Segežan rajon: Erod versijoiden keskes

Segežan rajon
Сегежский район (ven.)
Segežan piiri (suom.)
Valdkund	Venäma
Administrativine keskuz	Segež
Eläjiden lugu (2016)	37,906 ristitud
Pind	10,723 km²

Sirvi ajalugu interaktiivselt

← Vanhemb vajehtuz Udemb vajehtuz→

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

VisuaalneVikitekst

Pandud

Vajehtuz 24. Eloku 2018, kell 12:23

Segežan rajon (ven.: Сегежский район, suom.: Segežan piiri) om municipaline ühtnik Karjalan Tazovaldkundas, Venälaižes Federacijas.

Administrativine keskuz om Segež-lidn. Rajonan ristitišton viž seičemendest eläb siš.

Istorii

Rajonan aluz om pandud vl 1927 Karjalha, elokun 27. päivän VCIK:an käskön mödhe. Panihe Nadvojicid (Vožmosalm, suom. Vojatšu) sen keskuseks (20 km pohjoižhe Segežaspäi), vspäi 1929 — Maigub-žilo. Rajonad likvidiruihe vl 1930 sulakun 20. päiväl.

Suren Tatanman sodan aigan Vigjärv oli röunaks NSTÜ:n i Suomenman sodavägiden keskes. Segež oli nevondkundaližen frontan eziröunas.

Vl 1945 udessündutihe Segežan rajonad Medvežjegorskan da Rugjärven rajoniden paloišpäi i panihe Segež-lidnad sen keskuseks. Vozil 1991−2005 Segež-lidn oli alištunu tazovaldkundan tobmudele oikti.

Geografijan andmused

Segežan rajon om Karjalan Tazovaldkundan päivnouzmaine taho. Pind — 10 723 nellikkilometrad (8nz' sija tazovaldkundas 18späi). Mec katab rajonan pol't (4 900 km²), se om kavag'mec tobjimalaz. Sod ottas koumandest (3 600 km²). Saum vezid — videndez.

Om röunoid 4 Venäman rajonanke:

suvipäivnouzmas Arhangel'skan agjan Onegan rajonanke;
suves da suvipäivlaskmas Karjalan Tazovaldkundan Medvežjegorskan rajonanke;
lodehes Karjalan Tazovaldkundan Mujezerskijan rajonanke;
pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas Karjalan Tazovaldkundan Belomorskan rajonanke.

Znamasine jogi om Vig, se om Vaugedmeren-Baltijanmeren veziten pala vspäi 1933. Kaikiš surembad järved-vezivaradimed oma Vigjärv (suom. Uikujärvi, 1143 km²) rajonan keskuses da Segjärv (suom. i karj. Seesjärvi, 815 km²) rajonan suvipäivlaskmaižel röunal. Kaik om 487 järved da 9 joged rajonas^[1].

Klimat om ven pehmed meren klimatan pirdoidenke. Vilukun keskmäine lämuz om −12,1 C°, heinkun lämuz om +16,6 C°. Paneb sadegid 500 mm vodes.

Londuseližed varad oma turbaz, metallad (vas'k, nikel', kuld), sauvondmaterialad (sauvondkivi, letked, gravii), tal'k^[2], mec, kala, reskvezi.

Vspäi 2005 rajonan territorii jagase 6 municipaližhe ühtnikha: 2 lidnankundad da 4 küläkundad.

Tobmuz

Käskusenandai tombuz om Rajonan Nevondkund (ven. Совет района) 18 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Valičendad sihe oliba edel strokud, vl 2012 redukun 14. päiväl (kudenz' kucund)^[3]. Sergei Tükov radab Rajonan Nevondkundan ezimehen da rajonan pämehen vs 2012 redukuspäi. Üks' abunik om hänele abhu. Rajonan Nevondkundan ezitajad valitas rajonan pämest i rajonan administracijan pämest ičeze valdatusiden strokun lophusai.

Vs 2011 vilukun 1. päiväspäi Igor' Veksler om valitud i radab rajonan administracijan pämeheks kontraktan mödhe^[4]. Üks' varapämez' om hänele abhu. Kuz' palakundad, 3 ohjandust, 2 laudkundad da 1 komitet alištudas rajonan administracijan pämehištole.

Eläjad

Vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 15 624 ristitud (49 838 Segežanke), vl 2010 — 41 215 ristitud (11 584 Segežata).

Kaik om 36 eländpunktad rajonas (vl 2005), sidä kesken 1 lidn, 1 lidnanvuitte žilo, 15 külänvuittušt žilod, 8 raudtestancijad-eländpunktad, 7 küläd.

Toine sur' eländpunkt om lidnanvuitte Nadvojicad-žilo (7,8 tuh. rist. vl 2016).

