Lion

Lion
Lyon

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Francii
Eläjiden lugu (2016-01)	513,275 ristitud
Pind	47,87 km²
Pämez'	Žerar Kollon (2001−2017, kül'mku 2018—)
Telefonkod	+33−4
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Lion jagase 9 ümbrikoks (fr. arrondissement).

Lion (franc.: Lyon [ljɔ̃]) om Francijan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe, sijadase sen suvipäivnouzmas. Se om Overn' — Ron — Al'pad-regionan (vspäi 2016) i Lionan metropolii-departamentan administrativine keskuz (vspäi 2015), mugažo Ronan departamentan tobmuden aluzkundoiden pordaigaline sijaduz.

Lidn om Francijan tegimišton, kul'turan da opendusen järed keskuz. Neniden kompanijoiden päfaterad sijadasoiš lidnas: «Sanofi Pasteur», «Renault Trucks», «Iveco Bus», Euronews, rahvahidenkeskeine Interpol-agentuz.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud rimalaižil vl 43 edel m.e. kuti Riman Lugdun-kolonii (kel'tan kelel «Lug-jumalan lidnuz» vai «kroikoiden kukkaz», latinankel'ne nimi Lugdunum) galliden vanhas torguindsijas.

Vspäi 1420 kaks' jarmankad oleli lidnas kunigahan käskön mödhe, se vei lidnad änikoičendale Italijan torgovanoiden da bankiroiden ühtnendanke. Lion kändihe Francijan da Evropan kirjoiden painmižen znamasižeks keskuseks. 19. voz'sadal šuukkanghid pästtihe lidnas (ezmäine sija Evropas).

Lion šingotase biotehnologijan edheotandoil (vakcin), kompjuter- i vändprogramiden tehmižel, openduzkeskuseks, turizmal. Himižen tegimišton edheotandoiden koncentracii om suvhe Lionaspäi. Koume atomelektrostancijad oma 50 kilometras lidnaspäi: Büže, Krei-Mal'vil' i Sent-Al'ban.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Ronan alangištos, Ronanjogen i Sonanjogen ühthejoksmusen sijas, 162..305 m korktusil, 174 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Koume kukhad om läz: Furvjer (299 m), Krua-Russ (250 m) da Düšer.

Klimat om subtropine kontinentaline, Keskmeren valatoitmiženke.

Eläjad

Vn 2011 EÜ:n rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 491 268 ristitud, heišpäi seičemendez om sündnu kontinentaližen Francijan irdpolel. Kaikiš suremb ristitišt oli 579 tuh. eläjid vl 1931. Läz 2,3 mln ristituid elihe lidnaglomeracijas (fr. Grand Lyon) vl 2016.

Edeline lidnan pämez' oli Žorž Kepenekän (heinku 2017 — kül'mku 2018).

Transport

Avtobusad, tramvaid, trolleibusad, velosipedoiden kortomverk oma kundaližeks transportaks lidnas. Om kuz' päraudtestancijad lidnas da sen ümbrištos. «TGV»-kiruhjonused ajadas vspäi 1981 Parižhasai, vspäi 2001 Marselihesai, projektiruidas teid Italijha. Vspäi 1978 metropoliten radab lidnas (4 jonod, 40 stancijad, 32 km raudted vl 2017).

Rahvahidenkeskeine civiline Sent-Ekzüperin nimel nimitadud lendimport (LYS, fr. Lyon Saint-Exupéry, 11 mln passažiroid vl 2018) sijadase 25 km päivnouzmha lidnan keskusespäi. Sišpäi tehtas matknikoiden da jügureisid kaiked Evropadme i Kanadhasai.

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden oficialine sait (lyon.fr). (fr.) (angl.)