Kacu tekst Tosnon rajon

{{Rajon
| Nimi          = Tosnon rajon<br />Тосненский район
| Znam          = Coat of Arms of Tosno (Leningrad oblast).png
| Flag          = Flag of Tosnensky rayon (Leningrad oblast).svg
| Znam text     = Tosnon rajonan znam
| Flag text     = Tosnon rajonan flag
| Valdkund      = Venäma
| Pälidn        = Tosno
| Eläjiden lugu = 130,023
| Year          = 2016
| Pind          = 3,655.97
| Map           = Location of Tosnensky District (Leningrad Oblast).svg
| Map width     = 
}}
'''Tosnon rajon''' ({{lang-ru|Тосненский район}}) om municipaline ühtnik [[Leningradan agj]]as.

Administrativine keskuz om [[Tosno]]-lidn (mülüb rajonha vspäi 2006), sijadase rajonan pohjoižes.

== Istorii ==
Rajonan aluz om pandud vn 1930 19. päiväl elokud [[Leningradan agj]]aha enččiden Lübanin, Detskoje Selon i Kolpinon rajoniden küläkundoišpäi, [[Tosno]]-žilod panihe keskuseks. Vl 1960 ühtištadihe enččen Mgan rajonan palad Tosnon rajonanke. Vl 1963 Tosno kändihe lidnaks i vhesai 2006 se oli alištunu agjan tobmudele. Vl 1977 enččen Mgan rajonan ühtištudud pala läksi [[Kirovskan rajon]]ha. Rajon om olmas nügüdläižiš röunoiš vspäi 2006.

== Geografijan andmused ==
Tosnon rajon om Leningradan agjan suvine taho. Pind — 3 655 nellikkilometrad (9nz' sija agjas). Mec katab nell' videndest rajonan sokast territorijad, sil om il'man kaičendfunkcii tobjimalaz.

Om röunoid Venäman kudenke rajonanke da Piterinke:
* pohjoižpäivnouzmas [[Leningradan agj]]an [[Kirovskan rajon]]anke;
* päivnouzmas [[Leningradan agj]]an [[Kirišin rajon]]anke;
* suvipäivnouzmas [[Uz'lidnan agj]]an [[Čudovon rajon]]anke;
* suves [[Uz'lidnan agj]]an [[Uz'lidnan rajon]]anke;
* suvipäivlaskmas [[Leningradan agj]]an [[Lugan rajon]]anke;
* päivlaskmas [[Leningradan agj]]an [[Gatčinan rajon]]anke;
* lodehes [[Piter]]inke.

Znamasižed joged oma [[Tosn]] ([[Neva]]n hura ližajogi) da [[Tigod (jogi)|Tigod]] ([[Olhav]]an hura ližajogi). Kaikiš järedamb järv om [[Pendikovskoje (järv)|Pendikovskoje-järv]] (2,1 km²). Kaik joged da järved mülüdas [[Baltijan meri|Baltijan meren]] ([[Atlantine valdmeri|Atlantižen valdmeren]]) basseinha.

Londuseližed varad oma [[turbaz]], [[sauvondmaterialad]] ([[apakkivi]], [[gravii]], [[šebin']], [[lete|letked]], [[savi|saved]], [[mouckivi]]), [[mergel']], [[dolomit]], [[mec]], [[vezi|reskvezi]].

Vspäi 2006 rajonan territorii jagase 13 municipaližeks ühtnikaks: seičeme lidnankundad da kuz' küläkundad.

== Tobmuz ==
Käskusenandai tobmuz om Ezitajiden Nevondkund ({{lang-ru|Совет депутатов}}) 26 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Järgenduseližed valičendad sihe oliba vn 2014 14. päiväl sügüz'kud. Viktor Zaharov radab sen ezimehen da rajonan pämehen vn 2014 sügüz'kun 25. päiväspäi. Ezitajiden Nevondkund valičeb rajonan administracijan pämest.

Vs 2007 elokuspäi Vladimir Dernov radab rajonan administracijan pämeheks koumanden strokun jäl'geten. Vn 2014 sügüz'kuspäi hän-žo radab [[Tosno]]n lidnankundan administracijan pämeheks. Kahesa varapämest oma hänele abhu. Kahesa komitetad, kahesa palakundad, viž sektorad da laudkund alištudas rajonan administracijan pämehištole.

