Romanii: Erod versijoiden keskes

Romanii
România
Flag;	Valdkundznam;
Pälidn	Buharest
Eläjiden lugu (2014)	21,729,871 ristitud
Pind	238,391 km²
Kel'	romanan
Valdkundan pämez'	Klaus Johannis
Päministr	Sorin Kimpänu
Religii	hristanuskond
Valüt	romanijan lei (RON)
Internet-domen	.ro
Telefonkod	+40
Aigvö	tal'vel UTC+2,; kezal UTC+3

Sirvi ajalugu interaktiivselt

← Vanhemb vajehtuz Udemb vajehtuz→

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

VisuaalneVikitekst

Pandud

Vajehtuz 8. Kül’mku 2015, kell 22:54

Romanii (roman.: România), nece om täuz' oficialine nimituz, om valdkund Evropan suvipäivnouzmpoles, Balkanan pol'saren pohjoižpäivnouzmpoles. Pälidn da kaikiš suremb lidn om Buharest.

Vspäi 2004 valdkund om PAKO:n ühtnijaks, vspäi 2007 — EÜ:n ühtnijaks.

Istorii

Vl 1877 semendkun 9. päiväl Romanii tedoti ripmatomudes Ottomanan imperijaspäi.

Romanijan Konstitucijad vahvištihe vl 1991 tal'vkun 8. päiväl kaiken rahvahan referendumal. Vl 2003 redukul järgvajehtusid panihe sättumha EÜ:n käskusištole.

Geografijan andmused

Romanii om mavaldkundröunoiš Bolgarijanke suves (röunan piduz — 631 km), Serbijanke (546 km) da Mad'jaranmanke (448 km) päivlaskmas, Ukrainanke pohjoižes da suvipäivnouzmas (649 km), Moldavijanke päivnouzmas (681 km, se otab Prut-jogen tobman palan). Ühthine röunoiden piduz om 2955 km^[3].

Romanijan suvipäivnouzmaižed randad lainištab Must meri. Randanpird om 193,5 km^[3].

Karpatad ičeze 14 mägisel'gil ristikoitas kaiked valdkundad. Niiden tobj pala sijadase man keskuses. Täs Vrančan zon om, se kucub manrehkaidusiden kajadusid Venäman lodehel. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Moldavänu-mägi, 2544 m valdmeren pindan päl.

Veden pind — 3%. Surembaine jogi om Dunai, se formiruib järedad suhištod (toine surtte Evropas) Mustha merhe lankten.

Londuseližed pävarad oma äimetalližed kivendod, kivivoi, londuseline gaz, mecad (14% territorijad, tobman palan koskmatomad), kivihil', kuld, raudkivend; toižed varad oma keitandsol, gidroenergii.

Politine sistem

Ohjandusen form om unitarine segoitadud tazovaldkund.

Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast 5 vodeks. Prezidental toižen strokun om voimuz, a koumen — eile. Nügüdläine prezident radab vs 2014 tal'vkuspäi. Hän paneb radsijha päministrad, ka hö ühtes oma radonoigendajan tombuden pämehed. Päministr paneb ministrid radnikusile.

Romanijan parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (roman. Senat), se mülüb 137 ühtnijad. Alakodi om Deputatoiden Kodi (roman. Camera Deputaţilor) 332 deputatanke (18 heišpäi oma rahvahanvähembusiden täht). Molembiden Kodiden ühtnijoid valitas kaiken rahvahan änestusel 4 vodeks.

Administrativiž-territorialine jagand

Kacu kirjutuz: Romanijan administrativiž-territorialine jagand.

Romanii alajagase 41 ümbrikho (roman.: žudec) da sen ližaks ühthe tazostadud ümbrikonke Buharestan municipalitetha. Ümbrikod alajagase penembaižihe ühtnikoihe: 2686 kommunha (külätahoiš) da 236 lidnmunicipalitetha. 13092 küläd mülüdas kommunihe.

Romanijan ümbrikod oma ühtenzoittud 8 šingotesen regionha statistikan täht, ned eile administrativižed ühtnikad.

Eläjad

Romanijas elädas romanijalaižed.

Romanijan toižed surembad lidnad (enamba 200 tuh. ristitud vl 2011 rahvahanlugemižen mödhe^[4], surembaspäi penembha): Kluž Napok, Timišoar, Jassi, Konstanc, Kraiov, Brašov, Galac, Ploješti.

Rahvahanižanduz

Romanijan päeksport om metallad, mašinansauvomižen produkcii tegimišton täht, avtod; toine eksport — programad kompjuteroiden täht, sobad (sidä kesken sodasobad), plastmassad, räzinad, zelläd.

Homaičendad

↑ Romanijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (cia.gov). (angl.)
↑ Mugažo .eu kuti EÜ:n ühtnii.
↑ ^3,0 ^3,1 Anuarul Statistic al României. Ediția 2007. (rom.)
↑ Ristitišt vl 2011 redukun 20. päiväl. — Romanijan Nacionaline statistikan institut (recensamantromania.ro). (rom.)

Irdkosketused

Romanijan ohjastusen oficialine sait. (rom.) (angl.)
Romanijan parlamentan oficialine sait. (rom.) (angl.)
Romanijan prezidentan oficialine sait. (rom.)

