Kilogramm
Kilogramm om massan märičendühtnik. Om rahvahidenkeskeižen SI-sisteman päižes seičemes märičendühtnikaspäi, niišpäi om üks'jäine prefiksanke (kilo-). Rahvahidenkeskeine znamoičend om kg.
Etimologii[vajehta | vajehtada tekst]
Kilogramm-sana libub francijan kelen kilogramme-sanaspäi (om fiksiruidud vl 1795[1]), a se om sätud grekan kelen sanoišpäi: grek.: χίλιοι hilioi «tuha» i grek.: γράμμα gramma «pen' veduz»[2]. Vl 1797 sana putui anglijan kel'he, sid' leviganzi mail'madme[3].
Märhapanend[vajehta | vajehtada tekst]
Vahvištadud vn 2018 kül'mkus märhapanendan mödhe, kilogramm om massan suruz, panese Plankan kaikenaigaižen 6,62607015⋅10−34-znamoičendha tazostadud tarkoikti, konz se om ozutadud SI:n Dž⋅s-ühtnikan kal't, kudamb om ekvivalentine kg⋅m2⋅s−1-ühtnikale.
Vn 2019 semendku 20. päivhäsai märhapanihe kilogrammad etalonal cilindran nägul. Se kogoneb ühthesuladusespäi, kudamban mülünd om platin (ühesa kümnendest) i iridii (kümnendez). Etalonan kopijad kaičesoiš mail'man suriš maiš.
Kodielos kilogramm om puhthan himižikš veden 1 dm³ massha tazostadud sen maksimaližen ninevuden lämudel (läz +4 C°), mugoman znamoičendan tarkoiktuz om ±0,2 %. Kirjutimen saub vedab läz üht grammad.
Ühtnikad kilogramman alusel[vajehta | vajehtada tekst]
1 gramm = 10−3 kg. Sätas ližaühtnikoid kilogramman alusel SI-sisteman standartižiden prefiksoiden abul.
| Suruz | Märičendühtnik | Znam | Ozutez | Suruz | Märičendühtnik | Znam | Ozutez | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 101 | dekagramm | dag | ei ole rekomendacijad kävutandale | 10−1 | decigramm | dg | ei ole rekomendacijad kävutandale | |
| 102 | gektogramm | gg / hg | ei ole rekomendacijad kävutandale | 10−2 | santigramm | sg / cg | ei ole rekomendacijad kävutandale | |
| 103 | kilogramm | kg | — | 10−3 | milligramm | mg | — | |
| 106 | megagramm | Mg | kävutase harvoin | 10−6 | mikrogramm | µg | — | |
| 109 | gigagramm | Gg | kävutase harvoin | 10−9 | nanogramm | ng | — | |
| 1012 | teragramm | Tg | kävutase harvoin | 10−12 | pikogramm | pg | — | |
| 1015 | petagramm | Pg | kävutase harvoin | 10−15 | femtogramm | fg | — | |
| 1018 | eksagramm | Eg | kävutase harvoin | 10−18 | attogramm | ag | — | |
| 1021 | zettagramm | Zg | kävutase harvoin | 10−21 | zeptogramm | zg | kävutase harvoin | |
| 1024 | iottagramm | Ig / Yg | kävutase harvoin | 10−24 | joktogramm | jg / yg | kävutase harvoin | |
| 1027 | ronnagramm | Rg | kävutase harvoin | 10−27 | rontogramm | rg | kävutase harvoin | |
| 1030 | kvettagramm | Kvg / Qg | kävutase harvoin | 10−30 | kvektogramm | kvg / qg | kävutase harvoin |
Ottas kävutamižhe tonnad (t) megagramman (Mg) sijas. Nened märičendühtnikad oma märicemha atombomban vägevut trotilan ekvivalentas: kilotonn gigagramman (Gg) sijas, megatonn teragramman (Tg) sijas.
Kacu mugažo[vajehta | vajehtada tekst]
Homaičendad[vajehta | vajehtada tekst]
- ↑ Décret relatif aux poids et aux mesures du 18 germinal an 3 (7 avril 1795). Grandes lois de la République. — Perpinjanan universitetan digitek i juridižiden da politižiden materialad (mjp.univ-perp.fr). (fr.)
- ↑ Fowler, H. W.; Fowler, F. G. The Concise Oxford Dictionary. — Oksford: Oxford University Press, 1964. (angl.)
- ↑ Kilogram //Oxford English Dictionary (Oksfordan anglijan kelen vajehnik). — Oxford University Press. (angl.)
Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]
- NIST Improves Accuracy of 'Watt Balance' Method for Defining the Kilogram (NIST todestab Vattan balansan metodan tarkoiktust kilogramman märhapanendan täht) // Nist.gov. (angl.)
- Kibblan balans npl.co.uk-saital. (angl.)
 |
Kilogramm Vikiaitas |