Miass

Vikipedii-späi
Miass
Миасс
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Venäma
Eläjiden lugu (2020) 151,472 ristitud
Pind 111,9 km²
Miass Миасс
Pämez' Grigorii Tonkih
(sügüz'ku 2018—)
Telefonkod +7−3513-xxx-xxx
Avtokod 74, 174
Aigvö UTC+5 (MSK+2)


Miass (ven.: Миа́сс, bašk.: Мейәс, tot.: Мияс) om Venäman lidn Čeläbinskan agjan keskuzpalan lodehes. Se om agjan nellänz' lidn eläjiden lugun mödhe, Miassan lidnümbrikon administrativine keskuz.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Eländpunktan aluz om pandud vl 1773 kuti žilo sauvomha da holitamha Mijasskii-vas'kentegint, nimitihe jogen mödhe. Tegim radaškanzi vn 1777 elokus, sauptihe 19. voz'sadal keskes, kuldan samine änikoiči ühten aigan. Radnikžilo sai lidnan statusad vn 1919 tal'vkus. Toižen mail'man sodan aigan evakuiruihe sihe jüguavtoiden tegint Moskvaspäi. Vodele 1959 saudihe raudted Učalihesai (Baškortostan), i lidn kändihe raudtesol'meks.

Miass šingotase avtosauvomižel («Ural»-jüguavtod i aterjavtobusad), mašinansauvomižel (raketsistemad, mašiništ konditerižen i kivivoinhimižen tegimišton täht, steriline medicinine mašiništ), elektrotehnižel sarakol (andimed, kodvindsistemad, perimetran kaičendsistemad, mašiništ lämuzdiodižen tegimišton täht), mugažo omblendfabrik, keramikantegim, meblin i leibän edheotandad ratas lidnas.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Miass-lidnan territorialižed ümbrikod:
     Päivnouzmaine      Päivlaskmaine      Pohjoine      Keskuzline      Suvine

Lidn sijadase lidnümbrikon keskuzpalas, pidust' ühtennimišt joged sen molembil randoil, Suviuralan Il'menan mägisel'gan pautkidenno, 341 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Vedase 25 km suvespäi pohjoižhe. Om ümbärtud nenil järvil: Miassan uit i Il'menskoje-järv suves, Kisikul'-järv i Polikarpovskii-uit päivlaskmas, Turgojak-järv pohjoižes. Matkad Čeläbinskhasai om 83 km päivnouzmha orhal, 106 km avtotel vai 90 km raudtel. Lähembaižed lidnad oma Čebarkul' 10 km päivnouzmha orhal, 15 km avtotel vai raudtel, i Zlatoust 30 km päivlaskmha-lodeheze orhal, 40 km avtotedme vai raudtedme.

«Čeläbinsk — Uf»-raudte läbitab lidnan keskuzpalad. Nened stancijad ratas lidnas: Miass-I (vspäi 1892, edel 1959. vot muite Miass), Miass-II (vspäi 1959), üks' raudteplatform. Ural-avtote (M5-trass) om lidnan suviröunaks.

Miass-lidn jagase videks territorialižeks ümbrikoks. Kaik 28 eländpunktad mülüdas lidnümbrikho lidnan ližaks: 25 muite žilod i koume žilod raudtestancijanno, niišpäi kaikiš znamasižemb om Turgojak-žilo (2618 rist. vl 2020). Lidnümbrikon pind om 1756 km².

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vl 1939 lidnan ristitišt oli 38 tuhad eläjid. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 151 751 ristitud, lidnümbrikon — 166 452 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 170..171 tuhad eläjid vll 1991−1994 (171 tuh. rist. vll 1993−1994). Vl 2020 lidnümbrikon ristitišt oli 166 411 eläjad.

Rahvahad (2010): venälaižed — 89,5%, baškiralaižed — 3,5%, totarlaižed — 3,3%, ukrainalaižed — 1,3%, toižed rahvahad — 2,4%.

Ortodoksižen hristanuskondan 11 pühäpertid[1] om avaitud lidnas: Sündun Nägundan päjumalanpert', kahesa jumalanpertid i kaks' časounäd. Islaman pämečet' om sauvomas lidnas vspäi 2020, «Gailä»-mečet' radab Selänkino-žilos.

Professionaližen opendusen aluzkundad oma Miassan sauvondtehnikum, viž kolledžad (medicinine, mašinansauvomižen, geotedištelendan[2], pedagogine, čomamahton da kul'turan), Čeläbinskan koumen universitetan filialad, mugažo mineralogijan tedoinstitut radab.

Galerei[vajehta | vajehtada tekst]

Homaičendad[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Miassan pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)
  2. Miassan geotedištelendan kolledžan sait (miassgrk.ru). (ven.) (+ äikel'ne avtomatine känduz)

Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]



Čeläbinskan agjan lidnad
| Bakal | Čebarkul' | Čeläbinsk | Jemanželinsk | Jurüzan' | Karabaš | Kartali | Kasli | Katav-Ivanovsk | Kištim | Kopeisk | Korkino | Kus | Magnitogorsk | Miass | Min'jar | Näzepetrovsk | Ozörsk | Plast | Satk | Sim | Snežinsk | Suviural'sk | Zlatoust | Troick | Tröhgornii | Ust'-Katav | Üläufalei | Üläural'sk