London
Lidnanznam
|
Flag
|
| Valdkund | Sur' Britanii |
| Eläjiden lugu (2023) | 8,173,939 ristitud |
| Pind | 1602 km² |
| |
| Pämez' | Sadik Han (semendku 2016—) |
| Telefonkod | +44-(0)20; −01 322, 01 689, 01 708, 01 737, 01 895, 01 923, 01 959, 01 992 |
| Aigvö | tal'vel UTC+0, kezal UTC+1 |
London (mugažo anglijan-ki kelel, virktas: [ˈlʌndən]; latinan kelel: Londinium) om Suren Britanijan da Pohjoižen Irlandijan Ühtenzoittud Kunigahusen i sen Anglijan pälidn, kaikiš järedamb lidn Britanijan saril.
Suren Londonan pind om 1572 km² (aglomeracijas — 8382 km²). Eläjiden lugu om enamb 8,5 millionad ristituid (aglomeracijas om läz 14 millionad). Se om kahtenz' lidn Evropas ristituiden lugun mödhe Moskvan jäl'ghe, kaikiš järedamb lidn Evropan Ühtištuses da Sures Britanijas.
London om Ühtenzoittud Kunigahusen kaikiš znamasižemb politine, ekonomine da kul'turine keskuz. Mail'man rahaazjoiden keskusišpäi ühtes rives Nju Jorkanke i Tokionke.
Istorii[vajehta | vajehtada lähte]
Rimalaine Klavdii-imperator pani Londonan lidnan alust vodel 43 meiden erad. Läz 100. vodespäi London oli rimalaižen Britanijan pälidnaks, Anglijan pälidn 11.-12. voz'sadaspäi, Suren Britanijan pälidn vspäi 1707. Se oli Britanižen imperijan päkeskuseks 16.-20. voz'sadoil. Vll 1825−1925 London oli mail'man kaikiš järedambaks eländpunktaks eläjiden lugun mödhe.
Keskaigaine Tauer-lidnuz om kaičenus vn 1666 suren lämoipalon jäl'ghe. Lidnan nügüdläine istorine keskuz panihe Viktorija-kunigaznaižen tobmuden aigan (1837−1901), kogoneb Vestminster- i Siti-rajonišpäi.
Geografižed andmused[vajehta | vajehtada lähte]
Londonan sijaduz om Suren Britanijan saren suvipäivnouzmpoles, Temzanjogen molembil randoil läz sen lanktendsijad Pohjoižmerhe, Noländel (Grinvičun) meridianal, 11 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.
Klimat om ven valdmeren valatoitandanke. Voden keskmäine lämuz om +11,7 C°, kezakun-sügüz'kun +16..+19 C°, tal'vkun-uhokun +5..+6 C°. Ekstremumad oma −16,6 C° i +40,2 C°. Paneb sadegid 700 mm vodes, 46..71 mm kuidme.
London-Siti da 32 rajonad oma lidnan paloikš.
Eläjad[vajehta | vajehtada lähte]
Vl 2007 lidnan eläjiden lugu oli 7 556 900 ristitud.
Transport[vajehta | vajehtada lähte]
Lidnas rahvahidenkeskeine civiline Hitrou-lendimport[1] (LHR / EGLL) radab, üks' kaikiš järedambišpäi mail'mas, vastsi 80,1 mln passažiroid vl 2018. Jogiport Temzanjogel. Rengazavtote ümbärdab Londonad.
Vspäi 1863 mail'man ezmäine metropoliten radab lidnas — Londonan metro (vl 2018 om 11 jonod, 270 stancijad, 402 km raudted). Sen ližaks, Doklendan kebn metro om avaitud vl 1987 (vspäi 2011 om 7 jonod, 45 stancijad, 38 km raudted).
Mel'heižtahod[vajehta | vajehtada lähte]
Londonas om äi mail'man tetabid mel'heižtahoid: Vestminsteran abbatuz, Vestminsteran pert'kulun kompleks časčuhundusenke (Parlament da Big Ben), Pühän Pauloin päjumalanpert', Taueran lidnuz i m. e.
Sport[vajehta | vajehtada lähte]
London oli vastnu Kezaližiden Olimpižiden vändoid vozil 1908, 1948 da 2012.
Galerei[vajehta | vajehtada lähte]
-
Britanijan Parlament
da Big Ben (2005) -
Sitiholl (2004)
-
Taueran lidnuz, vn 2007 nägu
-
Ümbrikacundan kezr (2006)
-
Taueran sild (2010)
Homaičendad[vajehta | vajehtada lähte]
- ↑ Londonan Hitrou-lendimportan sait (heathrow.com). (angl.) (ital.) (fr.) (saks.)
Irdkosketused[vajehta | vajehtada lähte]
- Suren Londonan ohjastusen sait — London City Hall (london.gov.uk). (anglijan kelel)
 |
London Vikiaitas |
| Evropan pälidnad | ||
| Afinad | Amsterdam | Andorr la Vel'j | Baku | Belgrad | Berlin | Bern | Bratislav | Brüssel' | Budapešt | Buharest | Dublin | Hel'sinki | Jerevan | Kijev | Kišinöv | Kopenhagen | Lissabon | London | Lüblän | Lüksemburg-lidn | Madrid | Minsk | Monako-lidn | Moskv | Nikosii | Oslo | Pariž | Podgoric | Prag | Reikjavik | Rig | Rim | San Marino-lidn | Sarajevo | Skopje | Sofii | Stokhol'm | Zagreb | Tallidn | Tbilis | Tiran-lidn | Vaduc | Vallett | Varšav | Vatikan | Ven | Vil'nüs | ||