Futbol

Futbol (angl.: football, sanoišpäi foot «labajaug» + ball «mäč»), vai jaugmäčvänd, om jouksportansugu. Sen met om löda mäčud vastustajan veraihe jaugoil vai hibjan toižil paloil päiči käziš enamba kerdoid, mi vastustajan jouk.

Vändai futbolha ristit om futbolist. Vändon ladluz om futbolmäč. Nügüd'aigan futbol om kaikiš populärižembiš i massižembiš sportansuguišpäi mail'mas, kaik 250 mln futbolan vändajad lugetihe mail'mas FIFA:n andmusiden mödhe 21. voz'sadan zavodindas. Sportjouk pöudol kogoneb 11 vändajaspäi maksimum, heiden keskes üks' om verainik päiči erasiš-se statjoiš. Vändon aigan voib tehta vändajiden vajehtusid. Arbitrad sudidas vändoid. Joukun vändajiden pozicijad oma verainik, kaičii, pol'kaičii, ezirivenvändai, varavändai.

Italijalaižed tegiba meles kal'čo-vändod 14. voz'sadal (ital.: calcio) i toiba Britanižihe sarihe. Se vänd sai populärižust Anglijas 19. voz'sadal, vändihe kolledžiden joukud päpaloin. Ezmäine naprind säta ühthižid ohjandimid oli tehtud vl 1846. Ezmäižen specializiruidud futbolkluban aluz om pandud vl 1857, se om Šeffild ühtennimižes lidnaspäi i om väges tähäsai. Anglijan futbolassociacijan ohjandimed oliba vahvištadud vl 1863, sidä kesken futbolpöudon i verajiden suruded. Avarod futbolvoibištelendad mändas vspäi 1871, se om Anglijan kupkan alusenpanendan voz'. Vl 1904 Rahvahidenkeskeižiden futbolassociacijoiden federacii (FIFA) om sätud Parižas, se organizacii om päine futbol-vändos. Ezmäine mail'man futbolčempionat tegihe vl 1930.