Mine sisu juurde

Gvardeisk

Vikipedii-späi
Gvardeisk
Гвардейск
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Venäma
Eläjiden lugu (2023) 13,962 ristitud
Pind 12 km²
Gvardeisk Гвардейск
Pämez' Igor' Šaplov
(sügüz'ku 2015—)
Telefonkod +7−40 159-xx-xxx
Avtokod 39, 91
Aigvö UTC+2 (MSK−1)


Lidnan keskuzline torg vl 2003

Gvardeisk (ven.: Гварде́йск, pruss.: Tapiow, saks.: Gwardeisk, pol'š.: Gwardiejsk / Tapiewo, litv.: Tepliava / Gvardeiskas; edel 1946. vot — saks.: Tapiau, ven.: Тапиа́у) om Venäman lidn Kaliningradan agjan keskuzpalan päivlaskmas. Se om Gvardeiskan lidnümbrikon administrativine keskuz da pala.

Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan vl 1255 Tapiov-žiloks prussijalaižiden puiženno lidnusenno. Vl 1351 saudihe Tevtonan ordenan zamkad. Vl 1502 saudihe kirhad žilos. Žilo sai lidnan oiktusid vn 1722 6. päiväl sulakud.

Ezmäižen mail'man sodan aigan lidnan arhiv paloi lophu ambundan tagut vl 1914. Suren sodan aigan vn 1945 25. päiväl vilukud Rusttan Armijan Videnden gvardijan divizijan 17. gvardijan polk anasti lidnad. Udesnimitihe nügüdläižikš vn 1946 7. päiväl sügüz'kud Kaliningradan agjan toižiden lidnoiden kartte.

Gvardeisk šingotase sömtegimišton edheotandoil (lihakombinat[1], leibkonditerine kombinat, kalanümbriradai ceh), pakuitezfabrikal i koditehnikan ühthekeradamižen tegimel, mugažo bil'jardoiden fabrik[2] radab.

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Lidnümbrikon sijaduz agjas vn 2010 kartal

Lidn sijadase ümbrikon keskuzpalas, Pregol'-jogen (ven.: Прего́ля) da sen Deim-ližajogen (ven.: Де́йма) oiktoil randoil tobjimalaz, kümne metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel. Gvardeisk-raudtestancii om hural randal.

Matkad Kaliningradan keskuzpalhasai om koumekümne seičeme kilometrad päivlaskmha orhal, 42 km avtotedme vai raudtedme. Lähembaižed lidnad oma Polessk 24 km pohjoižhe orhal vai 28 km avtotedme i Pravdinsk 23 km suvhe orhal vai 44 km avtol.

Lidnan sijaduz rajonas (2011)

Kaik 61 žilod mülüdas lidnümbrikho Gvardeiskan ližaks. Lidnümbrikon pind — 783 km².

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 13 899 ristitud, lidnümbrikon (vn 2014 kezakuhusai — rajonan) nell' ühesandest, vn 2021 lidnan — 14 122 ristitud. Kaik 13 186 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 14 572 eläjad vl 2002 lähižiden žiloiden ühtištusen jäl'ghe.

Rahvahad (lidnan eläjad, enamba 0,4 % vl 2021): venälaižed — 92,1 %, ukrainalaižed — 1,2 %, vaugedvenälaižed — 1,1 %, armenijalaižed — 0,6 %, totarlaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 3,1 %, rahvahuden ozutandata — 1,5 %.

Ortodoksižen hristanuskondan Pühän Joann-endustajan jumalanpert'[3] (vspäi 1989 kirhan sauvuses) i katoline ph. Iosifan tulendan pühäpert' oma avaitud lidnas.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma viž päivkodid, kaks' keskškolad, Svetlii-lidnan licein nomer 3 filial, lapsiden da norišton keskuz, agjan bil'jardan škol, sportborcuindan škol. Professionaližen opendusen aluzkundad ratas lähembaižiš lidnoiš.

  1. Gvardeiskan lihakombinatan sait (g-mk.su). (ven.)
  2. Bil'jardoiden edheotandan sait (barskov.ru). (ven.)
  3. Gvardeiskan pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)



Kaliningradan agjan lidnad
Bagrationovsk | Baltiisk | Černähovsk | Gur'jevsk | Gusev | Gvardeisk | Kaliningrad | Krasnoznamensk | Laduškin | Mamonovo | Neman | Nesterov | Ozörsk | Pionerskii | Polessk | Pravdinsk | Primorsk | Slavsk | Sovetsk | Svetlii | Svetlogorsk | Zelenogradsk