Malaizii: Erod versijoiden keskes

Malaizii
Malaysia
Flag;	Valdkundznam;
Pälidn	Kuala Lumpur
Eläjiden lugu (2014)	30,073,353 ristitud
Pind	329,750 km²
Kel'	malain
Valdkundan pämez'	Abdul Halim Muadzam Šah
Päministr	Nadžib Tun Razak
Religii	islam
Valüt	malaizijan ringgit (RM) (MYR)
Internet-domen	.my
Telefonkod	+60
Aigvö	UTC+8

Sirvi ajalugu interaktiivselt

← Vanhemb vajehtuz Udemb vajehtuz→

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

VisuaalneVikitekst

Pandud

Vajehtuz 15. Kül’mku 2015, kell 20:23

Malaizii (mal. Malaysia), nece om täuz' oficialine nimi, om kaks'palaine valdkund Azijan suves. Pälidn da kaikiš suremb lidn om Kuala Lumpur. Vspäi 1999 federaline ohjastuz ištub 20 km suvhe sišpäi — Putradžai-lidnas (federaline territorii).

Istorii

Vl 1957 elokun 31. päiväl Malaizii tedoti ripmatomut Sures Britanijaspäi. Malaizijan kaik palad saihe ripmatomut da ühtniba federacijha vl 1963 sügüz'kun 16. päiväl.

Valdkundan Konstitucii^[2] tuli väghe ripmatomuden päiväl (31.08.1957). Se om väges nügüd'-ki, voziden 1963, 1977, 1993 da 2002 znamasižiden vajehtusidenke. Läz kaikuttušt vot toihe penid vajehtusid, sen satuseks Konstitucii mülüb 60 tuhad vaihid.

Geografijan andmused

Malaizijan kaks' palad oma jagadud Kitain suvimerel: Malakkan pol'saren suvipala da Kalimantan-saren lodehpala.

Malaizii om mavaldkundröunoiš Tailandanke (röunan piduz — 595 km) da Bruneinke (266 km) pohjoižes, Indonezijanke suves (1881 km). Ühthine röunoiden piduz — 2742 km. Sen ližaks, om meriröunoid Singapuranke, Indonezijanke da Filippinoidenke. Ühthine randanpird — 4675 km, sidä kesken pol'sarhine Malaizii om 2068 km, päivnouzmaine (Sabah da Saravak) — 2607 km. Sabahan päivnouzmpol'žed randad lainištab Sulumeri. Valdkundan pind om 329 750 km².

Klimat om tropine mussonine.

Londuseližed pävarad oma tin, kivivoi, londuseline gaz, raudkivend, vas'k, boksitad; toižed varad oma mec, kala.

Politine sistem

Malaizijan parlamentan pertid Kuala Lumpuras.

Ohjandusen form om federativine parlamentine konstitucine monarhii. Vs 2012 sulakun 11. päiväspäi valdkundan pämez' om Abdul Halim Muadzam Šah-kunigaz. Kaikuččel videl vodel štatoiden ühesa monarhad valitas kunigast (mal.: Yang di-Pertuan Agong «ülembaižel ižandal pandud») da varakunigast videks vodeks štatoiden järgendusen mödhe. Hö vahvištadas kaikid käskusid. Parlamentan parijan-vägestajan lider tegese päministraks — federaližen ohjastusen pämeheks. Kaik ministrad oma parlamentan ühtnijad.

Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Nacionaline Kodi vai Senat (mal.: Dewan Negara) 70 ühtnijanke (kaksin kaikuččes 13 štataspäi da völ kunigaz paneb radsijha 44). Alakodi om Rahvahaline Kodi (mal.: Dewan Rakyat) 222 ezitajanke, kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Kunigaz-ki om parlamentan ühtnijaks.

Federaline ohjastuz ohjandab federaližil territorijoil, se-žo paneb rasijha nellän štatan gubernatoroid.

Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2013 semendkun 5. päiväl. Nügüdläine päministr om Nadžib Tun Razak.

Administrativiž-territorialine jagand

Kacu kirjutuz: Malaizijan administrativiž-territorialine jagand.

Malaizii alajagase 16 federacijan subjektha: 13 štatha (mal.: Negeri) (niišpäi 7 oma sultankundad, 1 radžankund, 1 monarhan Yang Dipertuan Besar-arvnimenke, 4 gubernatorkundad) da 3 federaližhe territorijha (mal.: Wilayah Persekutuan).

Eläjad

Malaizijas elädas malaizijalaižed. Valdkundan ristitišton 4/5 elädas Malakkan pol'sarel, toine 1/5 — Kalimantan-sarel.

Toižed sured lidnad (enamba 700 tuh. ristitud vn 2010 rahvahanlugemižen mödhe, surembaspäi penembha): Džordžtaun, Džohor Baru, Klang, Subang Džai.

Vl 2005 eläjiden lugu oli 25 720 000 ristitud.

Rahvahanižanduz

Malaizijan päeksport om radio-, digitaline ladimišt da sen palad (läz 40%), elektromašiništ (6%), nozoltadud londuseline gaz (6%), kivivoi (6%), pal'mvoi (6%); toine eksport — himižed produktad (2%), palad meblän täht (1%).

Homaičendad

Irdkosketused

Malaizijan parlamentan oficialine portal. (malain) (angl.)
Malaizijan päministran oficialine sait. (malain) (angl.)

Malaizii Vikiaitas

	Azijan valdkundad
	Azijan valdkundad Afganistan \| Araban Ühtenzoittud Emiratad (AÜE) \| Armenii \| Azerbaidžan¹ \| Bahrein \| Bangladeš \| Brunei \| Butan \| Egipt² \| Filippinad \| Gruzii¹ \| Indii \| Indonezii³ \| Irak \| Iran \| Izrail' \| Japonii \| Jemen² \| Jordanii \| Kambodž \| Kazahstan¹ \| Katar \| Kipr¹ \| Kirgizstan \| Kitai \| Korejan Rahvahaliž-Demokratine Tazovaldkund \| Korejan Tazovaldkund \| Kuveit \| Laos \| Livan \| Malaizii \| Mal'divan Sared \| Mjanmar \| Mongolii \| Nepal \| Oman \| Pakistan \| Päivnouzmaine Timor \| Saudan Arabii \| Singapur \| Sirii \| Šrilank \| Tadžikistan \| Tailand \| Turkanma¹ \| Turkmenistan \| Uzbekistan \| Venäma¹ \| Vjetnam
	¹ Om Evropas mugažo. ² Om Afrikas mugažo. ³ Om Valdmerimaiš mugažo.

[1] Malaizijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)

[2] Malaizijan Konstitucijan tekst vl 2009. — Jac.gov.my. (angl.)

[1]

[2]

@@ Rivi 6: / Rivi 6: @@
 | Flag text = Malaizijan flag
 | Pälidn = Kuala Lumpur
-| Eläjiden lugu = 30.073.353<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/my.html Malaizijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
+| Eläjiden lugu = 30,073,353<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/my.html Malaizijan ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
 | Voz' = 2014
-| Pind = 329.750
+| Pind = 329,750
 | Kart = LocationMalaysia.svg
 | Kel' = [[malain kel'|malain]]
@@ Rivi 69: / Rivi 69: @@
 * [http://www.pmo.gov.my/ Malaizijan päministran oficialine sait.] {{ref-ms}} {{ref-en}}
+{{Commons|Malaysia}}
 {{Azii}}