Mine sisu juurde

Läipcig

Vikipedii-späi
Läipcig
Leipzig
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Saksanma
Eläjiden lugu (2017-12-31) 581,980 ristitud
Pind 297,60 km²
Läipcig Leipzig
Pämez' Burkhard Jung
(keväz'ku 2006—)
Telefonkod +49−341
Aigvö tal'vel UTC+1,
kezal UTC+2


Läipcigan administrativižed ümbrikod.

Läipcig (saks.: Leipzig [ˈlaɪptsɪç], ülälužic.: Lipsk) om lidn Saksanman päivnouzmas. Se om Saksonijan kaikiš järedamb lidn, valdkundan kahesanz'-kümnenz' lidn eläjiden lugun mödhe (kuti Dortmund i Essen).

Lujas sur' i vanh tutab universitet radab lidnas vspäi 1409. Erazvuiččed jogavoččed jarmankad oleldas Läipcigas.

Ezmässai slavilaižed (lužican serbalaižed) oliba elänuded neciš lidnas, sid' se kändihe saksalaižeks. Läipcig sai lidnan oiktusid vl 1165.

Läipcig šingotase avtoiden tehmižel (BMW, Porsche), elektrotehnižel sarakol (Siemens:an kompressorad), mašinansauvomižel, biotehnoparkal i südäikeran tedokeskusel, turizmal (3 mln ödumižid vl 2017) i logistikal (Amazon, DHL), mugažo fortepjanon tehmižel.

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Lidn sijadase Saksonijan lodehes, Läipcigan alangišton keskuses. Matkad Berlinhasai om 150 km pohjoižpäivnouzmha orhal, 187 km avto- da raudtel.

Voden keskmäine lämuz om +9,5 C°. Tal'vel voib panda lunt.

Vspäi 1992 Läipcig jagase 10 administrativižhe lidnümbrikho (saks. Stadtbezirk), nimitadas niid mail'man čuradusiden mödhe.

Vn 2011 EÜ:n rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 502 979 ristitud, sil aigalpäi ližadub korktan sündutandmäran tagut i immigracijan taguiči. Läz 1 mln eläjid om ezilidnoidenke. Kaikiš suremb ristitišt oli 718 200 eläjad vl 1930, mugažo 617 574 eläjad vl 1950 sodan jäl'ghe. Vl 1999 suretihe lidnan territorijad. Eläjad verazmaiženke augotižlibundanke otiba 13,4% vl 2017, hö tuliba Päivnouzmaižen Evropan maišpäi, Sirijaspäi i Vjetnamaspäi päpaloin.

Religijan mödhe (2015): toižed religijad i religijatomad — 83,9%, Evangelijan hristanuskojad — 11,7%, Riman katolikad — 4,4%.

Avtobusad, tramvaid da lidnelektrojonused oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Lidnan päraudtestancii om üks' kaikiš surembišpäi mail'mas honusiden pindan mödhe.

Om kaks' lendimportad ümbrištos: rahvahidenkeskeine Läipcig/Galle (LEJ, kahtenz' surtte jüguiden lendimport Saksanmas) da regionaline Läipcig/Al'tenburg.

Tetabad ristitud

[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Sündnuded

Vl 1813 sur' Rihard Vagner-muzikankirjutai oli sündnu Läipcigha. Se om kodilidnaks neniden ristitkundan šingotajiden täht: Johan Vol'fgang fon Göte-kirjutai, Fridrih Vil'gel'm Nicše-filosof.

Elänuded
  • Sur' Läibnic-matematikantedomez' da filosof openzihe Läipcigan universitetas vll 1661−1666.
  • Vll 1723−1750 genialine Johan Sebast'jan Bah-muzikankirjutai radoi organistan da horan ohjandajan Pühän Homan jumalanpertiš.
  • Elena Obrazcova (1939−2015), venälaine operpajatai.