Anglii

Vikipedii-späi
Anglii

Anglii (vai Englandinma; angl.: England [ˈɪŋɡlənd]) om valdkund (kunigahuz), üks' Suren Britanijan federativižiš da administrativiž-territorialižiš paloišpäi.

Kunigahuz om anglijan kelen, anglikanižen jumalankodikundan, industrialižen revolücijan da parlamentižen demokratijan kodima.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Anglijan kunigahusen aluz om pandud vl 928 seičemen vastustajan kunigahusen sijas. Om nimitadud amuižsaksan anglad-heimon mödhe, se tuli sarele elämhä 5.-6. voz'sadal. Anglijan pälidn om Suren Britanijan kaikiš suremb London-lidn.

Uel's-ruhtinazkund om alištadud Anglijale 13. voz'sadan lopuspäi. Vs 1707 semendkun 1. päiväspäi Anglijan kunigahuz Uel's-ruhtinazkundanke tegi ühtištust Šotlandijanke. Suren Britanijan toižiden paloiden erineden, Anglijal ei ole ičeze parlamentad i ohjastust, Suren Britanijan aluzkundad tehtas niiden velgusidme.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Anglii sijadase Sur' Britanii-sarel, otab sen keskuzpalad da suvipalad. Röunatab Šotlandijanke pohjoižes i Uel'sanke päivlaskmas. Pind om 133 396 km². Reljef om kukhikaz tazangišt. Om madalid mägid pohjoižes i soid suvipäivnouzmas (dreniruidud päpaloin).

Kunigahuz jagase ühesaks regionaks (angl.: Government Office Regions). Seičeme kaikiš surembad lidnad (surembaspäi penembale): London, Börmingem, Lids, Šeffild, Bradford, Liverpul', Mančester.

Klimat om ven valdmeren pehmdanke tal'venke.

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vn 2011 rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 53 012 456 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. Anglijan ristitišt om Suren Britanijan viž kudendest.

Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]