Vepsän grammatik

Vikipedii-späi

Vepsän kel' om suomalaiž-ugrilaine kel', kudambal pagištas Venämas 3600—6000 ristitud. Se om tipine Baltijan meren suomalaine kel', hot' sil om äi arhaižid eriližusid. Lähembaižed „heimolaižed“ — suomen, karjalan da ižoran keled, vähäd edelenze — estin, virun, vodin, a mugažo livin.

Kirjamišt[vajehta | vajehtada tekst]

Aa, Bb, Cc, Čč, Dd, Ee, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Rr, Ss, Šš, Zz, Žž, Tt, Uu, Vv, Üü, Ää, Öö; a mugažo pehmituzznam (’).

Diftongad: ou, öu, üu [u:]; oi [oj], ui [uj], äi [äj], üi [üj].

Nimiden kändluz[vajehta | vajehtada tekst]

Vepsän keles om 23 kändod (ku lugeda terminativ III-kändod, kudamb läz läksi kävutandaspäi).

Üks'lugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Nominativ — (ken? mi?) laud ((кто? что?) стол)
  2. Genitiv — (kenen? min?) laudan ((кого? чего?) стола)
  3. Akkuzativ — (kenen? min?) laudan ((кого? что?) стола)
  4. Partitiv — (keda? midä?) laudad ((кого? что?) стола)
  5. Essiv-instruktiv — (kenen? min?) laudan ((кем (быть, стать)? чем (быть, стать?) (будучи, становясь) столом)
  6. Translativ — (keneks? mikš?) laudaks ((кем (стать)? чем (стать)?) столом)
  7. Inessiv — (kes? (kenes?) miš? kus?) laudas ((в ком? в чём? где?) в столе)
  8. Elativ — (kespäi? (kenespäi?) mišpäi? kuspäi?) laudaspäi ((из кого? из чего? откуда?) из стола)
  9. Illativ — (kehe? (kenehe?) mihe? kuna?) laud(a)ha ((в кого? во что? куда?) в стол)
  10. Adessiv — (kel? (kenel?) mil? kus?) laudal ((на ком? на чём? где?) на столе)
  11. Ablativ — (kelpäi? (kenelpäi?) milpäi? kuspäi?) laudalpäi ((с кого? с чего? откуда?) со стола)
  12. Allativ — (kelle? (kenele?) mille? kuna?) laudale ((на кого? на что? куда?) на стол)
  13. Abessiv — (keneta? mita?) laudata ((без кого? без что?) без стола)
  14. Komitativ — (kenenke? minke?) laudanke ((с кем? с чем?) со столом)
  15. Prolativ — (kedame? midäme?) laudadme ((по кому? по чему?) по столу)
  16. Approksimativ I — (kenenno? minno?) laudanno ((у кого? у чего?) у стола)
  17. Approksimativ II — (kenennoks? minnoks?) laudannoks ((к кому? к чему?) к столу)
  18. Egressiv — (kenennopäi? minnopäi?) laudannopäi ((от кого? от чего?) от стола)
  19. Terminativ I — (kehesai? (kenehesai?) mihesai? kunasai?) laud(a)hasai ((до кого? до чего? докуда?) до стола)
  20. Terminativ II — (kellesai? (kenelesai?) millesai?) laudalesai ((до кого? до чего? [до какого места?]) до стола)
  21. Aditiv I — (kehepäi? (kenehepäi?) mihepäi?) laud(a)hapäi ((к кому? к чему?) (по направлению) к столу)
  22. Aditiv II — (kellepäi? (kenelepäi?) millepäi?) laudalepäi ((к кому? к чему? (по направлению) к столу) (necen sananke ei kävutade)

Äilugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Nominativmecad (леса)
  2. Genitiv — mecoiden (лесов)
  3. Akkuzativ — mecad (леса)
  4. Partitiv — mecoid (леса)
  5. Essiv-instruktiv — mecoin (лесами)
  6. Translativ — mecoikš (лесами)
  7. Inessiv — mecoiš (в лесах)
  8. Elativ — mecoišpäi (из лесов)
  9. Illativ — mecoihe (в леса)
  10. Adessiv — mecoil (на лесах)
  11. Ablativ — mecoilpäi (с лесов)
  12. Allativ — mecoile (на леса)
  13. Abessiv — mecoita (без лесов)
  14. Komitativ — mecoidenke (с лесами)
  15. Prolativ — mecoidme (по лесам)
  16. Approksimativ I — mecoidenno (у лесов)
  17. Approksimativ II — mecoidennoks (к лесам)
  18. Egressiv — mecoidennopäi (от лесов)
  19. Terminativ I — mecoihesai (до лесов)
  20. Terminativ II — mecoilesai (до лесов)
  21. Aditiv I — mecoihepäi (к лесам)
  22. Aditiv II — mecoilepäi (к лесам) (necen sananke ei kävutade)

Verboiden kändluz (modoiden mödhe)[vajehta | vajehtada tekst]

  1. (üks'lugu) -n, (äilugu) -m (-mei)
  2. (üks'lugu) -d, (äilugu) -t (-tei)
  3. (üks'lugu) -b, (äilugu) -tas/-das (-ba)

Ozutez:
Infinitiv: sanuda (говорить)

  1. (üks'lugu) sanun (говорю), (äilugu) sanum (говорим)
  2. (üks'lugu) sanud (говоришь), (äilugu) sanut (говорите)
  3. (üks'lugu) sanub (говорит), (äilugu) sanudas (sanuba) (говорят)

Olda-verban kändluz[vajehta | vajehtada tekst]

Pozitivižed formad[vajehta | vajehtada tekst]

Üks'lugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Minä olen (я — ...)
  2. Sinä oled (ты — ...)
  3. Hän om (он/она/оно — ...)

Äilugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. olem (мы — ...)
  2. olet (вы — ...)
  3. oma (они — ...)

Negativižed formad[vajehta | vajehtada tekst]

Üks'lugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Minä en ole (я не ...)
  2. Sinä ed ole (ты не ...)
  3. Hän ei ole (eile) (он/она/оно не ...)

Äilugu[vajehta | vajehtada tekst]

  1. em olgoi (мы не ...)
  2. et olgoi (вы не ...)
  3. ei olgoi (они не ...)

Ozutez[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Minä olen pirdai (я художник)
  2. Sinä oled pirdai (ты художник)
  3. Hän om pirdai (он художник)
  4. Mö olem pirdajad (мы художники)
  5. Tö olet pirdajad (вы художники)
  6. Hö oma pirdajad (они художники)
  7. Minä en ole pirdai (я не художник)
  8. Sinä ed ole pirdai (ты не художник)
  9. Hän ei ole (eile) pirdai (он не художник)
  10. Mö em olgoi pirdajad (мы не художники)
  11. Tö et olgoi pirdajad (вы не художники)
  12. Hö ei olgoi pirdajad (они не художники)