Minsk: Erod versijoiden keskes
p uz' fotokuva heitnuden sijas |
+ |
||
Rivi 6: | Rivi 6: | ||
| Flag text = Minskan flag |
| Flag text = Minskan flag |
||
| Valdkund = Vaugedvenäma |
| Valdkund = Vaugedvenäma |
||
| Eläjiden lugu = 1 |
| Eläjiden lugu = 1,964,200 |
||
| Voz' = |
| Voz' = 2016 |
||
| Pind = 348 |
| Pind = 348.84 |
||
| Fail = View of Minsk.jpg |
| Fail = View of Minsk.jpg |
||
| Pämez' = Andrei Šorec |
| Pämez' = Andrei Šorec (2014-) |
||
| Telefonkod = +375-17 |
| Telefonkod = +375-17 |
||
| Aigvö = [[UTC]]+3 |
| Aigvö = [[UTC]]+3 |
||
}} |
}} |
||
[[Fail:Minsk all districts color-2011-05-02.png|thumb|left|150px|Lidnan administrativine jagand.]] |
|||
'''Minsk''' ([[vaugedvenäkel'|vaugedvenäkelel]]: ''Мінск'', [[venäkel'|venäkelel]]: ''Минск'', vodhesai 1939 — ''Mensk'') om [[Vaugedvenäma]]n pälidn, [[Minskan agj]]an da [[Minskan rajon]]an adminisrativine keskuz (niihe adminisrativižhe ühtnikoihe iče lidn ei mülü), vägilidn. |
'''Minsk''' ([[vaugedvenäkel'|vaugedvenäkelel]]: ''Мінск'', [[venäkel'|venäkelel]]: ''Минск'', vodhesai 1939 — ''Mensk'') om [[Vaugedvenäma]]n pälidn, [[Minskan agj]]an da [[Minskan rajon]]an adminisrativine keskuz (niihe adminisrativižhe ühtnikoihe iče lidn ei mülü), vägilidn. |
||
Nece om valdkundan politine, ekonomine, kul'turine da tedoline keskuz. Minskas om [[Ripmatomiden Valdkundoiden Ühtnend |
Nece om valdkundan politine, ekonomine, kul'turine da tedoline keskuz. Minskas om [[Ripmatomiden Valdkundoiden Ühtnend]]an päfater. |
||
== Istorii == |
== Istorii == |
||
Ezmäine johtutez lidnas vasttase vodel 1067 «Aigaižiden voziden starinas». Vodelpäi 1242 Minsk oli [[Litvanma]]s (möhemba — Sures Litvanman Ruhtinazkundas). Vodel 1499 lidn sai Magdeburgan |
Ezmäine johtutez lidnas vasttase vodel 1067 «Aigaižiden voziden starinas». Vodelpäi 1242 Minsk oli [[Litvanma]]s (möhemba — Sures Litvanman Ruhtinazkundas). Vodel 1499 lidn sai Magdeburgan oiktust. Vodelpäi 1793 Minsk oli Minskan gubernijan pälidnaks [[Venälaine Imperii|Venälaižes Imperijas]]. Vodel 1871 Minsk sidotihe raudtel [[Moskv]]aha da [[Varšav]]aha. Vodelpäi 1919 vodehesai 1991 se oli [[Vaugedvenäman Nevondkundaline Socialistine Tazovaldkund|Vaugedvenäman NST:n]] pälidnan. [[Sur' Tatanmaine soda|Suren Tatanmaižen sodan]] aigan 70 000 minskalašt oli riktud, lidn oli muretud. |
||
Vodespäi 1991 Minsk om ripmatoman Vaugedvenäman pälidn. |
|||
== Geografijan andmused == |
|||
Minskan sijaduz om läz valdkundan geografišt keskust, [[Svisloč (Berezinan ližajogi)|Svisločjogen]] randal ([[Dnepr]]an bassein). Lidn seižub [[Minskan ülüz|Minskan ülüden]] suvipäivnouzmaižil pautkil, 220 m valdmeren pindan päl keskkorktusel, 181-283 m korktusil. Lähembaine pälidn om [[Vil'nüs]] 180 kilometras lodeheze avtotedme. |
|||
[[Baltijan meri|Baltijan]] da [[Mustmeri|Mustmeren]] basseinoiden röun läbitab lidnad. Vezivaradimiden sistem i manaluižde vezipurtked jottas lidnad. Pompatas vet Vilijan vezivaradimespäi ([[Neman]]an bassein) Zaslavlin vezivaradimhe (Minskan meri) lodeheze lidnaspäi, kuspäi vezi jokseb Svisloč-jogehe. |
