Mine sisu juurde

Nivhan kel'

Vikipedii-späi

Nivhan kel' (ičeze nimitused: Нивхгу диф amuran paginas, Ниғвгун дуф sahalinan paginoiš) om nivhalaižiden kel', üks' izoliruidud kelišpäi. Se om kadondan grazindan al.

Pagižijoiden lugu — 198 ristitud (vn 2010 rahvahanlugemine), hö oma rauhad mehed Venäman Edahaižes Päivnouzmpoles tobjimalaz (Sahalin-saredme i Amgun'-jogen basseinas Habarovskan randan keskuzpalan suves), ende eliba Japonijan pohjoižes mugažo. Toine rahvahan kel' om venän kel'. Rahvahan lugumär om 5,2 tuhad ristituid (2002).

Opetas kel't alaškolas Sahalinan agjan i Habarovskan randan severziš-se školoiš. Pästtas abekirjoid, openduzkirjoid, čomamahtoižid sädusid nivhan kelel. «Nivh dif»-kulehtez (Нивх диф «nivhan kel'») lähtleb Sahalin-sarel.

Nell' paginad: amuran (erased tedomehed lugetas erižeks keleks), pohjoižsahalinan, päivnouzmsahalinan i suvisahalinan. Kirjkel' om kirilližen kirjamišton pohjal vspäi 1937 oficialižešti, ende oli latinan grafikan alusel, edel 1931. vot piktografižen kirjkelen augud oliba i kelen kirjutused molembil kirjamištoil, latinan i kirilližen.

Erištadas sintaksižid rolid sanoiden järgendusel i ezmäižiden vokaliden čereduindal verbas. Sanoiden bazine järgenduz sanundas om SOV, adverb panese ezmäižel. Kaik om kuz' än'kulundad i 28..33 sätkulundad (paginoidme). Substantivoil om kahesa kändod, üks'lugu i äilugu. Jagadas kvantitativižid numeralid 26 klassaks, niišpäi seičeme klassad kävutasoiš objektoiden täht ühthižen tundmusen mödhe.

Kelel om parallelid tungusiž-mančžuriženke kel'kundanke, altajan kel'kundanke, paleoazijalaižidenke kelidenke, Pohjoižamerikan indejalaižiden kelidenke.

Nügüdläine kirjamišt kävutase 1970-nziden voziden lopuspäi. Siš om 47 kirjant, amuran paginas Ӷ ӷ, Ў ў, Ч’ ч’ kirjamid ei ole.

Znam Kulund (IPA)
А а a
Б б b
В в v
Г г g
Ӷ ӷ ɢ
Ғ ғ ɣ
Ӻ ӻ ʁ
Д д d
Е е je
Ё ё jo
Ж ж ʒ
З з z
И и i
Й й j
К к k
К’ к’
Znam Kulund (IPA)
Ӄ ӄ q
Ӄ’ ӄ’
Л л l
М м m
Н н n
Ӈ ӈ ŋ
О о o
П п p
П’ п’
Р р r
Р̌ р̌
С с s
Т т t
Т’ т’
У у u
Ў ў
Znam Kulund (IPA)
Ф ф f
Х х x
Ӽ ӽ χ
Ӿ ӿ h
Ц ц ts
Ч ч
Ч’ ч’ tʃʰ
Ш ш ʃ
Щ щ ʃtʃ
ъ
Ы ы ɨ
ь
Э э e
Ю ю ju
Я я ja