Limerik

Limerik
Luimneach (irl.)
Limerick (angl.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Irlandii
Eläjiden lugu (2022)	102,287 ristitud
Pind	61,3 km²
Pämez'	Džeral'd Mitčell; (kezaku 2023 — semendku 2024,; Gerald Mitchell)
Telefonkod	+353-(0)61
Aigvö	tal'vel UTC+0,; kezal UTC+1

Limerik (irl.: Luimneach [ˈl̪ˠɪmʲ(ə)nʲəx], angl.: Limerick [ˈlɪmərɪk]) om lidn Irlandijan keskuzpalan suvipäivlaskmas. Se om valdkundan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe, ühtennimižen grafkundan administrativine keskuz da pala. Grafkundan i lidnan tobmuden organad oma ühtištadud vn 2014 kezakuspäi.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Eländpunkt mainitaškanzihe vspäi 812 kut vikingoiden kolonii. Vl 1173 Limerik oli alištunu tulnuzile Anglijaspäi normandijalaižile. Raudte tuli lidnha vl 1848 i kändi lidnad znamasižeks raudtesol'meks, raudtestancii radab nügüdläižes sijas vspäi 1858.

Limerik šingotase sömtegimištol i omblendedheotandoil. Sijaline kružav om tetab. Dell-kompanijan kompjuteroiden fabrik radoi vhesai 2009.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Lidn sijadase grafkundan pohjoižröunanno, Šannon-jogen pit'kan estuarijan zavodindan hural (suvižel) randal päpaloin, kümne metrad u.m.t. keskmäižel korktusel. Istorine keskuzpala om saudud Kings-sarel, kudamb om sätud Šannon-jogen päpalal i sen Ebbi-hijamal. Kler-grafkund röunatab lidnanke pohjoižes.

Klimat om ven valdmeren. Lidnan lendimportas (14 m ü.m.t.) voden keskmäine lämuz om +10,4 C°, kezakun-sügüz'kun +14..+16 C°, tal'vkun-uhokun +6..+7 C°. Ekstremumad oma −11,4 C° i +31,6 C°. Paneb sadegid 977 mm vodes, enamba redukus-vilukus (94..105 mm kus), vähemba sulakus-heinkus (59..70 mm kus).

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vn 2011 Irlandijan rahvahanlugemižen mödhe Limerikan ristitišt oli 95 854 eläjad, grafkundan läz pol't. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd', vanhiš röunoiš — 66 554 rist. vl 1831, 60 736 rist. vl 1981, 59 790 rist. vl 2006. Kaik 104 952 ristitud elihe metropolitenižen Limerikan territorijal vl 2016. Ristitišt ezilidnoidenke oli 162 416 eläjad vl 2011.

Limerikan universitet^[1] (Ollscoil Luimnigh / University of Limerick / UL, 16 tuhad üläopenikoid vl 2019) om sätud vl 1972 kut Nacionaližen üläopendusen institutan ezmäine pala, erine aluzkund i universitet vspäi 1989.

Transport[vajehta | vajehtada tekst]

Rahvahidenkeskeine civiline Šannon-lendimport^[2] (SNN / EINN, 1,7 mln passažiroid vl 2019) sijadase 20 km päivlaskmha lidnaspäi Kler-grafkundas. Tehtas reisid Suren Britanijan i Pol'šanman järedoihe lidnoihe, Nju Jorkha i Filadel'fijha, Ispanijan lebutahoiže.