Kinšas

Kinšas
Kinshasa

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Kongon Demokratine Tazovaldkund
Eläjiden lugu (2017)	11,855,000 ristitud
Pind	600 km²
Pämez'	Andre Kimbuta Jango (keväz'ku 2007—)
Telefonkod	+243−9
Aigvö	UTC+1

Kinšas (franc.: (Ville de) Kinshasa; edel 1966 vot — Leopol'dvil' ), om Kongon Demokratižen Tazovaldkundan pälidn, se-žo agj om, KDT:n kaikiš suremb lidn, Afrikan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe (Lagosan da Kairan jäl'ghe, Johannesburganke tazomäras).

Kinšas om kahtenz' francijankel'hine lidn surtte mail'mas Parižan jäl'ghe.

Istorii

Eländpunktan aluz oli pandud torguindžiloks vl 1881. Vspäi 1960 om valdkundan pälidnaks.

Geografijan andmused

Kinšas seižub Kongo-jogen hural randal, alemba jogikändant, 240 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Brazzavil'-lidn, Kongon Tazovaldkundan pälidn, sijadase Kinšasan kohtha, jogen oiktal randal. Kaks' pälidnad seištas toine toižen kohtha — nece olend om üks'jäine mail'mas.

Klimat om subekvatorialine kuivan sezonanke kezakus-sügüz'kus.

Tobmuz

Kinšas om lidn (franc.: ville) da üks' KDT:n 11 agjaspäi (franc.: province) ühtes.

Lidn-agj jagase 4 administrativižhe ümbrikho (fr. district), ned — 24 kommun:ha (fr. commune).

Valdkundan parlamentan ühtnijad agjaspäi: 8 ezitajad ratas-išttas Senatas, 59 — Nacionaližes Suimas.

Eläjad da ižanduz

Edel ripmatomut (vs 1960) alaman kel' oli oficialižeks. Kinšas om teravan kontrastan lidn elokahiden i golliden rajoniden keskes, ristitišt ližadub südäimigracijan tagut. Vl 2012 lidnan eläjiden lugu oli 9 546 000 ristitud. Vl 2017 kaik 17 071 000 ristituid elihe Kinšasan agjas, sen pind — 9 965 km².

Kaikenvuitte ümbriradai tegimišt om olmas lidnas, mugažo laivoiden sauvomine da kohenduz. Sen ližaks, metallurgine kompleks radab Maluku-rajonas.

Openduzsijad

Kaik om 11 valdkundališt da 40 privatišt institutad da universitetad lidnas. Ned oma sijatud tazomäras kaikid ümbrikoidme.

Vl 1958 ezmäine afrikaine südäitukuine reaktor om saudud Lovanium-universitetas (Kinšasan Universitetan pala). Nügüd' sigä om kaks' reaktorad tedoidusiden täht.

Transport

Kinšasan rahvahidenkeskeine Ndžili-lendimport (FIH) om valdkundan kaikiš suremb. Se om soda- da civiliženke znamoičendanke ühtes, ühtenke lendahtamižsarganke.

Ehtatuz sidob lidnad Brazzavilinke, 4 kilometrad Kongo-joges iliči.

Sebruzlidnad

Kinšasal koume sebruzlidnad om olmas:

• Turkanma Ankar, Turkanma (vspäi 2005)
• Brazzavil', Kongon Tazovaldkund
• Bel'gii Brüssel', Bel'gii (vspäi 2002)

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden oficialine sait (kinshasa.cd). (fr.)