Mez'

Mikel'andželon David

Mez' om mužiksugun täuz'kaznu (aigvozne) ristit, šingotadud sugutundmusidenke, üks' kahtes suguspäi. Toižen sugun ristit om naine.

Ustavad kucundsanad mehennoks zavodišoiš «ižand»-vaihespäi. Mehen toižed nimitused lugesoiš Heimolaižuz-kirjutuses.

Mehen alaigäčud oma prihaine i priha. Suguküpsnemine zavodiše 12..13-ndel elon vodel, möhemba mi neičukaižil.

Biologii

Andrologii tedoidab mehiden anatomijad da tervhut. Erased läžundad oleldas vaiše mehil (impotencii), toižil mehed läžudas paksumb naižid (dal'tonizm) genetižiden süiden mödhe.

Mehen organizm om geterogametine, toižin sanoin kaks' erazvuittušt suguhromosomad oma hänen kariotipas, znamoitas niid X i Y. Sen erineden naižen organizm om kahtenke X-hromosomanke.

Meheze sidodud vepsän muštatišed

Erased muštatišed oma ottud «Mi meles, se i keles»-kogodusespäi.

• Abuta mehele mäges, a lapsele künduses.
• Ak da lehm, mužik da hebo.
• Ak mužikatoi — kutnä haumeh aidatoi.
• Ak tespäi tagaiži pördlese, a mužik, hot' huba, ei pördelte.
• Edel raud ratteb, konz mehen sana katteb.
• Ei kaik mehed olgoi, kudambad kadjoid kandištas.
• Ei nimi mest pahenda, a mez' nimen.
• Ei ole sur' mez', da kaikid vanhemboičeb. (lapses)
• Ei olnu se mez' bedas, ken toižele ei abuta.
• Ei severz' mehid, kuverz' kadjoid.
• Hondod mest hüväl vaihel ed johtuta.
• Hüvä mez' andab vähäižespäi, a hond ei anda äjaspäi-ki.
• Hüväd mest om mil muštelta.
• Hüväl akal ka mužik-ki hüvä om.
• Hüvän mužikan taga i ak om hüvä.
• Iče ole mužik, siloi anda toižile-ki arv.
• Kaikuččel mehel oma erazvuiččed meled.
• Kala ecib süvemban, a mez' paremban.
• Küläd eile koiratomad, mad eile mehetomad.
• Mehel om mela kädes, venehen jumal veb.
• Meheta jäl'ged ei tegesoiš.
• Mez' ei voi olda sobita.
• Mez' ei voi olda sömäta.
• Mez' ei völ koliške, a kutjal söttas.
• Mez' nimel ei elä, a radol.
• Mez' söb, mez' sab, mehele andab Jumal.
• Mi vanhemb mez' om, ka se enamb mel't-ki hänel.
• Mitte aig, mugoi i mez'.
• Mužik ei ole ak, lehm ei ole hebo.
• Mužik oli verdunu Piterin päle kümne vot, a Piter-se ei ni olend tenu.
• Necil mehel kündlid ed osta.
• Oled mez' ka ole, a ed ole ka kole.
• Pahas mehespäi pagene, hüväs pidelte.
• Pästa erast mest kündusele, ka hän jumalčogaha-ki ličese.
• Rad mest ei riko.
• Radospäi meheks nimitadas, ei suriš sanoišpäi.
• Sanal voib mez' rikta.
• Sanaspäi — mez', sarvespäi — härg.
• Sil'mäd — ku luzikad, a ei näge mužikad.
• Söm mehen kandišeb.

Irdkosketused

• Karjalan televizijan «Aigoiden sidoi — Mužikpolen tradicionaližed radod»-oigenduz youtube.com-saital. (veps.) (+ venäkel'žed subtitrad)