Kijev

Vikipedii-späi
Kijev
Київ
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Ukrain
Eläjiden lugu (2022) 2,950,702 ristitud
Pind 847,66 km²
Kijev Київ
Pämez' Vitalii Kličko
(kezaku 2014—)
Telefonkod +380−44
Aigvö tal'vel UTC+2,
kezal UTC+3


Kijev (ukrainan kelel: Київ [ˈkɪjiu̯], venän kelel: Киев) om Ukrainan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om lidn eriliženke statusanke i Kijevan agjan administrativižeks keskuseks (ei mülü sihe).

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Eländpunktan aluz om pandud 6.-7. voz'sadal. Sai lidnan statusad Magdeburgan oiktusen mödhe vl 1494. Oli Venäman imperijan palaks vspäi 1686. Rimpatoman Ukrainan pälidn vspäi 1992.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Lidn om sijatud Dnepranjogen molembil randoil, 100..200 m ü.m.t. korktusil. Kaikiš korktemb čokkoim venub 203 metral ü.m.t..

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +9 C°, kezakun-elokun +19,5..+21,3 C°, tal'vkun-uhokun −1,8..−3,2 C°. Ekstremumad oma −32,2 C° (uhoku) i +39,4 C° (heinku, eloku). Kezaaigan minimum om +2,5 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +17,3 C° (uhoku). Paneb sadegid 617 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (65..73 mm kus), vähemba vilukus-sulakus (38..42 mm kus).

Administrativiž-territorialine jagand[vajehta | vajehtada tekst]

Kijevan administrativine jagand voden 2001 jäl'ghe:
Г — Golosejevskii rajon
Дар — Darnickii rajon
Дес — Desnänskii rajon
Дн — Dnepran rajon
О — Obolonskii rajon
Печ — Pečerskii rajon
Под — Podol'skan rajon
Св — Svätošenskii rajon
Сол — Solomenskii rajon
Ш — Ševčenkovskii rajon

Kijev jagase kümneks administrativižeks rajonaks:

Rajon Originaline nimituz Pind, km² Ristitišt, rist. (01.04.2016)
Dnepran oiged rand:
Golosejevskii Голосіївський район 160,78 248 254
Obolonskii Оболонський район 110,32 320 444
Pečerskii Печерський район 19,57 152 457
Podol'skan Подільський район 34,08 198 683
Solomenskii Солом’янський район 40,52 365 112
Svätošenskii Святошинський район 102,63 340 715
Ševčenkovskii Шевченківський район 26,63 227 100
Dnepran hura rand:
Darnickii Дарницький район 132,24 333 247
Desnänskii Деснянський район 154,2 368 456
Dnepran Дніпровський район 66,7 354 974

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vn 2000 rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 2 615 300 eläjad, vn 2010 — 2 786 518 eläjad. Vl 2018 lidnan eläjiden lugu oli 2 934 522 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Kaik 4 031 257 eläjad oli kaikes lidnaglomeracijas vl 2022.

Rahvahad (2001): ukrainalaižed — 82,2 %, venänikad — 13,1 %, evrejalaižed — 0,7 %, vaugedvenälaižed — 0,6 %, pol'šanmalaižed — 0,3 %, toižed rahvahad — 3,1 %.

Transport[vajehta | vajehtada tekst]

Avtobusad, trolleibusad, tramvaid, jogitramvai (kezaaigan), funikulöran jono, lidnelektrojonusen rengazte (vspäi 2011), metro i taksi oma kundaližeks transportaks lidnas. Kaik om viž päraudtestancijad. Jogiport radab. Metropoliten radaškanzi vl 1960, siš om koume jonod, 52 stancijad, 67,6 km raudted, nellänz' jono om sauvomas. Kaik kahesa sildad ühtenzoittas Dnepran randoid: nell' avtotesildad, kaks' raudtesildad, üks' avtoraudtesild, üks' jaugnikoiden täht vaiše.

Om severt-se lendimportoid lidnas da sen ümbrištos. Kaikiš suremb om rahvahidenkeskeine soda- da civiline Borispol'-lendimport (KBP / UKBB, 15,2 mln passažiroid vl 2019), se sijadase ühtennimižes ezilidnas 18 km päivnouzmha Kijevan röunaspäi.

Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]



Evropan pälidnad
Afinad | Amsterdam | Andorr la Vel'j | Baku | Belgrad | Berlin | Bern | Bratislav | Brüssel' | Budapešt | Buharest | Dublin | Hel'sinki | Jerevan | Kijev | Kišinöv | Kopenhagen | Lissabon | London | Lüblän | Lüksemburg-lidn | Madrid | Minsk | Monako-lidn | Moskv | Nikosii | Oslo | Pariž | Podgoric | Prag | Reikjavik | Rig | Rim | San Marino-lidn | Sarajevo | Skopje | Sofii | Stokhol'm | Zagreb | Tallidn | Tbilis | Tiran-lidn | Vaduc | Vallett | Varšav | Vatikan | Ven | Vil'nüs