Romanii: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
-> commons
Rivi 71: Rivi 71:
* [http://www.presidency.ro/ Romanijan prezidentan oficialine sait.] {{ref-ro}}
* [http://www.presidency.ro/ Romanijan prezidentan oficialine sait.] {{ref-ro}}


{{Commons|Romania}}
{{Evrop}}
{{Evrop}}



Vajehtuz 15. Kül’mku 2015, kell 16:05

Romanii
România
 Flag
 Valdkundznam
Pälidn Buharest
Eläjiden lugu (2014) 21,729,871[1] ristitud
Pind 238,391 km²
Romanii România
Kel' romanan
Valdkundan pämez' Klaus Johannis
Päministr Sorin Kimpänu
Religii hristanuskond
Valüt romanijan lei (RON)
Internet-domen .ro[2]
Telefonkod +40
Aigvö tal'vel UTC+2,
kezal UTC+3

Romanii (roman.: România), nece om täuz' oficialine nimituz, om valdkund Evropan suvipäivnouzmpoles, Balkanan pol'saren pohjoižpäivnouzmpoles. Pälidn da kaikiš suremb lidn om Buharest.

Vspäi 2004 valdkund om PAKO:n ühtnijaks, vspäi 2007 — :n ühtnijaks.

Istorii

Vl 1877 semendkun 9. päiväl Romanii tedoti ripmatomudes Ottomanan imperijaspäi.

Romanijan Konstitucijad vahvištihe vl 1991 tal'vkun 8. päiväl kaiken rahvahan referendumal. Vl 2003 redukul järgvajehtusid panihe sättumha EÜ:n käskusištole.

Geografijan andmused

Romanijan reljefan kart.

Romanii om mavaldkundröunoiš Bolgarijanke suves (röunan piduz — 631 km), Serbijanke (546 km) da Mad'jaranmanke (448 km) päivlaskmas, Ukrainanke pohjoižes da suvipäivnouzmas (649 km), Moldavijanke päivnouzmas (681 km, se otab Prut-jogen tobman palan). Ühthine röunoiden piduz om 2955 km[3].

Romanijan suvipäivnouzmaižed randad lainištab Must meri. Randanpird om 193,5 km[3].

Karpatad ičeze 14 mägisel'gil ristikoitas kaiked valdkundad. Niiden tobj pala sijadase man keskuses. Täs Vrančan zon om, se kucub manrehkaidusiden kajadusid Venäman lodehel. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Moldavänu-mägi, 2544 m valdmeren pindan päl.

Veden pind — 3%. Surembaine jogi om Dunai, se formiruib järedad suhištod (toine surtte Evropas) Mustha merhe lankten.

Londuseližed pävarad oma äimetalližed kivendod, kivivoi, londuseline gaz, mecad (14% territorijad, tobman palan koskmatomad), kivihil', kuld, raudkivend; toižed varad oma keitandsol, gidroenergii.

Politine sistem

Romanijan parlamentan pert'kulu Buharestas (tagamal).

Ohjandusen form om unitarine segoitadud tazovaldkund.

Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast 5 vodeks. Prezidental toižen strokun om voimuz, a koumen — eile. Nügüdläine prezident radab vs 2014 tal'vkuspäi. Hän paneb radsijha päministrad, ka hö ühtes oma radonoigendajan tombuden pämehed. Päministr paneb ministrid radnikusile.

Romanijan parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (roman. Senat), se mülüb 137 ühtnijad. Alakodi om Deputatoiden Kodi (roman. Camera Deputaţilor) 332 deputatanke (18 heišpäi oma rahvahanvähembusiden täht). Molembiden Kodiden ühtnijoid valitas kaiken rahvahan änestusel 4 vodeks.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Romanijan administrativiž-territorialine jagand.

Romanii alajagase 41 ümbrikho (roman.: žudec) da sen ližaks ühthe tazostadud ümbrikonke Buharestan municipalitetha. Ümbrikod alajagase penembaižihe ühtnikoihe: 2686 kommunha (külätahoiš) da 236 lidnmunicipalitetha. 13092 küläd mülüdas kommunihe.

Romanijan ümbrikod oma ühtenzoittud 8 šingotesen regionha statistikan täht, ned eile administrativižed ühtnikad.

Eläjad

Romanijas elädas romanijalaižed.

Romanijan toižed surembad lidnad (enamba 200 tuh. ristitud vl 2011 rahvahanlugemižen mödhe[4], surembaspäi penembha): Kluž Napok, Timišoar, Jassi, Konstanc, Kraiov, Brašov, Galac, Ploješti.

Rahvahanižanduz

Romanijan päeksport om metallad, mašinansauvomižen produkcii tegimišton täht, avtod; toine eksport — programad kompjuteroiden täht, sobad (sidä kesken sodasobad), plastmassad, räzinad, zelläd.

Homaičendad

  1. Romanijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (cia.gov). (angl.)
  2. Mugažo .eu kuti :n ühtnii.
  3. 3,0 3,1 Anuarul Statistic al României. Ediția 2007. (rom.)
  4. Ristitišt vl 2011 redukun 20. päiväl. — Romanijan Nacionaline statistikan institut (recensamantromania.ro). (rom.)

Irdkosketused


Evropan valdkundad
Evropan valdkundad
Evropan valdkundad
Alamad | Albanii | Andorr | Armenii1 | Azerbaidžan1 | Avstrii | Bel'gii | Bolgarii | Bosnii da Gercegovin | Čehanma | Danii | Estinma | Francii | Grekanma | Gruzii1 | Horvatii | Irlandii | Islandii | Ispanii | Italii | Kazahstan1 | Kipr1 | Latvii | Lihtenštein | Litvanma | Lüksemburg | Mad'jaranma | Mal't | Moldov | Monako | Mustmägi | Norvegii | Pohjoižmakedonii | Pol'šanma | Portugalii | Ročinma | Romanii | San Marino | Saksanma | Serbii | Slovakii | Slovenii | Suomenma | Sur' Britanii | Šveicarii | Turkanma1 | Ukrain | Vatikan | Vaugedvenäma | Venäma1

1 Om Azijas mugažo.