Kacu tekst Murmanskan agj

{{Venälaižen Federacijan subjekt
|Nimi           = Murmanskan agj
|Venälaine nimi = Мурманская область
|Flag           = [[Fail:Flag of Murmansk Oblast.svg|150px|Murmanskan agjan flag]]
|FSCoA          = [[Fail:Герб Мурманской области.svg|110px|Murmanskan agjan znam]]
|FlagLnk        = Murmanskan agjan flag
|CoALnk         = Murmanskan agjan znam
|FSMap          = [[Fail:Map of Russia (2014–2022) - Murmansk Oblast.svg|300px]]
|FSCtrWhat      = Pälidn
|FSCtrNm        = [[Murmansk]]
|AreaRnk        = 25
|TotArea        = 144902 
|WaterPrcnt     = 8.22
|PopRnk         = 63
|Eläjiden lugu  = 753,557
|PopCtDate      = 2018
|PopDens        = 5.20
|GDPRnk         = 41
|GDP            = 425,8
|GDPCtDate      = 2016
|GDP(PPP)       = 560,4
|FedDistrNm     = Lodehline
|EcRegNm        = Pohjoine
|OfLangs        = [[venäkel']]
|HeadTtl        = Gubernator
|HeadNm         = [[Kovtun Marina|Marina Kovtun]]
|ViceTtl        = Ohjastusen pämez'
|ViceNm         = ''hän-žo''
|LegislTtl      = Agjan Duman ezimez'
|LegislNm       = [[Dubovoi Sergei|Sergei Dubovoi]]
|FSAnthem       = ''[[Murmanskan agjan gimn]]''
|Domain         =
|CadNo          = 51
|MSK            = [[UTC]]+3 ([[MSK]]+0)
}}
'''Murmanskan agj''' ({{lang-ru|Мурманская область}}) om [[Venäma|Venälaižen Federacijan]] [[Venälaižen Federacijan subjektad|subjekt]].

Se mülüb [[Lodehline federaline ümbrik|Lodehližhe federaližhe ümbrikho]].

Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om [[Murmansk]]-vägilidn.

== Keled ==
Oficialine kel' om üks'jäine — [[venän kel']].

== Istorii ==
Murmanskan agj om olmas vl 1938 semendkun 28. päivälpäi.

Murmanskan agjan Päkäskuz<ref>[http://constitution.garant.ru/region/ustav_murman/ Murmanskan agjan Päkäskusen tekst ''constitution.garant.ru''-saital.] {{ref-ru}}</ref> om vahvištadud vn 1997 26. päiväl kül'mkud Agjan Duman ezitajil, om allekirjutadud gubernatoral sen-žo voden 24. päiväl sulakud da om väges äiluguižidenke vajehtusidenke.

== Geografijan andmused ==
[[Fail:Russia Murmansk region relief location map.png|thumb|left|250px|Murmanskan agjan reljefan kart.]]
Murmanskan agj sijadase [[Kolan pol'sar'|Kolan pol'sarel]] (agjan pindan 70%), mugažo lähižil saril da territorijoil.

Agjal om röunoid [[Karjalan Tazovaldkund]]anke suves, [[Suomenma]]nke päivlaskmas da [[Norvegii|Norvegijanke]] lodehes. Sen randad lainištadas [[Jävaldmeri|Jävaldmeren]] [[Barencan meri|Barencan merel]] pohjoižes, [[Vauged meri|Vauktal merel]] päivnouzmas da suves.

Pind om 144 902 nellikkilometrad. Znamasižed joged oma [[Varzug (jogi)|Varzug]], [[Umb (jogi)|Umb]], [[Kol (jogi)|Kol]], [[Tulom (jogi)|Tulom]] da [[Ponoi]]. Kaikiš suremb järv om [[Imandr]]. Kaik om 110 tuhad järvid enamba 0,1 nellikkilometrad pindanke.

Reljef om mägikaz jogiden alangištoidenke, [[tundr]]ad mägitazangištoil oma enambuses. Kaikiš korktemb čokkoim om [[Hibinad|Hibinoiden]] [[Judičvumčorr]]-mägi (1200 m) agjan keskuzpalas.

