Teatr

Teatro Colón-operteatran südäin, Buenos Aires, Argentin

Teatr (grek.: θέατρον teatron «sija kacundoiden täht» grek.: θεάομαι teaomai-sanaspäi «kacta») om čomamahton toižend, erazvuiččiden toižiden čomamahtoiden sintez: literatur, muzik, horeografii, än', kuvadamižčomamaht.

Ičeze specifik om teatral: todesižen elon, ridoiden, taboiden kuvastuz, niiden traktuind i arvoind. Kirjutadas p'jesid i operoid kebnendamha teatraližen lavastusen tehmišt. Meletusiden vahvištand tegese teatras dramatižen tegendan kal't, akt'or om sen päižen kandajan.

Teatran šingotez oli sidodud ristitkundan šingoteshe i kul'turan olendha kaiken. Kundaližen šingotesen eriližused märičiba teatran korktad aigad vai lanktust, čomamahtoižiden tendencijoiden toižendan enambust, rol't man hengeližes elos.

Regulärižed teatraližed festivalid mändas äjiš maiš, erazvuiččiden lidnoiden truppad vastlesoiš niil.

Rahvahidenkeskeine teatran päiv (angl.: World Theatre Day) znamoičese kaikes mirus joga voden 27. päiväl keväz'kud. Se om teatran kaikiden radnikoiden professionaližeks praznikaks. Vl 1961 Rahvahidenkeskeižen teatran institutan UNESCO:nno 9. kongressan delegatad paniba praznikad. Znamoitihe sidä Nevondkundaližes Ühtištuses-ki kacmata, miše status oli oficialižetoi.

Toižendad

Teatran pätoižendad oma dramteatr, operteatr i baletteatr.

Toižed teatrad specializacijanke: komedijan teatr, muzikaline teatr (sidä kesken müzikl, operett), estradan teatr, tätüižteatr, pantomiman teatr, kuvahaižiden teatr, miniatüroiden teatr.

Professijad

Teatr om kollektivine čomamaht eziauguižes aigaspäi.

Nügüd'aigaižen teatran lavastusen päižed ühtnijad oma akt'orad i aktrisad, režissör (dirižor, baletmeister). Toižed teatran radnikoiden professijad oma pirdai-scenograf, muzikankirjutai, horeograf, edemba butaforad, kostümerad, grimörad, lavan i pidatusen radnikad.

Istorii

Teatr zavodihe kacujan tulendaspäi, se čomamahton toižend ezimeletab kollektivižen vasthaotmižen. Ku lavastuz löuzi tagareakcijad kacujil, ka teatr sabusti ičeze estetišt metod.

Ezmäine teatr šingotihe amuižes mirus. Aigaližen keskaigan teatr ei olend Evropas, hristanuskond kel'zi teatraližid lavastusid. Möhemba ned kändiba jarmankoiden palaks. Vätihe lavastusid pert'kuluiš. Nügüdläižed erigoittud teatrsauvused libuiba 1520-nziden voziden Italijaspäi, siš-žo oper i balet sünduiba.