Durban

Durban (veps., angl. i afr.)
eThekwini (zul.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Suviafrikan Tazovaldkund
Eläjiden lugu (2023)	838,634 ristitud
Pind	225,91 km²
Telefonkod	+27-(0)31
Aigvö	UTC+2

Lidnan keskuzpalan kart (2018)

Durban (mugažo afrikaans i anglijan kelil, anglijan virkand: [ˈdɜːrbən], zul.: eThekwini itheku-sanaspäi «laht») om lidn Suviafrikan Tazovaldkundan päivnouzmas. Se om Kvazulu-Natal-agjan kaikiš suremb lidn. Mülüb Etekvini-lidnümbrikho.

Istorii

Portugalijalaižed nimitihe merikarad Natal («Raštvad») vl 1497, Portu-Natal-meriport oli olmas. Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vn 1835 23. päiväl kezakud, nimitihe Anglijan Suviafrikan kolonijoiden Bendžamin D'Urban-gubernatoran kanzannimen mödhe. Ezmäine raudte Suviafrikas (1860), nügüd'aigan Afrikan suvipalan kaikiš järedamb meriport.

Durban šingotase eksportan-importan meriportal (1,6 mln TEU-konteinerid i jüguiden 25 mln tonnoid vl 2004, saharan i avtoiden eksport), saharrogon ümbriradmižen tegimil sijaližel torhudel, tekstil'tegimištol, Toyota-korporacijan tegimel (220 tuhad avtoid vodes, mändas eksportaks tobjimalaz), lebuturizmal i torguindal, mugažo mujuiden, muilan i konservoiden tegimil.

Geografijan andmused

Durbanan kund agjan kartal (2006)

Lidn sijadase Indižen valdmeren Natal-merikaran randal, 0..700 m korktusil, 22 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Umgeni-, Umhlatuzan i Umlas-joged ristikoitas lidnan territorijad.

Klimat om subtropine pehmed lämän valdmerijoksmusen tagut, pil'vekaz päpaloin. Voden keskmäine lämuz om +21,1 C°, kezakun-elokun +16,9..+18,2 C°, tal'vkun-keväz'kun +23,4..+25,0 C°. Ekstremumad oma +2,6 C° (heinku, eloku) i +40,0 C° (reduku). Il'man lämuz voib ületada +33 C° miččel taht kul. Paneb sadegid 976 mm vodes, enamba redukus-uhokus (105..122 mm kus), vähemba kezakus (30 mm) i elokus (31 mm). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 72..80 % röunoiš voden aigan.

Etekvini-lidnümbrikon valičendtarhad vl 2011

Eläjad

Vl 2011 lidnan eläjiden lugu oli 595 061 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Vl 2023 kaik nell' millionad ristituid elihe lidnaglomeracijas 2 292 km² pindal (vl 2011 oli 3,44 mln eläjid, koumanz' surtte valdkundas).

Augotižlibundan mödhe (2011): muzaverižed afrikalaižed — 51,1 %, indijalaižed vai azijalaižed — 24,0 %, evropalaižed — 15,3 %, segoitadud augotižlibundanke — 8,6 %, toiženke augotižlibundanke — 1,0 %.

Ezmäižen kelen mödhe (2011): anglijan kel' — 49,8 %, zulun kel' — 33,1 %, kosan kel' — 5,9 %, afrikaans — 3,6 %, toine kel' — 7,6 %.

Kvazulu-Natal-agjan universitet (46 tuh. üläopenikoid vl 2016, angl.: University of KwaZulu-Natal / UKZN, zul.: INyuvesi yakwaZulu-Natali, afrik.: Universiteit van KwaZulu-Natal) om sätud lidnas vl 2004 kahten universitetan ühtištusel, sen koume kampusad videspäi sijadasoiš Durbanas, niišpäi päine kampus kaks' nellikkilometrad pindal om enččes Uestvill'-ezilidnas.

Transport

Reisad lidnan rahvahidenkeskeižides lendimportaspäi (2013)

Privatižed mikroavtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas. Om koume avtobusmaršrutad turistoiden täht. Jonused oma levitadud ezilidnoiš.

Rahvahidenkeskeine lendimport Čaka-kunigahan nimed (DUR / FALE, 4,3 mln passažiroid finansižel vodel 2022) om saudud vll 2007−2010 i radab 35 kilometras pohjoižhe Durbanan keskuzpalaspäi vspäi 2010. Tehtas reisid valdkundan järedoihe lidnoihe, lähižiden maiden pälidnoihe, Suvipäivlaskmaižen Azijan maihe (Doh, Dubai, Stambul). Vll 1951−2010 rahvahidenkeskeine Durban-lendimport (DUR / FADN) radoi lidnan suves, vedihe 255 mln passažiroid kaikil niil vozil.

Galerei

• 
  Lidnan tobmuden sauvuz (2006)
• 
  Džuma-mečet', vn 2014 nägu (radab vspäi 1930)
• 
  Lidnan azjaline keskuz vl 2006
• 
  Rahvahidenkeskeine konferenckeskuz Inkosi Lutulin nimed i Hilton-adivpert' konferencijan aigan klimatan toižetamižes vn 2011 kül'mkus
• 
  Kvazulu-Natal-agjan universitetan Hovard-kolledž (2007)
• 
  Rahvahidenkeskeižen lendimportan Čaka-kunigahan nimed passažirine terminal vl 2010
• 
  Durban-raudtestancii vl 2011

Irdkosketused

• Lidnan oficialine sait (durban.gov.za). (angl.)