Uzbekistan: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
-> commons
Rivi 6: Rivi 6:
| Flag text = Uzbekistanan flag
| Flag text = Uzbekistanan flag
| Pälidn = Taškent
| Pälidn = Taškent
| Eläjiden lugu = 30 488 600<ref name="stat20140319">[http://www.stat.uz/press/1/8195/ Demografine situacii (2014-03-19). — Uzbekistanan Tazovaldkundan Statistikan valdkundaline komitet (stat.uz).] {{ref-ru}}</ref><ref>[http://news.uzreport.uz/news_3_r_117663.html Muloi Uzbekistanan ristitišt ližazi 495,1 tuhal eläjil. — Uzreport.com.] {{ref-ru}}</ref>
| Eläjiden lugu = 30,488,600<ref name="stat20140319">[http://www.stat.uz/press/1/8195/ Demografine situacii (2014-03-19). — Uzbekistanan Tazovaldkundan Statistikan valdkundaline komitet (stat.uz).] {{ref-ru}}</ref><ref>[http://news.uzreport.uz/news_3_r_117663.html Muloi Uzbekistanan ristitišt ližazi 495,1 tuhal eläjil. — Uzreport.com.] {{ref-ru}}</ref>
| Voz' = 2014
| Voz' = 2014
| Pind = 447.400<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistanan pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Pind = 447,400<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistanan pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Kart = Uzbekistan in its region.svg
| Kart = Uzbekistan in its region.svg
| Kel' = [[uzbekan kel'|uzbekan]]
| Kel' = [[uzbekan kel'|uzbekan]]
Rivi 67: Rivi 67:
* [http://www.facebook.com/ozbekistan1 Uzbekistanan Tazovaldkundan lehtpol' «Feisbuk»:as.] {{ref-uz}} {{ref-ru}} {{ref-en}}
* [http://www.facebook.com/ozbekistan1 Uzbekistanan Tazovaldkundan lehtpol' «Feisbuk»:as.] {{ref-uz}} {{ref-ru}} {{ref-en}}


{{Commons|Uzbekistan}}
{{Azii}}
{{Azii}}



Vajehtuz 18. Kül’mku 2015, kell 21:32

Uzbekistanan Tazovaldkund
O‘zbekiston Respublikasi
vai Ўзбекистон Республикаси
 Flag
 Valdkundznam
Pälidn Taškent
Eläjiden lugu (2014) 30,488,600[1][2] ristitud
Pind 447,400[3] km²
Uzbekistanan Tazovaldkund O‘zbekiston Respublikasi vai Ўзбекистон Республикаси
Kel' uzbekan
Valdkundan pämez' Islam Karimov
Päministr Šavkat Mirzijajev
Religii islam
Valüt uzbekistanan sum (UZS)
Internet-domen .uz
Telefonkod +998
Aigvö UTC+5

Uzbekistan (uzb.: O‘zbekiston / Ўзбекистон), Uzbekistanan Tazovaldkund (uzb.: O‘zbekiston Respublikasi / Ўзбекистон Республикаси vai Oʻzbekiston Jumhuriyati / Ўзбекистон Жумҳурияти), om valdmererandatoi valdkund Keskmäižes Azijas. Pälidn da kaikiš järedamb lidn om Taškent.

Uzbekistan om neitraline valdkund.

Istorii

Vl 1991 elokun 31. päiväl Uzbekistan tedoti ičeze ripmatomudes NSTÜ:späi. Vl 1991 tal'vkun 25. päiväl valdkund erištui täuzin.

Valdkundan Konstitucii oli vahvištadud vl 1992 tal'vkun 8. päiväl.

Geografijan andmused

Uzbekistanan topografine kart.

Uzbekistan om mavaldkundröunoiš Turkmenistananke (röunan piduz — 1793 km) suves da suvipäivlaskmas, Kazahstananke (2330 km) lodehes, pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas, Kirgizstananke päivnouzmas (1314 km), Tadžikistananke suvipäivnouzmas (1312 km) da Afganistananke suves (144 km). Ühthine maröunoiden piduz om 6893 km. Uzbekistan om valdmererandatoi valdkund.

Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Hazret Sultan-mägenpä Tän'-Šanin Gissaran-mägisel'gal, 4643 m meren pindan päl. Kaikiš alahaižemb čokkoim om Sarikamiš-järven Minbulak-alang (-12,8 metrad) Kizilkum-rahvahatomas mas.

Kaikiš järedambad joged oma Amudarj da Sirdarj. Niiden veziden enambuz ei sabuta Aralmert, sen tagut Aralmeri kuivab voz' voden jäl'ghe. Se azj vedab ekologižid problemoid.

Klimat om terav kontinentaline.

Londuseližed pävarad oma londuseline gaz, turbaz, kivivoi, kivihil' da metallad (kuld, uran, hobed, vas'k, cink, hahktin, vol'fram, molibden).

Politine sistem

Uzbekistanan parlamentan pert' Taškentas.

Ohjandusen form om unitarine prezidentine tazovaldkund. Valdkundan da armijan pämez' om Islam Karimov-prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, kahtenden strokun om voimuz. Prezident paneb päministrad da ministrid radnikusile, mugažo koumen valdkundaližen käskuzkundan sudijoid.

Parlament om kaks'kodine Olii Mažlis (uzb. Oliy Majlis). Sen üläkodi om Senat. Alakodi om Käskusenandai Kodi. Kaik rahvaz valičeb niiden ühtnijoid videks vodeks.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Uzbekistanan administrativiž-territorialine jagand.

Uzbekistan alajagase 14 regionha: 12 agjad (uzb.: viloyat), Karakalpakijan Tazovaldkund-avtonomine agj da Taškent-pälidn. Päiči pälidnas, regionad alajagase lidn- da külärajonihe (uzb.: tuman «rajon»).

Eläjad

Uzbekistanas elädas uzbekalaižed.

Uzbekistanan toižed järedad lidnad (enamba 200 tuh. ristitud vl 2014, surembaspäi penembha): Samarkand, Namangan, Andižan, Nukus, Buhar, Fergan, Karši, Kokand, Margilan. Vl 2014 kaik valdkundas om 120 lidnad da 115 lidnanvuittušt žilod[1].

Ižanduz

Uzbekistanan päeksport om puvill (22%), turbaz (12%), uran (11%), puhtaz vas'k da vas'kvanuim (10%), avtod (8%), fruktad da maplodud (7%), londuseline gaz (6%); toine eksport — sobad (läz 4%), kuld (4%), kivivoi (3%), cink (2%), heretused (1%).

Homaičendad

  1. 1,0 1,1 Demografine situacii (2014-03-19). — Uzbekistanan Tazovaldkundan Statistikan valdkundaline komitet (stat.uz). (ven.)
  2. Muloi Uzbekistanan ristitišt ližazi 495,1 tuhal eläjil. — Uzreport.com. (ven.)
  3. Uzbekistanan pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)

Irdkosketused


Azijan valdkundad
Azijan valdkundad
Azijan valdkundad
Afganistan | Araban Ühtenzoittud Emiratad (AÜE) | Armenii | Azerbaidžan1 | Bahrein | Bangladeš | Brunei | Butan | Egipt2 | Filippinad | Gruzii1 | Indii | Indonezii3 | Irak | Iran | Izrail' | Japonii | Jemen2 | Jordanii | Kambodž | Kazahstan1 | Katar | Kipr1 | Kirgizstan | Kitai | Korejan Rahvahaliž-Demokratine Tazovaldkund | Korejan Tazovaldkund | Kuveit | Laos | Livan | Malaizii | Mal'divan Sared | Mjanmar | Mongolii | Nepal | Oman | Pakistan | Päivnouzmaine Timor | Saudan Arabii | Singapur | Sirii | Šrilank | Tadžikistan | Tailand | Turkanma1 | Turkmenistan | Uzbekistan | Venäma1 | Vjetnam

1 Om Evropas mugažo. 2 Om Afrikas mugažo. 3 Om Valdmerimaiš mugažo.