Salvador (lidn, Baii, Brazilii)
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Brazilii |
Eläjiden lugu (2022) | 2,417,678 ristitud |
Pind | 693,4 km² |
Pämez' | Bruno Soareš Reis (viluku 2021—, Bruno Soares Reis) |
Telefonkod | +55-(0)71 |
Aigvö | UTC−3 |
Salvador (mugažo portugalijan kelel, znamoičeb «Spas», «pühä päzutai») om Brazilijan lidn da municipalitet valdkundan päivnouzmas. Se om Baii-štatan pälidn, Brazilijan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe. Port Atlantižen valdmeren randal.
Istorii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Eländpunktan aluz om pandud sirdnikoil-portugalijalaižil vn 1549 29. keväz'kud, i vhesai 1763 se oli kolonialižen Brazilijan ezmäižeks pälidnaks, sid' Rio. Lidnan täuz' nimi om San-Salvador-da-Baija-di-Toduz-us-Santus (port.: São Salvador da Bahia de Todos os Santos). Ižandusen päsarakod oliba saharan eksport i orjiden tond. Vl 1552 Amerikan ezmäine portugaline katoline diocez om sätud lidnas, se om Brazilijan katolicizman pälidnaks tähäsai.
Salvador šingotase turizmal (kül'bendrandad, karnavalad, kolonialižen pälidnan arhitektur), kivivoin ümbriradmižel, mašinansauvomižel (tehtas avtoid-ki), meritransportal, äjil toižil sarakoil.
Geografijan andmused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lidn sijadase pol'sarel Kaikiden Pühämehiden merikaran (Toduz-us-Santus, port.: Baía de Todos os Santos) i Atlantižen valdmeren keskes, kahesa metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel. Man kaks' tazopindad om Salvadoras, ned ühtenzoitasoiš Laserdan libutimel. Matkad Brazilia-pälidnhasai om 1530 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha.
Klimat om ekvatorialine, räk da neps, vai tropižiden vihmmecoiden tulleikaz. Kun keskmäine lämuz om +23,6..+27,1 C° vodes läbi. Ekstremumad oma +17,5 C° (heinku) i +37,0 C° (keväz'ku). Paneb sadegid 1833 mm vodes, enamba sulakus-heinkus (194..302 mm kus), vähemba tal'vkus-vilukus (63..77 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 79..85 % röunoiš voden aigan. Upar' pehmdase tulleil Atlantikaspäi.
Tobmuz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lidn jagase 18 nimitadud administrativižeks rajonaks vspäi 1987.
Edeline lidnan pämez' (port.: prefeito) om Antoniu Karlus Magal'jains (Antônio Carlos Magalhães Neto, viluku 2013 — tal'vku 2020).
Eläjad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vl 1970 lidnalaižiden lugu ületi millionad i oli 1 007 195 ristitud. Vn 2010 Brazilijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 2 675 656 eläjad, se ristitišt oli kaikiš suremb. Läz 3,9 mln ristituid elädas ezilidnoidenke 4375,1 km² pindal (2020, vn 2010 lugu oli 3,6 mln), valdkundan seičemenz' surtte lidnaglomeracii.
Augotižlibundan mödhe: pardu — 51,7 %, afrikalaižed — 27,8 %, evropalaižed — 18,9 %, azijalaižed — 1,3 %, toižen augotižlibundan — 0,3 %.
Uskondan mödhe lidnalaižiden pol' om katolikad, videndez — protestantad, toižed eläjad oma ateistad päpaloin.
Transport
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Avtobusad, maršruttaksid, metro i Laserdan libutim (lift 72 m kortte) oma kundaližeks transportaks lidnas. Metropoliten radaškanzi vl 2014, siš om kaks' jonod, 20 stancijad, 31,6 km raudted (2023). Lidnan meriport vasttab sadahasai kruizlaivoid turistoidenke joga vodel, fruktoiden eksport tegese sen kal't mugažo.
Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Salvador-lendimport[1] Luis Eduardu Magal'jains-politikanmehen nimed (SSA / SBSV, 7,7 mln passažiroid vl 2018) sijadase 20 km pohjoižhe lidnan keskuzpalaspäi. Tehtas reisid Suviamerikan lähižihe pälidnoihe, Madridha, Lidsabonha i Varšavha, mugažo Brazilijadme, sidä kesken jügureisid-ki.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Salvador (lidn, Baii, Brazilii) Vikiaitas |