|||
Klimat om [[ven vö|ven]] Atlantižen valdmeren valatoitusenke. Heinkun lämuz om +18,5 C°, vilukun -4,5 C°, uhokun -4,4 C°. Voden keskmäine lämuz om +6,7 C°. Paneb sadegid 690 mm vodes, enamba kezakus-heinkus (89 mm kus). |
|||
Minsk jagase 9 administrativižhe rajonha (vaugedven. ''раён'') vspäi 1977, rajonan administracii om kaikuččes. Edel 2006 vot Minskan pind oli 307,8 km². |
|||
== Eläjad == |
|||
Vl 1939 ristitišt oli 239 tuh. eläjid. Vodele 1977 se ületi millionad. 2011 vodel eläjiden lugu oli 1 864,1 tuhad ristituid. Läz 2,65 mln elädas Minskan lidnaglomeracijas vl 2014. |
|||
Rahvahad (vn 2009 rahvahanlugemižen mödhe): [[vaugedvenälaižed]] — 85,8%, [[venälaižed]] — 10,8%, [[ukrainalaižed]] — 1,6%, [[pol'šanmalaižed]] — 0,8%, [[evrejalaižed]] — 0,3%, toižed — 0,7%. |
|||
== Transport == |
== Transport == |
||
Avtobusad, trolleibusad, lidnelektrojonused da tramvaid oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Vspäi 1984 [[metro]] radab lidnas. Metros om kaks' linijad 37,2 km pitte da 29 stancijad. |
|||
Minsk om mugažo kaikiš järedamb transportsol'm Vaugedvenämas. 10 avtoted lähttas tazovaldkundan kaikihe polihe, M9-trass om Minskan rengazavtote 56 km pitte. Vaugedvenäman M1-kiruhte ühtenzoitab lidnad [[Moskv]]anke, matkad om läz 700 km päivnouzmha. |
|||
Rahvahidenkeskeine Minsk-lendimport (Minsk-2, ''MSQ'') sijadase 22 km päivnouzmha lidnan keskusespäi, mülüb lidnha, tehtas reisid Evropan maihe da Azijan erasihe maihe. Penemb rahvahaline Minsk-1-aeroport om sauptud vspäi 2017, uz' lidnan rajon linneb saudud sil territorijal. Minsk-Pasažirski-päraudtestancii (vaug.: ''Мінск-Пасажырскі''), 7 raudtestancijad da 11 seižutezpunktad oma lidnas. |
|||
== Galerei == |
== Galerei == |
||
<center><gallery> |
<center><gallery> |
||
Fail:House of Government in Minsk.jpg|Ohjastusen pert' |
Fail:House of Government in Minsk.jpg|Ohjastusen pert' |
||
Fail:Minskverkhnyhorad.jpg| |
Fail:Minskverkhnyhorad.jpg|Ülälidn. Ratuš |
||
Fail:OНТ-СТВ (2).JPG|Telečuhunduz |
|||
</gallery></center> |
</gallery></center> |
||
[[Fail:Miensk - Plac Niezaležnaści.jpg| |
[[Fail:Miensk - Plac Niezaležnaści.jpg|thumb|center|450px|Ripmatomuden torg.]] |
||
== Irdkosketused == |
== Irdkosketused == |
Vajehtuz 13. Kül’mku 2016, kell 09:26
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Vaugedvenäma |
Eläjiden lugu (2016) | 1,964,200 ristitud |
Pind | 348,84 km² |
Pämez' | Andrei Šorec (2014-) |
Telefonkod | +375−17 |
Aigvö | UTC+3 |
Minsk (vaugedvenäkelel: Мінск, venäkelel: Минск, vodhesai 1939 — Mensk) om Vaugedvenäman pälidn, Minskan agjan da Minskan rajonan adminisrativine keskuz (niihe adminisrativižhe ühtnikoihe iče lidn ei mülü), vägilidn.
Nece om valdkundan politine, ekonomine, kul'turine da tedoline keskuz. Minskas om Ripmatomiden Valdkundoiden Ühtnendan päfater.