Rahvahad (vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, enamba 0,4%)^[5]: venälaižed — 81,3%, vaugedvenälaižed — 7,3%, karjalaižed — 3,4%, ukrainalaižed — 2,9%, suomalaižed — 1,1%, pol'šanmalaižed — 0,6%, toižed rahvahad — 2,3%, rahvahuden ozutandata — 1,1%.

Vl 2002 65 vepsläšt eli rajonas (0,13% sen ristitištospäi).

Ižanduz

Rajonan ižandusen päsarakod oma:

mecan varhapanend;
pumaterialan ümbriradmine;
cellülozbumagaine tegimišt (Segežan CBK, kaikiš suremb kraftbumagan pästand Evropas);
alüminijan metallurgii (Nadvojicin alüminijantegim);
raudte- da jogitransport;
gidroenergetik (Ondan GES, mülüb Vigan GES:oiden kaskadha);
torguind;
sauvond;
maižanduz, kalankazvatuz.

Homaičendad

Irdkosketused

[1] Сегежский муниципальный район — краткая информация о муниципальном образовании (Segežan municipaline rajon — lühüd informacii municipaližes ühtnikas). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (gov.karelia.ru). (ven.)

[2] Сегежский район — географические характеристики (Segežan rajon — geografijan andmused). — Segežan rajonan oficialine sait (home.onego.ru/~segadmin). (ven.)

[3] Новым главой Сегежского района Карелии избран начальник цеха (Cehan pämez' om valitud Karjalan Segežan rajonan udeks pämeheks). — Informacine Regnum-agentuz (regnum.ru). (ven.)

[4] Список лиц, назначенных на должности из резерва управленческих кадров (Pandud radnikusile personiden nimikirjutez ohjastuzkadroiden varaspäi). — Segežan rajonan oficialine sait (home.onego.ru/~segadmin). (ven.)

