Sahalinan agj: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

Pandud

Vajehtuz 27. Keväz’ku 2016, kell 17:42

Sahalinan agj
Сахалинская область


Sahalinan agjan flag	Sahalinan agjan znam

Pälidn

Suvisahalinsk

Pind

- Ühtes
- saum vezid (%).

37-nz'

87 101 km²
0,5

Eläjiden lugu

- Kaik
- Sageduz

73-nz'

488,391 ristitud (2015)
5,61 rist./km²

Federaline ümbrik

Edahaižen Päivnouzmpolen

Venäman ekonomine region

Edahaižen Päivnouzmpolen

Valdkundkel' (-keled)

venäkel'

Gubernator

Oleg Kožemäko

Ohjastusen ezimez'

hän-žo

Agjan Duman ezimez'

Vladimir Jefremov

Avtokod

65

Aigvöd

UTC+11 (MSK+8)

Sahalinan agj (ven.: Сахалинская область) om Venälaižen Federacijan subjekt. Sijadase saril täuzin.

Se mülüb Edahaižen Päivnouzmpolen federaližhe ümbrikho.

Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Suvisahalinsk.

Keled

Valdkundkel' om üks'jäine — venäkel'.

Istorii

Sahalinan agj om olmas vl 1932 redukun 20. päivälpäi. Vl 1947 vilukun 2. päivälpäi se om ühtnenu Suvisahalinan agjanke.

Sahalinan agjan Päkäskuz^[1] om vahvištadud vl 2001 kezakun 28. päiväl Agjan Duman ezitajil, om allekirjutadud gubernatoral sil-žo vodel heinkun 9. päiväl da om väges möhembaižiden vajehtusidenke. Se vajehti enččen Päkäskusen, kudamb oli vahvištadud vl 1996 vilukun 9. päiväl.

Geografijan andmused

Sar'hine agj om üks'jäine mugoine Venämas, sijadase Sahalin-sarel da Kurilan sarištol.

Agjal om meriröunoid Japonijanke suves, Habarovskan randanke päivlaskmas da Kamčatkan randanke pohjoižes. Sen randad lainištadas Tünen valdmeren Ohotskan da Japonijan mered. Röunoid kuivmadme ei ole.

Pind om 87 101 km², sidä kesken Sahalin-sar' lähižiden peniden saridenke 76,6 tuh. km², Kurilan sared — 10,5 tuh. km². Znamasižed joged oma Poronai (350 km pitte) da Tim' (330 km).

Reljef om mägikaz mererandaližiden tazangištoidenke. Manrehkaidused oma paksud, 160 vulkanaspäi 40 oma aktivižed Kurilan saril. Kaikiš korktemb čokkoim sijadase Kuriloiden kaikiš pohjoižembal Atlasovan sarel, se om Alaid-vulkan (2339 m), Sahalin-saren — Sahalinan Päivnouzmmägiden Lopatinan mägi (1609 m) saren keskuses.

Klimat om ven mussonine. Elokun keskmäine lämuz om +19°C suves da +10°C pohjoižes. Vilukun kesklämuz om -6°C suves da -24°C pohjoižes. Paneb sadegid 600 mm vodes tazangištoil da 1200 mm mägipautkil.

Londuseližed varad oma londuseline gaz, kivivoi, kivihil', bur hil', raudkivend, mec, kala da merenproduktad.

Tobmuz

Agjan pämez' nimitase gubernatoraks. Oleg Kožemäko radab gubernatoran vs 2015 keväz'kun 25. päiväspäi. Hänen valdatusiden strok om viž vot. Gubernator om mugažo agjan Ohjastusen ezimez', hän märičeb sen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile. Ezmäine varagubernator, Ohjastusen ezmäine varaezimez' da viž Ohjastusen muite varaezimest oma hänele abhu.

Sahalinan agjan üks'kodine parlament om Agjan Dum. Kaik rahvaz valičeb sen 28 ezitajad videks vodeks. Vladimir Jefremov radab Agjan Duman ezimeheks vs 2002 heinkun 4. päiväspäi nelländen strokun jäl'geten.

Radonoigendai tobmuz om Sahalinan agjan Ohjastuz. Agjan ministrused, agentused, valdkundaližed inspekcijad, üks' ohjanduz da üks' laudkund alištudas Ohjastusele.

Järgvaličendad Agjan Dumha oliba vl 2012 redukun 14. päiväl. Gubernatorad valitihe vl 2015 sügüz'kun 13. päiväl, nügüdläine gubernator sai vägestust ezmäižes turas (67,8%).

Eläjad

Vl 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 497 973 ristitud^[2]. Kaikutte kahesanz' eläi kümnespäi om lidnalaine.

Agjas om vižtoštkümne lidnad da 5 lidnanvuittušt žilod. Ei ole toižid surid lidnoid. Vl 2015 kaik om 8 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): venälaižed (82,3%), korejalaižed (5,0%), ukrainalaižed (2,4%), totarlaižed (1,0%), vaugedvenälaižed (0,6%), nivhalaižed (0,5%), kirgizlaižed (0,4%), toižed — 3,0%, rahvahuden ozutandata — 4,8%.

Erased toižed igähižed rahvahad: orokalaižed (ul'talaižed) — 259 rist. (0,05%), nanalaižed — 148 rist. (0,03%), oročilaižed — 28 rist. (0,01%), itel'menalaižed — 15 rist. (0,003%).