== Eläjad ==
Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe rajonan eläjiden lugu oli 122 999 ristitud (nellänz' sija agjas).

Kaik om 115 eländpunktad rajonas, niiden kesken nell' lidnad, nell' lidnanvuittušt žilod, 13 muite žilod, kaks' raudtestancijan žilod, 86 küläd, üks' futor da viž kordonad.

Toižed sured eländpunktad oma [[Tel'manan lidn]] (24,0 tuh. rist. vl 2021, 8,7 tuh. rist. vl 2010), [[Nikol'skoje (lidn, Leningradan agj)|Nikol'skoje]]-lidn (21,3 tuh. rist. vl 2016), lidnanvuiččed [[Ul'janovk (Leningradan agj)|Ul'janovk]]-žilo (12,6 tuh. rist. vl 2016), [[Fornosovo]]-žilo (6,4 tuh. rist. vl 2016) da [[Bor (žilo)|Bor]]-žilo (5,3 tuh. rist. vl 2016), [[Lüban' (lidn, Leningradan agj)|Lüban']]-lidn (4,6 tuh. rist. vl 2016).

Rahvahad (vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, enamba 0,4 %): [[venälaižed]] — 87,8 %, [[ukrainalaižed]] — 1,7 %, [[vaugedvenälaižed]] — 0,9 %, [[totarlaižed]] — 0,7 %, [[uzbekalaižed]] — 0,5 %, [[čiganalaižed]] — 0,4 %, [[armenijalaižed]] — 0,4 %, toižed rahvahad — 2,5 %, rahvahuden ozutandata — 5,1 % (jäl'gmäižiden keskes 22,7 % mahttas pagišta venäkelel).

Erased igähižed rahvahad: [[suomalaižed]] — 125 rist. (0,10 %), [[karjalaižed]] — 70 rist. (0,06 %), [[estilaižed]] — 26 rist. (0,02 %), [[vepsläižed]] — 16 rist. (0,01 %), [[saamalaižed]] — 6 rist. (vähemba mi 0,01 %), [[ižoralaižed]] — 1 rist. (vähemba mi 0,01 %)<ref>[http://petrostat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/petrostat/ru/census_and_researching/census/national_census_2010/score_2010/ Национальный состав и владение языками, гражданство населения Ленинградской области (Leningradan agjan rahvahaline mülükund, ristitišton kel'mahtod da rahvahanikuz.) / Стат. сборник. Часть 1. — СПб.: Петростат, 2013. — 266 lpp. — Lpp. 82−83 (''petrostat.gks.ru'').] {{ref-ru}}</ref>.

== Ižanduz ==
Rajonan ižandusen päsarakod oma<ref>[http://lenoblinvest.ru/images/rayoni/tosno/investpasport-TOSNO.pdf Tosnon rajonan investicine pasport (''lenoblinvest.ru''). — 20 lp. — Lpp. 1−16.] {{ref-ru}}</ref>:
* sauvondtegesiden da sauvondmaterialiden pästand (keramine apakut, raudbetontegesed, metallkonstrukcijad, teraz- da alüminiitorved, sanitarine tehnik da fitingad, savič, faner, kleid ([[Henkel]]), mujud);
* mašinoidensauvomine ([[Caterpillar]]-ekskavatorad — tarbhaižiden kaivatusiden samižen täht; avtod tepuhtastandan täht; lämuzmašiništ);
* himine (nozolad heretused), kodihimijan pästand (muil da pezendtuhk);
* turbhan samine;
* mecan varhapanend da ümbriradmine (Lübanin meckombinat);
* sömtegimišt;
* maižanduz (maploduiden kazvatuz, sigaliha, lehmänmaid, kombiniruidud söm kabjživatoiden täht);
* torguind da varažomad;
* jüguavtoiden logistik i raudtetransport.

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://www.tosno-online.com/ Tosnon rajonan oficialine sait (''tosno-online.com'').] {{ref-ru}}

{{Leningradan agjan rajonad}}

[[Kategorii:Tosnon rajon| ]]