[5] Справка об исторических, культурных, демографических и национальных особенностях Сегежского района (Tedonandmine Segežan rajonan istorižiš, kul'turižiš, demografižiš da rahvahaližiš eriližusiš). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (gov.karelia.ru). (ven.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Rivi 13: / Rivi 13: @@
 | Map width     =
 }}
-'''Segežan rajon''' ([[venäkel'|ven]].: ''Сегежский район'', [[suomen kel'|suom]].: ''Segežan piiri'') om municipaline ühtnik [[Karjalan Tazovaldkund]]as, [[Venäma|Venälaižes Federacijas]].
+'''Segežan rajon''' ({{lang-ru|Сегежский район}}, {{lang-fi|Segežan piiri}}) om municipaline ühtnik [[Karjalan Tazovaldkund]]as, [[Venäma|Venälaižes Federacijas]].
 Administrativine keskuz om [[Segež]]-lidn. Rajonan ristitišton viž seičemendest eläb siš.
 == Istorii ==
-Rajonan aluz om pandud vl 1927 Karjalha, elokun 27. päivän [[VCIK]]:an käskön mödhe. Panihe [[Nadvojicad|Nadvojicid]] (Vožmosalm, suom. ''Vojatšu'') sen keskuseks (20 km pohjoižhe Segežaspäi), vspäi 1929 — [[Maigub (žilo)|Maigub]]-žilo. Rajonad likvidiruihe vl 1930 sulakun 20. päiväl.
+Rajonan aluz om pandud vl 1927 Karjalha, elokun 27. päivän [[VCIK|VCIK:an]] käskön mödhe. Panihe [[Nadvojicad|Nadvojicid]] (Vožmosalm, suom. ''Vojatšu'') sen keskuseks (20 km pohjoižhe Segežaspäi), vspäi 1929 — [[Maigub (žilo)|Maigub]]-žilo. Rajonad likvidiruihe vl 1930 sulakun 20. päiväl.
 [[Sur' Tatanman soda|Suren Tatanman sodan]] aigan [[Vigjärv]] oli röunaks NSTÜ:n i Suomenman sodavägiden keskes. Segež oli nevondkundaližen frontan eziröunas.
-Vl 1945 udessündutihe Segežan rajonad [[Medvežjegorskan rajon|Medvežjegorskan]] da [[Rugjärven rajon|Rugjärven]] rajoniden paloišpäi i panihe [[Segež]]-lidnad sen keskuseks. Vozil 1991-2005 Segež-lidn oli alištunu tazovaldkundan tobmudele oikti.
+Vl 1945 udessündutihe Segežan rajonad [[Medvežjegorskan rajon|Medvežjegorskan]] da [[Rugjärven rajon|Rugjärven]] rajoniden paloišpäi i panihe [[Segež]]-lidnad sen keskuseks. Vozil 1991−2005 Segež-lidn oli alištunu tazovaldkundan tobmudele oikti.
 == Geografijan andmused ==
@@ Rivi 33: / Rivi 33: @@
 * pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas [[Karjalan Tazovaldkund]]an [[Belomorskan rajon]]anke.
-Znamasine jogi om [[Vig (jogi)|Vig]], se om [[Vaugedmeren-Baltijanmeren vezite]]n pala vspäi 1933. Kaikiš surembad järved-vezivaradimed oma [[Vigjärv]] (suom. ''Uikujärvi'', 1143 km²) rajonan keskuses da [[Segjärv]] (suom. i karj. ''Seesjärvi'', 815 km²) rajonan suvipäivlaskmaižel röunal. Kaik om 487 järved da 9 joged rajonas<ref>[http://gov.karelia.ru/gov/Regions/segezha_inf.html Сегежский муниципальный район — краткая информация о муниципальном образовании (Segežan municipaline rajon — lühüd informacii municipaližes ühtnikas). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (gov.karelia.ru).] {{ref-ru}}</ref>.
+Znamasine jogi om [[Vig (jogi)|Vig]], se om [[Vaugedmeren-Baltijanmeren vezite]]n pala vspäi 1933. Kaikiš surembad järved-vezivaradimed oma [[Vigjärv]] (suom. ''Uikujärvi'', 1143 km²) rajonan keskuses da [[Segjärv]] (suom. i karj. ''Seesjärvi'', 815 km²) rajonan suvipäivlaskmaižel röunal. Kaik om 487 järved da 9 joged rajonas<ref>[http://gov.karelia.ru/gov/Regions/segezha_inf.html Сегежский муниципальный район — краткая информация о муниципальном образовании (Segežan municipaline rajon — lühüd informacii municipaližes ühtnikas). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (''gov.karelia.ru'').] {{ref-ru}}</ref>.
-Klimat om [[ven vö|ven]] pehmed meren klimatan pirdoidenke. Vilukun keskmäine lämuz om -12,1°C, heinkun kesklämuz om +16,6°C. Paneb sadegid 500 mm vodes.
+Klimat om [[ven vö|ven]] pehmed meren klimatan pirdoidenke. Vilukun keskmäine lämuz om −12,1 C°, heinkun lämuz om +16,6 C°. Paneb sadegid 500 mm vodes.
-Londuseližed varad oma [[turbaz]], metallad ([[vas'k]], [[nikel']], [[kuld]]), sauvondmaterialad ([[sauvondkivi]], [[lete|letked]], [[gravii]]), [[tal'k]]<ref>[http://home.onego.ru/~segadmin/history.htm Сегежский район — географические характеристики (Segežan rajon — geografijan andmused). — Segežan rajonan oficialine sait (home.onego.ru/~segadmin).] {{ref-ru}}</ref>, [[mec]], [[kala]], [[vezi|reskvezi]].
+Londuseližed varad oma [[turbaz]], metallad ([[vas'k]], [[nikel']], [[kuld]]), sauvondmaterialad ([[sauvondkivi]], [[lete|letked]], [[gravii]]), [[tal'k]]<ref>[http://home.onego.ru/~segadmin/history.htm Сегежский район — географические характеристики (Segežan rajon — geografijan andmused). — Segežan rajonan oficialine sait (''home.onego.ru/~segadmin'').] {{ref-ru}}</ref>, [[mec]], [[kala]], [[vezi|reskvezi]].
-Vspäi 2005 rajonan territorii alajagase 6 municipaližhe ühtnikha: 2 lidnankundad da 4 küläkundad.
