Alagir

Alagir
Алагир (ven. i oset.)
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2022)	19,436 ristitud
Pind	23 km²
Pämez'	Aslan Kaitukov; (sügüz'ku 2017—)
Telefonkod	+7−86 731-xx-xxx
Avtokod	15
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Alagir (ven.: Алаги́р, oset.: Алагир) om Venäman lidn da lidnankund Pohjoižosetijan — Alanijan Tazovaldkundan keskuzpalas. Se om Alagiran rajonan administrativine keskuz.

Istorii[redaktiruida | redaktiruida purde]

Eländpunktan aluz om pandud vl 1850 kuti Gornai-stanic (ven.: станица Горная). Vl 1863 udesnimitihe sidä Alagir:aks, oset.: Уæллаг Ир-sanoišpäi, znamoičeb «Üläosetii». Alagir oli žiloks hobedan-hahktinan tegimenno vhesai 1897, konz sauptihe tegint. Panihe toižen Salugardan-eländpunktan (ven.: Салугардан) alust edel 1824 vot, aigan mändes kaks' žilod ühtištuihe. Alagir sai lidnan statusad vl 1938.

Alagir šingotase elektropaloiden (rezistorad da toižed vastustused^[1]) i sauvondmaterialiden tegimil, mugažo meblin tehmine radab. Tamisk-kurort (oset.: Тæмискъ) sijadase ühesas kilometras suvhe Alagiran raudtestancijaspäi.

Geografijan andmused[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lidn sijadase 721 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Matkad Vladikavkazhasai om 40 km päivnouzmha orhal vai avtotedme. Lähembaine lidn om Ardon 18 km pohjoižhe orhal vai avtol.

Kaks' pen't žilod mülüdas lidnankundha Alagiran ližaks: Tamisk i Cementnii. Edel 2019. vot lugetihe niiden ristitištod lidnan palaks.

Eläjad[redaktiruida | redaktiruida purde]

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 20 949 ristitud, rajonan viž ühesandest. Vl 2020 lidnan ristitišt oli 19 737 eläjad, lidnankundan — 19 940 eläjad. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 24 500 eläjad vl 1996.

Rahvahad (enamba 0,6% vl 2010, ozutadud rahvahudenke): osetinalaižed — 91,5%, venälaižed — 5,6%, armenijalaižed — 0,6%, toižed rahvahad — 2,3%.

Ortodoksižen hristanuskondan kaks' pühäpertid^[2] oma avaitud lidnas: Pühän Hengen Voznesen'jan päjumalanpert' (om saudud vll 1851−1853) i Jumalannägundan Alanijan naižjumalankodi (vspäi 2003) phh. Jelisaveta Feodorovna-ruhtinaznaižen- i Varvara-moknikoiden jumalanpertinke (vspäi 2004).

Pohjoižkavkazan mectehnikum^[3] i muzikškol täuz'kaznuziden täht oma professionaližen opendusen aluzkundoikš.

Lidnan Administracijan pämehen velgusentäutai om Mahar Tolparov vn 2022 uhokuspäi. Edeližed lidnankundan Administracijan pämehed oma Aleksei Gokonaev (kül'mku 2017 — sulaku 2019) i Eduard Tolparov (semendku 2019 — uhoku 2022, velgusentäutai).

Galerei[redaktiruida | redaktiruida purde]

Pühän Hengen Voznesen'jan päjumalanpert', vn 2021 nägu
Päjumalanpertin seinän pala (2012)
Jumalannägundan Alanijan naižjumalankodi kahtes kilometras suvhe lidnaspäi, vn 2021 nägu