	Evropan valdkundad
	Evropan valdkundad Alamad \| Albanii \| Andorr \| Armenii¹ \| Azerbaidžan¹ \| Avstrii \| Bel'gii \| Bolgarii \| Bosnii da Gercegovin \| Čehanma \| Danii \| Estinma \| Francii \| Grekanma \| Gruzii¹ \| Horvatii \| Irlandii \| Islandii \| Ispanii \| Italii \| Kazahstan¹ \| Kipr¹ \| Latvii \| Lihtenštein \| Litvanma \| Lüksemburg \| Mad'jaranma \| Mal't \| Moldov \| Monako \| Mustmägi \| Norvegii \| Pohjoižmakedonii \| Pol'šanma \| Portugalii \| Ročinma \| Romanii \| San Marino \| Saksanma \| Serbii \| Slovakii \| Slovenii \| Suomenma \| Sur' Britanii \| Šveicarii \| Turkanma¹ \| Ukrain \| Vatikan \| Vaugedvenäma \| Venäma¹
	¹ Om Azijas mugažo.

[1] Romanijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (cia.gov). (angl.)

[2] Mugažo .eu kuti EÜ:n ühtnii.

[statro07-3] 3,0 ^3,1 Anuarul Statistic al României. Ediția 2007. (rom.)

[4] Ristitišt vl 2011 redukun 20. päiväl. — Romanijan Nacionaline statistikan institut (recensamantromania.ro). (rom.)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Rivi 6: / Rivi 6: @@
 | Flag text = Romanijan flag
 | Pälidn = Buharest
-| Eläjiden lugu = 21.729.871<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ro.html Romanijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
+| Eläjiden lugu = 21,729,871<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ro.html Romanijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
 | Voz' = 2014
-| Pind = 238.391
+| Pind = 238,391
 | Kart = EU-Romania.svg
 | Kel' = [[romanan kel'|romanan]]
-| Valdkundan pämez' = [[Besesku Trajan|Trajan Besesku]]
+| Valdkundan pämez' = [[Johannis Klaus|Klaus Johannis]]
-| Päministr = [[Ponta Viktor|Viktor Ponta]]
+| Päministr = [[Kimpänu Sorin|Sorin Kimpänu]]
 | Religii = [[hristanuskond]]
 | Valüt = [[romanijan lei]] (RON)
@@ Rivi 24: / Rivi 24: @@
 == Istorii ==
-Vl 1877 semendkun 9. päiväl Romanii tedištoiti ripmatomudes [[Ottomanan imperii|Ottomanan imperijaspäi]].
+Vl 1877 semendkun 9. päiväl Romanii tedoti ripmatomudes [[Ottomanan imperii|Ottomanan imperijaspäi]].
 Romanijan Konstitucijad vahvištihe vl 1991 tal'vkun 8. päiväl kaiken rahvahan referendumal. Vl 2003 redukul järgvajehtusid panihe sättumha EÜ:n käskusištole.
@@ Rivi 36: / Rivi 36: @@
 [[Karpatad]] ičeze 14 mägisel'gil ristikoitas kaiked valdkundad. Niiden tobj pala sijadase man keskuses. Täs [[Vrančan zon]] om, se kucub [[manrehkaiduz|manrehkaidusiden]] kajadusid [[Venäma]]n lodehel. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Moldavänu]]-mägi, 2544 m valdmeren pindan päl.
-Veden pind — 3%. Kaikiš suremb jogi om [[Dunai]], se formiruib järedad suhištod (toine surtte Evropas) [[Must meri|Mustha merhe]] lankten.
+Veden pind — 3%. Surembaine jogi om [[Dunai]], se formiruib järedad suhištod (toine surtte Evropas) [[Must meri|Mustha merhe]] lankten.
-Londuseližed pävarad oma [[äimetalližed kivendod]], [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], [[mec]]ad (14% territorijad, tobman palan koskmatomad), [[kivihil']], [[kuld]], [[raud|raudkivend]]; toižed varad — [[keitandsol]], [[gidroenergii]].
+Londuseližed pävarad oma [[äimetalližed kivendod]], [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], [[mec]]ad (14% territorijad, tobman palan koskmatomad), [[kivihil']], [[kuld]], [[raud|raudkivend]]; toižed varad oma [[keitandsol]], [[gidroenergii]].
 == Politine sistem ==
+[[Fail:Palatul Parlamentului 1.jpg|thumb|right|250px|Romanijan parlamentan pert'kulu [[Buharest]]as.]]
 Ohjandusen form om unitarine [[prezidentiž-parlamentine tazovaldkund|segoitadud]] tazovaldkund.
-Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast 5 vodeks. Prezidental toižen strokun om voimuz, a koumen — eile. Nügüdläine prezident radab vspäi 2004. Hän paneb radsijha päministrad, ka hö ühtes oma radonoigendajan tombuden pämehed. Päministr paneb ministrid radnikusile.
+Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast 5 vodeks. Prezidental toižen strokun om voimuz, a koumen — eile. [[Johannis Klaus|Nügüdläine prezident]] radab vs 2014 tal'vkuspäi. Hän paneb radsijha päministrad, ka hö ühtes oma radonoigendajan tombuden pämehed. Päministr paneb ministrid radnikusile.
 Romanijan parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat ([[romanan kel'|roman.]] ''Senat''), se mülüb 137 ühtnijad. Alakodi om Deputatoiden Kodi ([[romanan kel'|roman.]] ''Camera Deputaţilor'') 332 deputatanke (18 heišpäi oma rahvahanvähembusiden täht). Molembiden Kodiden ühtnijoid valitas kaiken rahvahan änestusel 4 vodeks.