Klimat om meren [[ven vö|ven]] vilu agjan suvipalas da [[subarktine vö|subarktine]] agjan pohjoižpalas. Vilu tundub teravas, lujan nepsuden da kovan tullein tagut. Kezal voib panda halad jogo päiväl. Heinkun keskmäine lämuz om +8 C° mererandpolel da +14 C° keskuzrajoniš. Vilukun lämuz om −8 C° mererandpolel (lämän [[Gol'fstrim]]-joksmusen tagut) da −12..−15 C° keskuzrajoniš.

Londuseližed varad oma [[kivivoi]] da [[londuseline gaz]] šel'fas, metallad ([[raud|raudkivend]], [[vas'k]], [[nikel']], [[alüminii|nefelin]], [[cirkonii]], [[kobal't (himine element)|kobal't]], [[platin]], [[osmii]], [[iridii]], [[berillii]], [[litii]]), [[fosfor|apatitad]], [[pol'kalližarvoižed kived]], [[kala]], [[vezi|reskvezi]], [[gidroenergii]].

== Tobmuz ==
[[Fail:Здание городской и областной администрации в Мурманске..JPG|thumb|right|250px|Agjan Ohjastusen pert' [[Murmansk]]as.]]
Agjan pämez' nimitase gubernatoraks. [[Kovtun Marina|Marina Kovtun]] radab gubernatoran vs 2012 sulakun 4. päiväspäi. Hänen valdatusiden strok om viž vot. Gubernator om mugažo agjan Ohjastusen pämez', hän märičeb sen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile. Üks' ezmäine varagubernator da viž muite varagubernatorad oma hänele abhu.

Käskusenandai tobmuz om üks'kodine parlament — Agjan Dum. Kaik rahvaz valičeb sen 32 ezitajad videks vodeks. [[Dubovoi Sergei|Sergei Dubovoi]] radab Agjan Duman ezimeheks vs 2016 redukun 5. päiväspäi.

Radonoigendai tobmuz om Murmanskan agjan Ohjastuz. Agjan ministrused, komitetad, ohjandused da üks' inspekcii alištudas Ohjastusele.

Agjan Duman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vl 2016 sügüz'kun 18. päiväl. Gubernatoran valičendad oliba vl 2014 sügüz'kun 14. päiväl, [[Kovtun Marina|nügüdläine gubernator]] sai vägestust ezmäižel tural (64,69%) da radab kahtenden strokun.

== Eläjad ==
Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 795 409 ristitud<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls Venäman kaikenaigaine ristitišt vl 2010. — Rosstat (''gks.ru'').] {{ref-ru}}</ref>, sidä kesken 82 [[vepsläižed|vepsläšt]]<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-23.pdf Rosstat (''gks.ru''): Население коренных малочисленных народов Российской Федерации по родному языку по отдельным субъектам (Venälaižen Federacijan igähižiden vähäluguižiden rahvahiden ristitišt mamankelen da subjektan polhe). — Lp. 14.] {{ref-ru}}</ref>. Kaikutte ühesanz' ristit kümnespäi om lidnalaine.

Kaik om [[Murmanskan agjan lidnad|kuz'toštkümne lidnad]] agjas da 12 lidnanvuittušt žilod. Toižed järedad lidnad (läz 50 tuh. ristituid vl 2015) oma [[Apatitad]] da [[Severomorsk]]. Vl 2015 kaik om 15 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): [[venälaižed]] — 80,8%, [[ukrainalaižed]] — 4,3%, [[vaugedvenälaižed]] — 1,5%, [[totarlaižed]] — 0,7%, [[azerbaidžanlaižed]] — 0,5%, toižed — 3,0%, rahvahuden ozutandata — 9,2%.

Erased toižed igähižed rahvahad: [[saamalaižed]] — 1599 rist. (0,20%), [[karjalaižed]] — 1376 rist. (0,17%), [[suomalaižed]] — 273 rist. (0,03%).

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://gubernator51.ru/ Murmanskan agjan gubernatoran oficialine sait (''gubernator51.ru'').] {{ref-ru}}
* [http://www.gov-murman.ru/ Murmanskan agjan gubernatoran da Ohjastusen oficialine portal (''gov-murman.ru'').] {{ref-ru}} {{ref-en}}
* [http://www.duma.murman.ru/ Murmanskan agjan Duman oficialine sait (''duma.murman.ru'').] {{ref-ru}} {{ref-en}}

{{Murmanskan agjan lidnad}}
{{Venälaižen Federacijan subjektad}}

[[Kategorii:Murmanskan agj| ]]