+Vspäi 2005 rajonan territorii jagase 6 municipaližhe ühtnikha: 2 lidnankundad da 4 küläkundad.
 == Tobmuz ==
-Käskusenandai tombuz om Rajonan Nevondkund (ven. ''Совет района'') 18 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Valičendad sihe oliba edel strokud, vl 2012 redukun 14. päiväl (kudenz' kucund)<ref>[https://regnum.ru/news/1581706.html Новым главой Сегежского района Карелии избран начальник цеха (Cehan pämez' om valitud Karjalan Segežan rajonan udeks pämeheks). — Informacine Regnum-agentuz (Regnum.ru).] {{ref-ru}}</ref>. [[Tükov Sergei|Sergei Tükov]] radab Rajonan Nevondkundan ezimehen da rajonan pämehen vs 2012 redukuspäi. Üks' abunik om hänele abhu. Rajonan Nevondkundan ezitajad valitas rajonan pämest i rajonan administracijan pämest ičeze valdatusiden strokun lophusai.
+Käskusenandai tombuz om Rajonan Nevondkund (ven. ''Совет района'') 18 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Valičendad sihe oliba edel strokud, vl 2012 redukun 14. päiväl (kudenz' kucund)<ref>[https://regnum.ru/news/1581706.html Новым главой Сегежского района Карелии избран начальник цеха (Cehan pämez' om valitud Karjalan Segežan rajonan udeks pämeheks). — Informacine Regnum-agentuz (''regnum.ru'').] {{ref-ru}}</ref>. [[Tükov Sergei|Sergei Tükov]] radab Rajonan Nevondkundan ezimehen da rajonan pämehen vs 2012 redukuspäi. Üks' abunik om hänele abhu. Rajonan Nevondkundan ezitajad valitas rajonan pämest i rajonan administracijan pämest ičeze valdatusiden strokun lophusai.
-Vs 2011 vilukun 1. päiväspäi [[Veksler Igor'|Igor' Veksler]] om valitud i radab rajonan administracijan pämeheks kontraktan mödhe<ref>[http://home.onego.ru/~segadmin/omsu_rezerv.htm Список лиц, назначенных на должности из резерва управленческих кадров (Pandud radnikusile personiden nimikirjutez ohjastuzkadroiden varaspäi). — Segežan rajonan oficialine sait (home.onego.ru/~segadmin).] {{ref-ru}}</ref>. Üks' varapämez' om hänele abhu. Kuz' palakundad, 3 ohjandust, 2 laudkundad da 1 komitet alištudas rajonan administracijan pämehištole.
+Vs 2011 vilukun 1. päiväspäi [[Veksler Igor'|Igor' Veksler]] om valitud i radab rajonan administracijan pämeheks kontraktan mödhe<ref>[http://home.onego.ru/~segadmin/omsu_rezerv.htm Список лиц, назначенных на должности из резерва управленческих кадров (Pandud radnikusile personiden nimikirjutez ohjastuzkadroiden varaspäi). — Segežan rajonan oficialine sait (''home.onego.ru/~segadmin'').] {{ref-ru}}</ref>. Üks' varapämez' om hänele abhu. Kuz' palakundad, 3 ohjandust, 2 laudkundad da 1 komitet alištudas rajonan administracijan pämehištole.
 == Eläjad ==
@@ Rivi 53: / Rivi 53: @@
 Toine sur' eländpunkt om lidnanvuitte [[Nadvojicad]]-žilo (7,8 tuh. rist. vl 2016).
-Rahvahad (vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, enamba 0,4%)<ref>[http://gov.karelia.ru/gov/Regions/Info/segezha_nac.html Справка об исторических, культурных, демографических и национальных особенностях Сегежского района (Tedonandmine Segežan rajonan istorižiš, kul'turižiš, demografižiš da rahvahaližiš eriližusiš). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (gov.karelia.ru).] {{ref-ru}}</ref>: [[venälaižed]] — 81,3%, [[vaugedvenälaižed]] — 7,3%, [[karjalaižed]] — 3,4%, [[ukrainalaižed]] — 2,9%, [[suomalaižed]] — 1,1%, [[pol'šanmalaižed]] — 0,6%, toižed — 2,3%, rahvahuden ozutandata — 1,1%.
+Rahvahad (vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, enamba 0,4%)<ref>[http://gov.karelia.ru/gov/Regions/Info/segezha_nac.html Справка об исторических, культурных, демографических и национальных особенностях Сегежского района (Tedonandmine Segežan rajonan istorižiš, kul'turižiš, demografižiš da rahvahaližiš eriližusiš). — Karjalan Tazovaldkundan Ohjastuz (''gov.karelia.ru'').] {{ref-ru}}</ref>: [[venälaižed]] — 81,3%, [[vaugedvenälaižed]] — 7,3%, [[karjalaižed]] — 3,4%, [[ukrainalaižed]] — 2,9%, [[suomalaižed]] — 1,1%, [[pol'šanmalaižed]] — 0,6%, toižed rahvahad — 2,3%, rahvahuden ozutandata — 1,1%.
 Vl 2002 65 [[vepsläižed|vepsläšt]] eli rajonas (0,13% sen ristitištospäi).
@@ Rivi 73: / Rivi 73: @@
 == Irdkosketused ==
-* [http://home.onego.ru/~segadmin/ Segežan rajonan oficialine sait.] {{ref-ru}}
+* [http://home.onego.ru/~segadmin/ Segežan rajonan oficialine sait (''home.onego.ru/~segadmin'').] {{ref-ru}}
-* [http://gov.karelia.ru/gov/Regions/segezha.html Segežan rajon Karjalan Tazovaldkundan oficialižel saital.] {{ref-ru}}
+* [http://gov.karelia.ru/gov/Regions/segezha.html Segežan rajon Karjalan Tazovaldkundan oficialižel ''gov.karelia.ru''-saital.] {{ref-ru}}
-{{Rajonad Karjalan Tazovaldkundas}}
+{{Karjalan Tazovaldkundan rajonad}}
 [[Kategorii:Segežan rajon| ]]