Karagandi
Flag![]() | |
Valdkund | Kazahstan |
Eläjiden lugu (2018) | 501,419 ristitud |
Pind | 550 km² |
![]() | |
Pämez' | Nurlan Aubakirov (kezaku 2014—) |
Telefonkod | +7−7212 |
Aigvö | UTC+6 |
Karagandi (kazahan kelel: Қарағанды, ven.: Караганда) om Kazahstanan lidn valdkundan keskuzpalas, nellänz' lidn eläjiden lugun mödhe. Se om Karagandin agjan keskuz da kaikiš suremb lidn.
Istorii[redaktiruida | redaktiruida purde]
Eländpunktan aluz om pandud vl 1931 kuti sija pidatadud ristituiden täht samha kivihil't, GULAG:an severz'-se lagerid sijazihe täs. Vl 1934 eländpunkt läz lagerid sai lidnan statusad nügüdläiženke nimenke. Äjad joudutadud ristituišpäi jäiba eläda lidnas.
Geografijan andmused[redaktiruida | redaktiruida purde]
Lidn sijadase agjan pohjoižpäivnouzmas, «Irtiš — Karagandi»-kanalan lopus, 553 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Matkad Astan-pälidnhasai om 190 km lodeheze orhal vai 215 km avtotel.
Klimat om terav kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +3,6 C°. Paneb sadegid 332 mm vodes, oleleb penemb niid vilusezonal (107 mm kül'mkus-keväz'kus).
Vspäi 1997 lidn jagase kahteks administrativižeks rajonaks: Oktäbrin i Kazibekbin; edel oli viž rajonad.
Eläjad[redaktiruida | redaktiruida purde]
Vl 2010 eläjiden lugu oli 465 178 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 613 797 eläjad vl 1989. Karagandi sädab lidnaglomeracijad Temirtau-lidnanke da toižidenke ezilidnoidenke, kaik om 800 tuh. ristituid.
Lageriden enzne aig sel'gitab äirahvahut: vn 2015 zavodindas kazahlaižed oliba 42,6%, venänikad — 40,3%, toižed rahvahad — 17,1%.
Ižanduz da transport[redaktiruida | redaktiruida purde]
Ižandusen päsarakod oma kivihilen samine (2,5 mln tonnoid vl 2008), elektroenergetine (kaks' LEK:ad), mašinansauvomine (sidä kesken mägitransportine), sömtegimišt, sauvondmaterialoiden tehmine. Raudan metallurgii šingotase Temirtau-kaimdailidnas, 15 km lodeheze.
Avtobusad da maršruttaksid oma kundaližeks transportaks lidnas.
Irdkosketused[redaktiruida | redaktiruida purde]
- Lidnan tobmuden sait (karaganda-akimat.gov.kz). (kazah.) (ven.)
![]() |
Karagandi Vikiaitas |