Cerii: Erod versijoiden keskes
+ Periodine tablut |
+ |
||
Rivi 3: | Rivi 3: | ||
'''Cerii''' (''Ce'' — ''cerium'' latinan kelel) om 58nz' himine element [[Himižiden elementoiden periodine tablut|himižiden elementoiden periodižes tabludes]], [[lantanoidad|lantanoidoiden]] gruppaspäi. |
'''Cerii''' (''Ce'' — ''cerium'' latinan kelel) om 58nz' himine element [[Himižiden elementoiden periodine tablut|himižiden elementoiden periodižes tabludes]], [[lantanoidad|lantanoidoiden]] gruppaspäi. |
||
Element om harvahk Man kores, pala — 70 grammad tonnas. Om nimitadud penen [[Cerer (pen' planet)|Cerer-planetan]] mödhe ({{lang-la|Ceres}}), sen nimi libub rimalaižiden man vägen [[Cerera]]-jumalnaižespäi. Vl 1839 ročilaiž-saksalaine Karl Gustav Mosander-himik sai metallad ezmäižen kerdan. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Fizižed ičendad == |
== Fizižed ičendad == |
||
Cerii om pehmed tagokaz notked raudhahk [[metall|mametall]]. |
Cerii om pehmed tagokaz notked raudhahk [[metall|mametall]]. |
||
Atommass — 140,116. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 6,757 g/sm³. Suladandlämuz — |
Atommass — 140,116. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 6,757 g/sm³. Suladandlämuz — 1068 K (795 C°). Kehundlämuz — 3716 K (3443 C°). |
||
⚫ | Londuseline cerii kogoneb nelläs stabiližes izotopaspäi: <sup>136</sup>Ce (0,185%), <sup>138</sup>Ce (0,251%), <sup>140</sup>Ce (88,450%) i <sup>142</sup>Ce (11,114%). Sen ližaks, tetas 35 ratud izotopad 119..135, 137, 139, 141, 143..157 atommassanke, i 10 izomärad, kaikiš hätkemb om <sup>144</sup>Ce-izotop 284,89 päiväd pol'čihodamižen pordonke. |
||
== Himižed ičendad == |
|||
⚫ | |||
== Kävutand == |
|||
Ottas kävutamižhe cerijad metallurgijas, optikas, medicinas. |
|||
⚫ | Sadas puhthad elementad cerijan ftoridan (CeF<sub>3</sub>) suladusen [[elektroliz]]an abul. Om olmas cerijan löudmižsijid [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV:oiš]], [[Kazahstan]]as, [[Venäma]]s, [[Ukrain]]as, [[Avstralii (valdkund)|Avstralijas]], [[Brazilii|Brazilijas]], [[Indii|Indijas]] da [[Skandinavii|Skandinavijas]]. |
||
⚫ | |||
== Irdkosketused == |
== Irdkosketused == |
||
Rivi 23: | Rivi 29: | ||
{{Periodine tablut}} |
{{Periodine tablut}} |
||
{{stub}} |
|||
[[Kategorii:Himižed elementad kirjamišton mödhe]] |
[[Kategorii:Himižed elementad kirjamišton mödhe]] |
Vajehtuz 18. Kül’mku 2018, kell 18:58
58 |
0
2 9 19 18 8 2 |
Ce 140,116 |
|
Cerii |
Cerii (Ce — cerium latinan kelel) om 58nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes, lantanoidoiden gruppaspäi.
Element om harvahk Man kores, pala — 70 grammad tonnas. Om nimitadud penen Cerer-planetan mödhe (latin.: Ceres), sen nimi libub rimalaižiden man vägen Cerera-jumalnaižespäi. Vl 1839 ročilaiž-saksalaine Karl Gustav Mosander-himik sai metallad ezmäižen kerdan.
Toksine element, i kalan da veziolijoiden täht eriližešti, voib kogotas organizmas.
Fizižed ičendad
Cerii om pehmed tagokaz notked raudhahk mametall.
Atommass — 140,116. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 6,757 g/sm³. Suladandlämuz — 1068 K (795 C°). Kehundlämuz — 3716 K (3443 C°).
Londuseline cerii kogoneb nelläs stabiližes izotopaspäi: 136Ce (0,185%), 138Ce (0,251%), 140Ce (88,450%) i 142Ce (11,114%). Sen ližaks, tetas 35 ratud izotopad 119..135, 137, 139, 141, 143..157 atommassanke, i 10 izomärad, kaikiš hätkemb om 144Ce-izotop 284,89 päiväd pol'čihodamižen pordonke.
Himižed ičendad
Cerii om seižmatoi il'mas i kändase hilläšti hapanduseks. Muigotandmärad: +4..+1. Element om hüvä katalizator.
Kävutand
Ottas kävutamižhe cerijad metallurgijas, optikas, medicinas.
Sadas puhthad elementad cerijan ftoridan (CeF3) suladusen elektrolizan abul. Om olmas cerijan löudmižsijid AÜV:oiš, Kazahstanas, Venämas, Ukrainas, Avstralijas, Brazilijas, Indijas da Skandinavijas.
Irdkosketused
- Cerii webelements.com-saital. (angl.)
- Kirjutuz cerijas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)
Cerii Vikiaitas |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||
8 | Uue | Ubn | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
|