Kacu tekst Tong

{{10000}}{{A10000}}
{{Valdkund
| Nimi = Tongan Kunigahuz<br />Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga <small>(tong.)</small><br />Kingdom of Tonga <small>(angl.)</small>
| Valdkundznam = Coat of arms of Tonga.svg
| Flag = Flag of Tonga.svg
| Valdkundznam text = Tongan valdkundznam
| Flag text = Tongan flag
| Pälidn = Nukualof
| Eläjiden lugu = 106,398<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tn.html Tongan ristitišton endustuz vn 2018 heinkus// Mail'man faktoiden kirj. — ''Cia.gov''.] {{ref-en}}</ref>
| Voz' = 2018
| Pind = 747
| Kart = LocationTonga.png
| Kel' = [[tongan kel'|tongan]], [[anglijan kel'|anglijan]]
| Valdkundan pämez' = [[Tupou VI]]
| Päministr = [[Pohiva Tuʻiʻonetoa]]
| Religii = [[hristanuskond]]
| Valüt = [[tongan pa'ang]] (TOP) (TOP$. T$)
| Internet-domen = [[.to]]
| Telefonkod = +676
| Aigvö = [[UTC]]+13
}}
'''Tong''' ([[tongan kel'|tong.]] i {{lang-en|Tonga}}), täuz' oficialine nimituz om '''Tongan Kunigahuz''' ({{lang-to|Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga}}, {{lang-en|Kingdom of Tonga}}), om valdkund [[Valdmerimad|Valdmerimaiden]] [[Polinezii|Polinezijas]]. Pälidn om [[Nukualof]].

== Istorii ==
Vn 1970 4. päiväl kezakud Tong tedištoiti ripmatomut [[Sur' Britanii|Sures Britanijaspäi]].

== Geografijan andmused ==
[[Fail:Tonga.jpg|thumb|left|250px|Tongan topografine kart.]]
Tong sijadase [[Tong (sarišt)|ühtennimižen sarišton]] 172 sarel, sidä kesken 36 surt sart oma elänzoittud. Kunigahuz om meriröunoiš [[Samoa]]nke pohjoižes, [[Niue]] päivnouzmas da [[Fidži]] päivlaskmas. Valdkundan kuivman pind om 747 km², saum vezid — 4%.

Tongan randad lainištab [[Tün' valdmeri]]. Randanpird om 419 km. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om nimetoi mägi 1033 metrad valdmeren pindan päl, se sijadase Kao-sarel.

Klimat om [[tropine vö|tropine]]. Voden keskmäine lämuz om +23..+26 C° erazvuiččil saril.

Londuseližed varad oma [[kala]], [[mahuz]].

== Tobmuz ==
[[Fail:TongaRoyalPalace.jpg|thumb|right|250px|Kunigahan pert'kulu [[Nukualof]]as.]]
Ohjandusen form om unitarine parlamentine [[konstitucine monarhii]]. Valdkundan pämez' om [[Tupou VI]]-kunigaz.

Parlament om üks'kodine Käskusenandai Suim ({{lang-to|Fale Alea ʻo Tonga}}, {{lang-en|Legislative Assembly of Tonga}}), kogoneb nenid ühtnijoid: Peitnevondkundan ühtnijad, ministrad (4 da penemb), peroiden ezitajad (9, perad valitas koumeks vodeks) da rahvahan ezitajad (17, kaik rahvaz valičeb heid koumeks vodeks).

Kunigaz da Käskusenandai Suim molembad oma valdatusidenke vahvištamha käskusid.

Nügüdläine päministr om [[Pohiva Tuʻiʻonetoa]] vs 2019 redukun 8. päiväspäi.

== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Tongan administrativiž-territorialine jagand]].''

Tong jagase videks ümbrikoks. Ümbrikod alajagasoiš 23 rajonha, ned — külihe.

== Eläjad ==
Tongas elädas [[tongalaižed]]. Vn 2011 Tongan rahvahanlugemižen mödhe valdkundan ristitišt oli 103 036 eläjad.<ref>[http://web.archive.org/web/20120105120058/http://www.pmo.gov.to/press-releases/3220-tonga-national-population-census-2011-preliminary-count Tonga National Population Census 2011; Preliminary Count (Vn 2011 Tongan rahvahanlugemižen ezirezul'tatad). — ''Pmo.gov.to''.] {{ref-en}}</ref>

Rahvahad (2016): [[tongalaižed]] — 97%, [[tongalaižed]] paloin — 0,8%, toižed rahvahad — 2,2%.

Uskondan mödhe (2016): [[protestantizm|protestantad]] — 64,1%, [[mormonad]] — 18,6%, Riman [[katoline jumalankodikund|katolikad]] — 14,2%, toižed uskojad — 2,5%, religijatomad — 0,5%, märhapanendata — 0,1%.

Toižed sured lidnad (enamba 3 tuh. ristituid vl 2010, surembaspäi penembha): [[Mua (lidn, Tong)|Mua]], [[Neiafu]], [[Haveloloto]], [[Vaini]].

== Ižanduz ==
Valdkundan ižandusen päsarakod oma [[turizm]], [[sauvond]], [[kalan püdo]], [[maižanduz]].

Vl 2010 Tongan eksport oli [[tikv]], [[kala]], [[vanil']]babud, [[jur'plodud]], [[domen]]nimed. Eksportan päühtnijad oma [[Korejan Tazovaldkund|Suvikorei]], [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV]], [[Uz' Zelandii]], [[Fidži]], [[Japonii]], [[Samoa]].

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://parliament.gov.to/ Tongan Kunigahusen Parlamentan oficialine sait (''parliament.gov.to'').] {{ref-en}}
* [http://www.pmo.gov.to/ Tongan Kunigahusen ohjastusen oficialine sait (''pmo.gov.to'').] {{ref-en}}
{{Commons|Tonga}}

{{Valdmerimad}}

[[Kategorii:Tong| ]]