Ižoralaižed

Ižoralaižed oma suomalaiž-ugrilaine rahvaz, üks' Venäman igähižiš vähäluguižiš rahvahišpäi. Pagištas ižoran i venän kelil.

Amussai rahvaz oli Ižoran man tobjaks ristitištoks vodilaižiden ühtes. 20. voz'sadan keskhesai ižoralaižed kaičiba ičeze kel't i materialižen da hengeližen kul'turan erasid-se ičevuiččuid pirdoid sädoiš, sömižes, eländkodiš da toižiš. Hö oliba ortodoksižikš hristanuskojikš elänuziš niil-žo mail inkeriläižiden erineden, kudambad oliba lüteranižusen polenpidajikš.

Nügüd'aigan ižoralaižed oma assimiliruidud ümbärdajil rahvahil läz täuzin, pagižijoiden lugu mamankeleks — severz'-se sadad ristituid. Vl 2002 ižoralaižiden lugu Venämas oli 327 ristitud, vl 2010 — 266 ristitud, vl 2021 — 210 ristitud.

Istorii

Eziauguižešti ižoralaižed eliba mal Narv- da Neva-jogiden keskes, mugažo Suomen lahten randoil. Ižoran kel', mitte mülüb Baltianmeren suomalaižiden keliden gruppha, om kaikid tärktembaks elementaks niiden kul'turižes ičetundmuses. Amussai heiden kul'tur šingotihe susedrahvahiden valatoitandal, i nece kosketuz jäti jäl'gid heiden veroihe.

Voz'sadoiš ižoralaižed oliba Uz'lidnan Tazovaldkundan lujan valatoitusen al. Torguind i kul'tursidod Uz'lidnanke lujeniba slavižiden elementoiden levigandust ižoran kul'turas, mugažo veiba rahvahan palad hristianizacijale. Mugažo homaitihe ročilaižen kul'turan valatoitust sil aigal, konz territorii oli Ročinman kunigahusen ohjandusen al.

Venäman imperijan aig toi uzid küzundoid da vajehtusid ižoran rahvahan täht. Ižoran verod väheniba hilläšti erazvuiččiden istorižiden da socialižiden faktoroiden taguiči.

Nevondkundaližen pordon rahvahan šingotez jätksihe toižetamižil kut progressivižes kundas, muga etnižes-ki kul'turas. Kollektivizacijan i ižandusen politik vei ižoran ristitištod hillännoks suladusennoks ümbriolijoil rahvahil. Ižoran kel', kut kaikiš znamasižemb kul'turine element, om kadomižen grazindan al nügüd'. Kacmata sihe, necil pordol kaitihe tedotöid ižoran kul'turas.

Nügüdläižes mirus ižoran rahvaz jäb peneks kundaks. Kelen da kul'turan kaičend om sur' problem. Nügüd'aigan vähemb mi sada ristitud lugedas ičtaze ižoralaižikš.

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.