Mine sisu juurde

Šen'jan

Vikipedii-späi
Šen'jan
瀋陽 / 沈阳
(Shěnyáng)
Valdkund Kitai
Eläjiden lugu (2020) 9,070,093 ristitud
Pind 12,859,89 km²
Šen'jan 瀋陽 / 沈阳 (Shěnyáng)
Telefonkod +86-(0)24
Aigvö UTC+8


Šen'jan (kit.: 瀋陽 / 沈阳 [ʂə̀n.jǎŋ], pin'jin': Shěnyáng, man'čžuraks: Mukden) om järed lidn da lidnümbrik Kitain pohjoižpäivnouzmas. Se om Läonin-agjan administrativine keskuz i kaikiš suremb lidn eläjiden lugun mödhe.

Vl 1625 Nurhaci sirdi sihe ičeze pälidnad, i lidnan kitajine nimi oli vajehtadud «Šenczin:aks» (kit. 盛京), man'čžuran nimi oli «Mukden». Vl 1900 Venäman imperijan sodaväged otiba lidnad torata kitain vasthalibundan aigan kaičemha sidä marodöroišpäi. Vn 1905 uhokus lidn oli anastadud Japonijal i oli sen tobmuden al.

Šen'jan šingotase mašinansauvomižel (tegimištol'ne mašiništ), mujumetallurgijan tegimil (hahktinan i vas'ken ümbriradmine), himijan edheotandoil i stoköltegimištol, elektrolikutimiden i likkuimiden pästandal.

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Lidn sijadase agjan pohjoižes, Hun'he-jogen randoil, 55 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad agjan kahthe surtte Dalän'-lidnhasai om 355 km suvhe-suvipäivlaskmha orhal vai 380 km avtotedme. Matkad Pekin-pälidnhasai om 627 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha orhal vai 687 km avtoteidme.

Klimat om ven kontinentaline mussonine. Voden keskmäine lämuz om +8,3 C°. Paneb sadegid 700 mm vodes.

Šen'janan lidnümbrikon palad (2010)

Šen'janan lidnümbrik jagase koumetoštkümneks nimitadud ühtnikaks: kümne lidnrajonad, üks' lidnmakund i kaks' külämakundad.

Vn 2020 Kitain rahvahanlugemižen mödhe lidnümbrikon eläjiden lugu oli 9 070 093 ristitud.

Avtobusad, tramvai (vspäi 1924, vll 1974−2013 ei olend rados), metropoliten i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Metro radab vspäi 2010 (vspäi 2023 om viž jonod 127 stancijanke, 164,8 km raudted). Kaks' rengazavtoted oma saudud, völ koume oma projektan pordhal.

Šen'jan om Kitain pohjoižpaivnouzman kaikiš znamasižembaks raudtesol'meks (kahesa čuradust). Kaks' päraudtestancijad ratas. Kiruhraudte ühtenzoitab Harbin-lidnanke pohjoižes i Daläninke suves vspäi 2013.

Rahvahidenkeskeine Taosän' -lendimport (SHE).