastelek (Halásztelek)
- Išaseg (Isaszeg)
- Kerepeš (Kerepes)
- Kištarč (Kistarcsa)
- Maglod (Maglód)
- Monor (Monor)
- Nad'kat (Nagykáta)
- Nad'köröš (Nagykőrös)
- Nad'maroš (Nagymaros)
- Oč (Ócsa)
- Örken' (Örkény)
- Pecel' (Pécel)
- Piliš (Pilis)
- Piliš'čab (Piliscsaba)
- Pilišvöröšvar (Pilisvörösvár)
- Pomaz (Pomáz)
- Rackeve (Ráckeve)
- Sazhalombatt (Százhalombatta)
- Sentendre (Szentendre)
- Sigethalom (Szigethalom)
- Sigetsentmikloš (Szigetszentmiklós)
- Sob (Szob)
- Šul'šap (Sülysáp)
- Tapiosele (Tápiószele)
- Tököl' (Tököl)
- Törökbalint (Törökbálint)
- Tur (Tura)
- Uihart'jan (Újhartyán)
- Ullö (Üllő)
- Vac (Vác)
- Večeš (Vecsés)
- Verešed'haz (Veresegyház)
- Višegrad (Visegrád)
- Žambek (Zsámbék)
Agjas om 187 žilod lidnoihe ližaks.
Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]
| Mad'jaranman agjad da niiden administrativižed keskused | ||
| Bač-Kiškun (Kečkemet) | Baran'j (Peč) | Bekeš (Bekeš'čab) | Boršod-Abaui-Zemplen (Miškol'c) | Čongrad-Čanad (Seged) | D'jor-Mošon-Šopron (D'jor) | Fejer (Sekešfehervar) | Haidu-Bihar (Debrecen) | Heveš (Eger) | Jas-Nad'kun-Sol'nok (Sol'nok) | Komarom-Estergom (Tataban'j) | Nograd (Šal'gotarjan) | Pešt (Budapešt) | Sabol'č-Satmar-Bereg (N'jired'haz) | Šomod' (Kapošvar) | Zal (Zalaegerseg) | Tol'n (Seksard) | Vaš (Sombathei) | Vesprem (Vesprem-lidn) | ||
| tazostadud agjaha lidn — Budapešt | ||