Novi Sad

Novi Sad
Нови Сад / Novi Sad

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Serbii
Eläjiden lugu (2022)	306,702 ristitud
Pind	106,2 km²
Pämez'	Milan Džurič (reduku 2022—, Милан Ђурић / Milan Đurić)
Telefonkod	+381-(0)21
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Lidnan kart ezilidnoidenke (2018)

Novi Sad (serb.: Нови Сад / Novi Sad [nôʋiː sâːd]) om Serbijan lidn valdkundan pohjoižes, kahtenz' lidn eläjiden lugun mödhe. Se om avtonomižen Vojevodin-agjan administrativine keskuz, Serbijan ižandusen, opendusen da tedon znamasine keskuz.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud serbižil torgovanoil Dunain vastrandal Petrovaradin-lidnusespäi vl 1694 kuti Ratcen-lidn i Petrovaradin-šanc (saks.: Ratzen Stadt, Ratzenstatt, Peterwardeiner Schantz), sikš miše ei sand elänzoitta ortodoksižile hristanuskojile (serbalaižed) i katolikoile ühthe sijha. Mainitase nügüdläiženke nimenke vspäi 1748, konz Avstrijan da Mad'jaranman Marija Terezija-kunigaznaine nimiti lidnad Neoplanta latinan kelel, kätihe nimed.

Petrovaradinan ezmäine lidnuz oli pandud kel'talaižil 4. voz'sadal e.m.e., nimitihe Cusum Rimalaižen imperijan aigan. Mainitase Mad'jaranman Pétervárad-lidnaks dokumentoiš vspäi 1237. Nügüdläine form om Ottomanan imperijan aigaspäi.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Dunai-jogen randoil, 80 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Belgradhasai om 80 km suvipäivnouzmha.

Klimat om subtropine venon kontinentaližen röunal. Keza om päivoikaz, tal'vaig om pil'vekaz lujas. Voden keskmäine lämuz om +11,9 C°, semendkun-sügüz'kun +17,2..+22,5 C°, tal'vkun-uhokun +0,7..+2,3 C°. Ekstremumad oma −30,7 C° (viluku) i +41,6 C° (heinku). Kezaaigan minimum om +0,2 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +22,4 C° (uhoku). Ei voi panda halad kezakus-elokus. Paneb sadegid 676 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (68..92 mm kus), vähemba vilukus-keväz'kus (36..39 mm kus). Paneb lunt 22 päiväd tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 67..72 % röunoiš keväz'kus-sügüz'kus, 82..87 % kül'mkus-vilukus.

Tobmuz

Novi Sadun municipalitetoiden kart:      Novi Sadun municipaline ühtnik      Petrovaradinan municipaline ühtnik      Lidnan fartalad

Novi Sad jagase kahteks municipaližeks ühtnikaks: Novi Sad i Petrovaradin.

Edeline lidnan pämez' om Miloš Vučevič (Милош Вучевић / Miloš Vučević, sügüz'ku 2012 — reduku 2022).

Eläjad

Vn 2011 Serbijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 250 439 ristitud, ezilidnoidenke — 341 625 ristitud (368 967 ristitud vl 2022). Kaik 13 lidnad da žilod alištudas Novi Sadun tobmudele, pind ezilidnoidenke — 702,7 km².

Rahvahad (enamba 1 % vl 2011): serbalaižed — 78,7 %, mad'jaralaižed — 3,9 %, horvatijalaižed — 1,3 %, čiganalaižed — 1,3 %, montenegrolaižed — 1,2 %, toižed rahvahad — 4,8 %, rahvahuden ozutandata — 8,8 %.

Kaik nell' universitetad ratas lidnas, mugažo tedoinstitutad i äiluguižed kolledžad. Znamasine om Novi Sadun universitet (alusenpanend 1960, 48,8 tuh. üläopenikoid 2022/23 openduzvodel).

Transport

Avtobusad (21 maršrut lidnadme i 35 ezilidnoihe) i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ezilidnoiš. Avtostancii radab lidnan pohjoižes i sijadase läz Novi Sad-päraudtestancijad (radab vspäi 1964).

Kaik koume sildad ühtenzoittas Dunain randoid lidnan territorijal. Novi Sadun jogiport om kaikiš suremb valdkundas, ümbriradab üht millionad tonnoid jüguid vodes.

Lähembaine passažirine lendimport sijadase Belgradas, ajelendan ühtes časus lidnaspäi.

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden oficialine sait (novisad.rs). (serb.)