Gomel'

Gomel'
Гомель (vaug. i ven.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Vaugedvenäma
Eläjiden lugu (2022)	503,984 ristitud
Pind	139,77 km²
Pämez'	Pötr Kiričenko; (kül'mku 2012—,; Пётр Кірычэнка)
Telefonkod	+375−232
Aigvö	UTC+3

Gomel' (vaug.: Гомель [ˈɣomʲelʲ], ven.: Го́мель [ˈɡomʲɪlʲ], oficialine rahvahidenkeskeine transkripcii: Homieĺ) om lidn da transporttesol'm Vaugedvenäman suvipäivnouzmas. Se om valdkundan kahtenz' lidn eläjiden lugun mödhe, Gomelin agjan administrativine keskuz, mugažo Gomelin rajonan (ei mülü sihe).

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud 1. voz'tuhan meiden erad lopus. Mainitase ezmäižen kerdan vl 1142 Gomii-nimitusenke. Sijaližen ojan nügüdläine nimituz om Gomejuk, mitte voib libuda suomen kelen homma joki-sanoišpäi «hered jogi». Toižed mainitadud nimed oma nened: Гомь, Гомье, Гомей, Гомьи, Гомій, Гомін, Гомъ. Lidnan nimitusen nügüd'aigaine variant vahvištihe 17.-18. voz'sadal. Vll 1335−1772 Gomel' mülüi Surhe Litvanman ruhtinazkundha i Peč Pospolitai-valdkundha, kozakoiden i Venäman vägiden londad oliba paksud. Vspäi 1772 lidn oli Venäman imperijan palaks, vspäi 1802 mülüi Mogilövan gubernijha.

Sätihe Gomelin gubernijad vl 1919 i panihe lidnad sen keskuseks. Gomelin agjan pälidn sen alusenpanendaspäi vl 1938.

Gomel' šingotase erazvuiččen mašinansauvomižen, sömtegimišton, himižen sarakon i sauvondmaterialiden edheotandoil.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan päivnouzmas, Sož-jogen alajoksmusen oiktal randal päpaloin (vaug.: Сож, Dnepran hura ližajogi), 115..144 m ü.m.t. korktusil, 135 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Minsk-pälidnhasai om 283 km lodeheze orhal, 312 km avtol vai raudtel. Lähembaižed lidnad (avtoteidme) oma Vetk 20 km pohjoižpäivnouzmha, Dobruš 25 km päivnouzmha, Rečic 50 km päivlaskmha.

Klimat om ven kontinentaline. Keza om päivoikaz, tal'vaig om pil'vekaz lujas. Voden keskmäine lämuz om +8,0 C°, kezakun-elokun +18,6..+20,4 C°, tal'vkun-elokun −2,7..−4,2 C°. Ekstremumad oma −35,1 C° (viluku, uhoku) i +38,9 C° (eloku). Kezaaigan minimum om −0,2 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +15,8 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus (elokun minimum om +1,2 C°). Paneb sadegid 632 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (64..100 mm kus), vähemba vilukus-sulakus (35..36 mm kus). Paneb lunt 75 päiväd tal'ves, lumikatken keskmäine korktuz ei ületa ühesad santimetrad. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 64..71 % röunoiš sulakus-elokus, 86..88 % kül'mkus-vilukus.

Tobmuz

Gomel' jagase nelläks rajonaks: Keskuzrajon, Nevondkundaline, Raudten i Novobelickii. Sijaline administracii om kaikuččes rajonas.

Eläjad

Vn 2009 Vaugedvenäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 486 488 ristitud, agjan koumandez. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 517 tuhad eläjid vl 1992 i 537 tuhad eläjid vl 2019 (lugustusen vanhan mahtusen mödhe, migracijata).

Rahvahad (2009): vaugedvenälaižed — 83,42 %, venänikad — 10,85 %, ukrainalaižed — 3,11 %, toižed rahvahad — 2,62 %.

Üläopendusen seičeme aluzkundad ratas, niiden kesken viž baziruišoiš lidnas: Gomelin valdkundaline universitet Francisk Skorinan nimed^[1] (vaug.: Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны, alusenpanend 1930, universitet vspäi 1969, 7,7 tuh. üläopenikoid vl 2020), Vaugedvenäman valdkundaline transportan universitet^[2], Vaugedvenäman kulutandkooperacijan torguimiž-ekonomine universitet, Gomelin valdkundaline tehnine universitet Pavel Suhoin nimed, Gomelin valdkundaline medicinine universitet.

Galerei

Gomel'-lidnan Nevondkundan i Ragonoigendajan komitetan pert' (2008)
Ortodoksižen hristanuskondan Phh. Pedroin da Pauloin päjumalanpert', vn 2010 nägu
«Gomsel'maš»-tegimen territorii öližel aigal vl 2018
Gomelin valdkundaline universitet (2007)
Gomel'-Passažirskii-päraudtestancijan sauvuz vl 2013