Atlant (lidn, Džordžii, AÜV)

Atlant
Atlanta
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	AÜV
Eläjiden lugu (2023)	510,823 ristitud
Pind	353,04 km²
Pämez'	Andre Dikkens; (viluku 2022—,; Andre Dickens)
Telefonkod	+1−404, 470, 678, 770
Aigvö	tal'vel UTC−5,; kezal UTC−4

Atlant (angl.: Atlanta [ætˈlæn(t)ə]) om AÜV:oiden lidn, Džordžii-štatan pälidn da kaikiš suremb lidn, štatan Fulton-ümbrikon administrativine keskuz mugažo. Otab De-Kalb-ümbrikon-ki palad. Lidnan aglomeracii om ühesandel sijal AÜV:oiš ristitišton lugun mödhe (5,8 mln vl 2017).

Lidn om mail'man ühteks päižiš azjaližiš keskusišpäi. Vl 1996 Atlant vastsi Kezaolimpiadvändoid sadandel vodel niiden udessündutandan jäl'ghe.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1837 raudtel Terminus-raudtestancijaks (Terminus — «nolänz' kilometr») Savann-portan da Keskpäivlaskm-regionan keskes. Žilo sai lidnan statusan vl 1847, nimitihe sidä Atlantaks lühüdas eziauguižikš taritud Atlantika-Pacifik-nimespäi.

Vl 1886 Coca-Cola-jom om tehtud melel Atlantas. UPS, The Coca-Cola Company, AT&T Mobility da CNN mail'man kompanijoiden päfaterad sijadasoiš lidnas. Lidnaglomeracijan kogosüdäiprodukt om 304 bln US$ (kahesanz' sija valdkundas da 17nz' mail'mas).

Geografijan andmused

Lidnan sijaduz štatas i valdkundas (2008)

Lidn sijadase štatan lodehes, seižub kukhil suvhe Appalačid-mägišpäi, Mississipin Čattahuči-ližajogen hural randal, 225..320 m ü.m.t. korktusil.

Klimat om subtropine neps päivoikaz. Voden keskmäine lämuz om +17,6 C°, kezakun-elokun +25,5..+27,2 C°, tal'vkun-uhokun +7,1..+9,2 C°. Ekstremumad oma −23 C° (viluku, uhoku) i +41 C° (kezaku, heinku). Kezaaigan minimum om +4 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +27 C° (uhoku). Ei voi panda halad semendkus-sügüz'kus. Paneb sadegid 1281 mm vodes, läz tazomäras kuidme, enamba heinkus (121 mm), vähemba redukus (83 mm). Paneb lunt kuz' santimetrad tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 61..63 % röunoiš uhokus-sulakus, 70..75 % kezakus-redukus.

Tobmuz

Atlant jagase 25 rajonaks^[1], ned alajagasoiš 242 lidnanlaptaks (angl.: neighborhood).

Lidnan tobmuden pämez' om mer (angl.: mayor of Atlanta). Edeližed merad oma Keiša Lens Bottoms (Keisha Lance Bottoms, viluku 2018 — viluku 2022), Kasim Rid (Kasim Reed, viluku 2010 — viluku 2018).

Eläjad

Vl 2013 lidnan eläjiden lugu oli 447 841 ristitud. Kaik 486 290 eläjad oli lidnas vl 2017 347 km² pindal. Vn 2020 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 498 715 eläjad 353 nellikkilometrad pindal. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Vl 2013 lidnaglomeracijan ristitišt oli 5,5 mln eläjid 21 690 km² pindal, vl 2022 — 6,2 mln eläjid.

Enamba mi koumekümne üläopendusen aluzkundad ratas Atlantas ezilidnoidenke.

Augotižlibundan mödhe (lidnan eläjad vl 2020): afroamerikalaižed — 51,0 %, evropalaižed — 40,9 % (ispanijalaižita), latinoamerikalaižed i ispanijalaižed — 6,0 %, azijalaižed — 4,2 %, indejalaižed — 0,3 %, segoitadud augotižlibundanke — 2,4 %, toiženke augotižlibundanke — 1,0 %.

Transport

Avtobusad (läz 200 maršrutad) i metropoliten (vspäi 1979, nell' jonod 38 stancijanke, 77 km raudted) oma kundaližeks transportaks lidnas. Ühthine MARTA-kompanii holitab niid (angl.: Metropolitan Atlanta Rapid Transit Authority).

Rahvahidenkeskeine civiline Hartsfild-Džekson Atlant-lendimport^[2] (ATL / KATL) sijadase üks'toštkümnes kilometras suvhe lidnan azjaližes keskuzližes rajonaspäi. Se om kaikiš suremb lendimport mail'mas passažiroiden lugun mödhe vspäi 1998 (104,3 mln vl 2023) i lendahtamižiden da ištutandoiden lugun mödhe (775 tuh. vl 2023). Vedihe 579 tuhad tonnoid jüguid lendimportan kal't vl 2023. Jonusiden verk ühtenzoitab lendimportad Atlantan aglomeracijan rajonidenke.

Galerei

Lidnan ohjastusen pert' (Atlanta City Hall, 2019)
Vigatoman sugutandan riman katoline pühäpert' lidnan tobmuden pertinke tagamal, vn 2006 nägu. Pühäsija om saudud vll 1869−1873, ezmäine jumalanpert' lidnas
The Coca-Cola Company-kompanijan päfater vl 2016
Džordžii-štatan universitetan Juridine kolledž (2015)
Atlanta Braves-joukun beisbolpöud (SunTrust Park, 2017)
Rahvahidenkeskeine Hartsfild-Džekson Atlant-lendimport vl 2006
Atlantan azjaline keskuz vn 2015 kezakus

Homaičendad

Irdkosketused

Lidnan ohjastusen oficialine portal (atlantaga.gov). (angl.)

Atlant (lidn, Džordžii, AÜV) Vikiaitas

[1] City of Atlanta, GA: Neighborhood Planning Unit (NPU). — Atlantaga.gov. (angl.)

[2] Rahvahidenkeskeižen Hartsfild-Džekson Atlant-lendimportan sait (atl.com). (angl.)

[1]

[2]