Istorii
Ezmäine johtutez lidnas vasttase vodel 1067 «Aigaižiden voziden starinas». Vodelpäi 1242 Minsk oli Litvanmas (möhemba — Sures Litvanman Ruhtinazkundas). Vodel 1499 lidn sai Magdeburgan oiktust. Vodelpäi 1793 Minsk oli Minskan gubernijan pälidnaks Venälaižes Imperijas. Vodel 1871 Minsk sidotihe raudtel Moskvaha da Varšavaha. Vodelpäi 1919 vodehesai 1991 se oli Vaugedvenäman NST:n pälidnan. Suren Tatanmaižen sodan aigan 70 000 minskalašt oli riktud, lidn oli muretud.
Vodespäi 1991 Minsk om ripmatoman Vaugedvenäman pälidn.
Geografijan andmused
Minskan sijaduz om läz valdkundan geografišt keskust, Svisločjogen randal (Dnepran bassein). Lidn seižub Minskan ülüden suvipäivnouzmaižil pautkil, 220 m valdmeren pindan päl keskkorktusel, 181-283 m korktusil. Lähembaine pälidn om Vil'nüs 180 kilometras lodeheze avtotedme.
Baltijan da Mustmeren basseinoiden röun läbitab lidnad. Vezivaradimiden sistem i manaluižde vezipurtked jottas lidnad. Pompatas vet Vilijan vezivaradimespäi (Nemanan bassein) Zaslavlin vezivaradimhe (Minskan meri) lodeheze lidnaspäi, kuspäi vezi jokseb Svisloč-jogehe.
Klimat om ven Atlantižen valdmeren valatoitusenke. Heinkun lämuz om +18,5 C°, vilukun -4,5 C°, uhokun -4,4 C°. Voden keskmäine lämuz om +6,7 C°. Paneb sadegid 690 mm vodes, enamba kezakus-heinkus (89 mm kus).
Minsk jagase 9 administrativižhe rajonha (vaugedven. раён) vspäi 1977, rajonan administracii om kaikuččes. Edel 2006 vot Minskan pind oli 307,8 km².
Eläjad
Vl 1939 ristitišt oli 239 tuh. eläjid. Vodele 1977 se ületi millionad. 2011 vodel eläjiden lugu oli 1 864,1 tuhad ristituid. Läz 2,65 mln elädas Minskan lidnaglomeracijas vl 2014.
Rahvahad (vn 2009 rahvahanlugemižen mödhe): vaugedvenälaižed — 85,8%, venälaižed — 10,8%, ukrainalaižed — 1,6%, pol'šanmalaižed — 0,8%, evrejalaižed — 0,3%, toižed — 0,7%.
Transport
Avtobusad, trolleibusad, lidnelektrojonused da tramvaid oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Vspäi 1984 metro radab lidnas. Metros om kaks' linijad 37,2 km pitte da 29 stancijad.
Minsk om mugažo kaikiš järedamb transportsol'm Vaugedvenämas. 10 avtoted lähttas tazovaldkundan kaikihe polihe, M9-trass om Minskan rengazavtote 56 km pitte. Vaugedvenäman M1-kiruhte ühtenzoitab lidnad Moskvanke, matkad om läz 700 km päivnouzmha.
Rahvahidenkeskeine Minsk-lendimport (Minsk-2, MSQ) sijadase 22 km päivnouzmha lidnan keskusespäi, mülüb lidnha, tehtas reisid Evropan maihe da Azijan erasihe maihe. Penemb rahvahaline Minsk-1-aeroport om sauptud vspäi 2017, uz' lidnan rajon linneb saudud sil territorijal. Minsk-Pasažirski-päraudtestancii (vaug.: Мінск-Пасажырскі), 7 raudtestancijad da 11 seižutezpunktad oma lidnas.
Galerei
-
Ohjastusen pert'
-
Ülälidn. Ratuš
-
Telečuhunduz
Irdkosketused
- Minsk-lidnan ohjastusen portal. (ven.) (angl.)
Evropan pälidnad | ||
Afinad | Amsterdam | Andorr la Vel'j | Baku | Belgrad | Berlin | Bern | Bratislav | Brüssel' | Budapešt | Buharest | Dublin | Hel'sinki | Jerevan | Kijev | Kišinöv | Kopenhagen | Lissabon | London | Lüblän | Lüksemburg-lidn | Madrid | Minsk | Monako-lidn | Moskv | Nikosii | Oslo | Pariž | Podgoric | Prag | Reikjavik | Rig | Rim | San Marino-lidn | Sarajevo | Skopje | Sofii | Stokhol'm | Zagreb | Tallidn | Tbilis | Tiran-lidn | Vaduc | Vallett | Varšav | Vatikan | Ven | Vil'nüs | ||