Istorijanedeline kund
Istorijanedeline kund, vai eziaig, eziistorii, om pord ristitkundan istorijas edel kirjkelen sädandad. Meiden täht sen päine socialine ühtnik om arheologine kul'tur, sikš miše ei ole kirjutadud purtkid.
Tärtuz tuli eloho 19. voz'sadal. Voib kävutada «istorijanedeline»-terminad mitte taht pordon täht Man sundundaspäi, no kaidos el'genduses kävutadas sidä ristitkundan polhe vaiše. Anttas aigkeskustad järgeližešti terminan ühtes, oz., «miocenan istorijanedeližed (eziistorižed) oblezjanad» (23..5,5 mln vozid tagaz) vai «Keskpaleolitan Homo sapiens» (300..30 tuhad vozid tagaz). Sadas informacijad istorijanedeližes kundas neniden tedoiden andmusišpäi: arheologii, etnologii, paleontologii, biologii, geologii, antropologii, arheoastronomii, palinologii, arheogenetik. Eziistorikad tedoitas istorijanedelišt kundad.
Kirjkel' sündui erazvuiččil rahvahil erazvuiččen aigan, ka äjile kul'turoile ei voi kävutada istorijanedeline-terminad, vai sen el'genduz i aigkeskust oma toižed, mi kaikel ristitkundal. Sen paloin, edelkolumbižen Amerikan pordhišt om toine Evrazijan i Afrikan rindataden. Järgeline pordhišt om kiviaig (ala-, kesk- i üläpaleolit; mezolit, neolit), bronzaig (ezmäižiden kirjutadud purtkiden libund), raudaig.
Ristitud eliba istorijanedeližkundaližel järgendusel. Eziauguižed tobmuden institutoiden formad i ičtazvedandan velgusižed normad formiruihe ristitkundan istorijanedeližel pordhal. Politižen tobmuden i valdkundaližiden institutoiden olmatomuz harakterizuib sidä pordast. Sen aigan socialižed normad oliba verod, verotegod i tabud. Pord edel religijad oli ristitkundal, sid' vägevad kul'tad šingotihe, no ei olend völ niiden radnikoičijoid.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
 |
Istorijanedeline kund Vikiaitas |
|
Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe. |