Kampal
| Valdkund | Ugand |
| Eläjiden lugu (2019) | 1,680,600 ristitud |
| Pind | 189 km² |
| |
| Pämez' | Erias Lukvago (viluku 2011—, Erias Lukwago) |
| Telefonkod | +256-(0)41 |
| Aigvö | UTC+3 |
Kampal (angl. i suah.: Kampala, anglijan virkand: [kæmˈpɑːlə] vai [kɑːmˈpɑːlə]) om Ugandan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om Ugandan Keskagjan pälidn mugažo, ičeksaz — üks' 112 ümbrikospäi (Kampal-ümbrik).
Lidn om valdkundan politikan, ižandusen da opendusen päkeskuz.
Istorii[vajehta | vajehtada tekst]
Eländpunktan aluz om pandud vl 1890 Suren Britanijan F. Lugard-kolonistal mectuztahon sijas.
Vl 1906 Kampal kändihe lidnaks, sid' lidn šingotihe Bugand-kunigahusen pälidnaks. Vspäi 1962 Kampal om Ugandan pälidnaks sen ripmatomuden sandan jäl'ghe.
Kampal om valdkundan bankkeskuseks, šingotase sömtegimištol, metallan ümbriradmižen edheotandoil, traktoriden i meblin pästandal. Ugandan söndtavaroiden eksport mäneb pälidnan kal't (kofe, čai, puvill, tabak, sahar).
Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]
Lidn sijadase läz Viktorii-järven pohjošt randištod, 1200 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Kampalan avanport om Port Bell kümne kilometrad suvhe lidnaspäi. Lidnan pind om 189 km², niišpäi 176 km² om kuivma, vezi otab 13 nellikkilometrad.
Klimat om subekvatorialine pehmed vihmmecoiden pil'vekaz. Kun päiväline keskmäine lämuz om +22,0..+23,7 C° vodes läbi. Ekstremumad oma +12 C° (viluku, kezaku-eloku, tal'vku) i +36 C° (uhoku). Paneb sadegid 1264 mm vodes, enamba sulakus (169 mm) i redukus-kül'mkus (138..149 mm kus), om kaks' kuivahkod sezonad: viluku-uhoku (131 mm) da kezaku-heinku (132 mm). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 66..73 % röunoiš redukus-keväz'kus, 76..80 % sulakus-sügüz'kus.
Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]
Vl 1991 pälidnan eläjiden lugu oli 774 241 ristitud. Vodele 2002 lidnan ristitišt ületi millionad i oli 1 189 142 eläjad. Vn 2014 Ugandan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 1 516 210 ristitud[1], läz 2 mln ristituid elihe ezilidnoidenke. Vl 2019 kaik 6 709 900 ristitud elihe ezilidnoidenke 8 451,9 km² pindal, valdkundan kudendez. Kaikiš suremb lidnan i sen aglomeracijan ristitišt om nügüd'.
Znamasine üläopendusen aluzkund om valdkundaline Makerere-universitet[2] (35 tuh. üläopenikoid vl 2018). Sen aluz om pandud vl 1922 kut tehnine kolledž. Om erižeks universitetaks vspäi 1970, kogoneb ühesas kolledžaspäi i ühtes biznesškolaspäi. Om toižid-ki üläopendusen aluzkundoid lidnas, ned oma privatižed päpaloin.
Transport[vajehta | vajehtada tekst]
Avtobusad, maršruttaksid, taksid i motociklad-taksid («boda-bod:ad») oma kundaližeks transportaks lidnaglomeracijas. Kampal ühtenzoitase raudtel Kenijan Nairobi-pälidnanke.
Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Entebbe-lendimport (EBB / HUEN, 1,8 mln passažiroid vl 2018) radab vspäi 1927, sijadase 41 km suvipäivlaskmha avtotedme Kampalan rahaazjoiden keskusespäi Entebbe-lidnas (oli britanižen kolonialižen administracijan pälidnaks). Sišpäi da sihe tehtas reisid Afrikan, Päivlaskmaižen Evropan da Päivlaskmaižen Azijan verhiže maihe.
Homaičendad[vajehta | vajehtada tekst]
- ↑ Table 2.5.3. Population of the 20 Largest Urban Centres, 1991-2014 // National Population and Housing Census 2014. Provisional results (Valdkundan ristitišt i kodiden rahvahanlugemine-2014). — Ugandan Statistikan büron sait (ubos.org). — Lp. 19. (angl.)
- ↑ Makerere-universitetan sait (mak.ac.ug). (angl.)
Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]
| Afrikan pälidnad | ||
| Abudž | Addis-Abeb | Akkr | Alžir-lidn | Antananarivu | Asmar | Bamako | Bangi | Banžul | Bisau | Brazzavil' | Dakar | Dodom | Džibuti-lidn | Džub | Fritaun | Gaborone | Giteg | Harare | Hartum | Jamusukro | Jaunde | Kair | Kampal | Kigali | Kinšas | Konakri | Librevil' | Lilongve | Lome | Luand | Lusak | Malabo | Maputu | Maseru | Mbabane | Mogadišo | Monrovii | Moroni | Nairobi | Ndžamen | Niamei | Nuakšot | Port Lui | Porto Novo | Prai | Pretorii | Rabat | San Tome | Tripoli | Tunis-lidn | Uagadugu | Viktorii | Vindhuk | ||