Homaičendad

Irdkosketused

	Sahalinan agjan lidnad
	Aleksandrovsk Sahalinal \| Aniv \| Dolinsk \| Holmsk \| Korsakov \| Kuril'sk \| Makarov \| Nevel'sk \| Oh \| Poronaisk \| Severokuril'sk \| Suvisahalinsk \| Tomari \| Uglegorsk

[1] Sahalinan agjan Päkäskusen tekst (constitution.garant.ru). (ven.)

[2] Venäman kaikenaigaine ristitišt vl 2010. — Rosstat (gks.ru). (ven.)

[1]

[2]

@@ Rivi 31: / Rivi 31: @@
 |Domain         =
 |CadNo          = 65
-|MSK            = [[UTC]]+10..11 ([[MSK]]+7..8)
+|MSK            = [[UTC]]+11 ([[MSK]]+8)
 }}
 '''Sahalinan agj''' ([[venäkel'|ven]].: ''Сахалинская область'') om [[Venäma|Venälaižen Federacijan]] [[Venälaižen Federacijan subjektad|subjekt]]. Sijadase saril täuzin.
@@ Rivi 37: / Rivi 37: @@
 Se mülüb [[Edahaižen Päivnouzmpolen federaline ümbrik|Edahaižen Päivnouzmpolen federaližhe ümbrikho]].
-Agjan administrativine keskuz da surembaine lidn om [[Suvisahalinsk]].
+Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om [[Suvisahalinsk]].
 == Keled ==
@@ Rivi 55: / Rivi 55: @@
 Pind om 87 101 km², sidä kesken Sahalin-sar' lähižiden peniden saridenke 76,6 tuh. km², Kurilan sared — 10,5 tuh. km². Znamasižed joged oma [[Poronai (jogi)|Poronai]] (350 km pitte) da [[Tim']] (330 km).
-Reljef om mägikaz mererandaližiden tazangištoidenke. Manrehkaidused oma paksud, 160 vulkanaspäi 40 oma aktivižed Kurilan saril. Korktembaine čokkoim sijadase Kuriloiden kaikiš pohjoižembal [[Atlasovan sar'|Atlasovan sarel]], se om [[Alaid (vulkan)|Alaid-vulkan]] (2339 m), Sahalin-saren — [[Sahalinan Päivnouzmmäged|Sahalinan Päivnouzmmägiden]] [[Lopatinan mägi]] (1609 m) saren keskuses.
+Reljef om mägikaz mererandaližiden tazangištoidenke. Manrehkaidused oma paksud, 160 vulkanaspäi 40 oma aktivižed Kurilan saril. Kaikiš korktemb čokkoim sijadase Kuriloiden kaikiš pohjoižembal [[Atlasovan sar'|Atlasovan sarel]], se om [[Alaid (vulkan)|Alaid-vulkan]] (2339 m), Sahalin-saren — [[Sahalinan Päivnouzmmäged|Sahalinan Päivnouzmmägiden]] [[Lopatinan mägi]] (1609 m) saren keskuses.
 Klimat om [[ven vö|ven]] mussonine. Elokun keskmäine lämuz om +19°C suves da +10°C pohjoižes. Vilukun kesklämuz om -6°C suves da -24°C pohjoižes. Paneb sadegid 600 mm vodes tazangištoil da 1200 mm mägipautkil.
 Londuseližed varad oma [[londuseline gaz]], [[kivivoi]], [[kivihil']], [[bur hil']], [[raud|raudkivend]], [[mec]], [[kala]] da [[merenproduktad]].
-Aigvö om [[UTC]]+10 ([[MSK]]+7) päiči [[Severokuril'sk]]an lidnümbrikos.
 == Tobmuz ==

Venälaižen Federacijan subjektad
Tazovaldkundad	Adigejan • Altajan • Baškortostanan • Burätijan • Čečenijan • Čuvašijan • Dagestanan • Hakasijan • Ingušetijan • Kabardinijan da Balkarijan • Kalmikijan • Karačajan da Čerkesijan • Karjalan • Komin • Marii Elan • Mordovijan • Pohjoižosetijan — Alanijan • Saha (Jakutijan) • Tatarstanan • Tuvan • Udmurtijan
Randad	Altajan • Baikalantagaine • Habarovskan • Kamčatkan • Krasnodaran • Krasnojarskan • Merenrandaline • Permin • Stavropolin
Agjad	Alalidnan • Amuran • Arhangel'skan • Astrahanin • Belgorodan • Bränskan • Čeläbinskan • Irkutskan • Ivanovon • Jaroslavlin • Kaliningradan • Kalugan • Kemerovon • Kirovan • Kostroman • Kurganan • Kurskan • Leningradan • Lipeckan • Magadanan • Moskvan • Murmanskan • Novosibirskan • Omskan • Orelan • Orenburgan • Penzan • Pskovan • Rostovan • Räzanin • Sahalinan • Samaran • Saratovan • Smolenskan • Sverdlovskan • Tambovan • Tomskan • Tulan • Tverin • Tümenin • Ul'janovskan • Uz'lidnan • Vladimiran • Volgogradan • Vologdan • Voronežan
Federaližen alištusen lidnad	Moskv • Piter
Avtonomižed agjad	Evrejan
Avtonomižed ümbrikod	Čukotkan • Hantin da Mansin (Jugr)¹ • Jamalan Nenciden¹ • Nencan²
Toižed	Krim³ • Sevastopol'³
¹ Tümenin agjan pala ² Arhangel'skan agjan pala ³ Dejure — Ukrainan pala