Tong

Tongan Kunigahuz
Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga (tong.)
Kingdom of Tonga (angl.)

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Nukualof
Eläjiden lugu (2018)	106,398 ristitud
Pind	747 km²
Kel'	tongan, anglijan
Valdkundan pämez'	Tupou VI
Päministr	Pohiva Tuʻiʻonetoa
Religii	hristanuskond
Valüt	tongan pa'ang (TOP) (TOP$. T$)
Internet-domen	.to
Telefonkod	+676
Aigvö	UTC+13

Tong (tong. i angl.: Tonga), täuz' oficialine nimituz om Tongan Kunigahuz (tong.: Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga, angl.: Kingdom of Tonga), om valdkund Valdmerimaiden Polinezijas. Pälidn om Nukualof.

Istorii

Vn 1970 4. päiväl kezakud Tong tedištoiti ripmatomut Sures Britanijaspäi.

Geografijan andmused

Tongan topografine kart.

Tong sijadase ühtennimižen sarišton 172 sarel, sidä kesken 36 surt sart oma elänzoittud. Kunigahuz om meriröunoiš Samoanke pohjoižes, Niue päivnouzmas da Fidži päivlaskmas. Valdkundan kuivman pind om 747 km², saum vezid — 4%.

Tongan randad lainištab Tün' valdmeri. Randanpird om 419 km. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om nimetoi mägi 1033 metrad valdmeren pindan päl, se sijadase Kao-sarel.

Klimat om tropine. Voden keskmäine lämuz om +23..+26 C° erazvuiččil saril.

Londuseližed varad oma kala, mahuz.

Tobmuz

Kunigahan pert'kulu Nukualofas.

Ohjandusen form om unitarine parlamentine konstitucine monarhii. Valdkundan pämez' om Tupou VI-kunigaz.

Parlament om üks'kodine Käskusenandai Suim (tong.: Fale Alea ʻo Tonga, angl.: Legislative Assembly of Tonga), kogoneb nenid ühtnijoid: Peitnevondkundan ühtnijad, ministrad (4 da penemb), peroiden ezitajad (9, perad valitas koumeks vodeks) da rahvahan ezitajad (17, kaik rahvaz valičeb heid koumeks vodeks).

Kunigaz da Käskusenandai Suim molembad oma valdatusidenke vahvištamha käskusid.

Nügüdläine päministr om Pohiva Tuʻiʻonetoa vs 2019 redukun 8. päiväspäi.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Tongan administrativiž-territorialine jagand.

Tong jagase videks ümbrikoks. Ümbrikod alajagasoiš 23 rajonha, ned — külihe.

Eläjad

Tongas elädas tongalaižed. Vn 2011 Tongan rahvahanlugemižen mödhe valdkundan ristitišt oli 103 036 eläjad.

Rahvahad (2016): tongalaižed — 97%, tongalaižed paloin — 0,8%, toižed rahvahad — 2,2%.

Uskondan mödhe (2016): protestantad — 64,1%, mormonad — 18,6%, Riman katolikad — 14,2%, toižed uskojad — 2,5%, religijatomad — 0,5%, märhapanendata — 0,1%.

Toižed sured lidnad (enamba 3 tuh. ristituid vl 2010, surembaspäi penembha): Mua, Neiafu, Haveloloto, Vaini.

Ižanduz

Valdkundan ižandusen päsarakod oma turizm, sauvond, kalan püdo, maižanduz.

Vl 2010 Tongan eksport oli tikv, kala, vanil'babud, jur'plodud, domennimed. Eksportan päühtnijad oma Suvikorei, AÜV, Uz' Zelandii, Fidži, Japonii, Samoa.

Irdkosketused

• Tongan Kunigahusen Parlamentan oficialine sait (parliament.gov.to). (angl.)
• Tongan Kunigahusen ohjastusen oficialine sait (pmo.gov.to). (angl.)