Mozdok

Mozdok
Моздок (ven.)
Мæздæг (oset.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2024)	35,203 ristitud
Pind	17,5 km²
Pämez'	Zaurbek Demurov; (semendku 2021—,; velgusentäutai)
Telefonkod	+7−86 736-xx-xxx
Avtokod	15
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Mozdok (ven.: Моздо́к, oset.: Мæздæг) om Venäman lidn da lidnankund Pohjoižosetijan — Alanijan Tazovaldkundan pohjoižes. Se om tazovaldkundan kahtenz' surtte lidn, Mozdokan rajonan administrativine keskuz.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1763 kuti äirahvahaline lidnuz kabardalaižiden mas, kesked Mezdog-mectarhad (ven.: урочище Мездога). Vl 1770 kozakoiden 517 kanzad oliba sirtud sihe Volgan randpolespäi, Emil'jän Pugačovan pereh heiden keskes, valitihe Pugačovad Terekan sodavägen atamanaks.

Trakt ühtenzoiti Mozdokad Tiflisanke 1780-nzil vozil. Forštadt lidnusenke saiba Kavkazan gubernijan makundan lidnan statusad vl 1785. Mozdok šingotihe da änikoiči 19. voz'sadan ezmäižel nelländesel, oli järedaks torguindan keskuseks, tegimed radoiba pästamha muilad, vinad, karasinad, möihe kaikedme imperijadme. Sirtihe traktad polehe vl 1825, i änikoičend tuli lophu. Vl 1835 tühjitadihe Mozdokan lidnust.

Vl 1913 raudte tuli lidnha. Mozdok oli nacistižen Germanijan okkupacijan al nell' kud (23. eloku 1942 — 3. viluku 1943), se toi lujid vigoid ižandusele. Vspäi 1944 lidn om Pohjoižosetijan palaks. Saudud vll 1952−1960 Terekan-Kuman kanal zavodiše läz Mozdokad, kanalan holitajad edheotandad baziruišoiš lidnas.

Mozdokan ižandusen päsarakod oma sömtegimišt (pästtas vinad, lihaproduktoid, leibäd) i tekstil'tegimišt (gardinoiden fabrik^[1] (edeline nimi «Mozdokskije uzori»), omblendfabrik), mugažo biopreparatoiden tegim i kartonfabrik oma saudud.

Geografijan andmused

Lidn sijadase tazovaldkundan pohjoižen pol'anklavan keskuses, rajonan keskuzpalas, Terek-jogen hural randal, 130 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl, mecan da stepin zonas.

Matkad Vladikavkazhasai om 84 km suvhe orhal vai 95 km avtotedme. Terekan da Kuman kanal augotase suvipäivlaskmha lidnaspäi. Lähembaine lidn om Ingušetijan Malgobek koumekümnes kilometras suvhe orhal.

Klimat om kontinentaline stepin kuivaigoidenke. Voden keskmäine lämuz om +11,3 C°, kezakun-elokun +21,8..+25,3 C°, tal'vkun-uhokun −2,5..+0,7 C°. Ekstremumad oma −28,4 C° (uhoku) i +43,1 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +6,5 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +21,3 C° (uhoku). Ei voi panda halad kezakus-sügüz'kus (sügüz'kun minimum om +3,5 C°). Paneb sadegid 499 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (62..84 mm kus), vähemba vilukus-keväz'kus (24..27 mm kus).

Tobmuz

Mozdok om lidnankundan üks'jäižeks eländpunktaks. Lidnankundan pind om 35 km².

Lidnan tobmuden pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeližed lidnan Administracijan pämehed oma Sergei Džanžakov (2012 — reduku 2017) i Taimuraz Buraev (reduku 2017 — semendku 2021).

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 38 768 ristitud, rajonan ristitišton pol', vn 2021 — 36 784 ristitud. Vl 2017 lidnan ristitišt oli 41 409 eläjad. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli läz 43 tuhad eläjid vozil 2002−2003 i 42 155 eläjad vl 2019.

Rahvahad (enamba 1 % vl 2010): venälaižed — 59,1 %, osetinalaižed — 8,3 %, kumikad — 7,1 %, armenijalaižed — 6,2 %, čečenalaižed — 3,5 %, kabardalaižed — 3,2 %, turkad — 2,0 %, korejalaižed — 2,0 %, ukrainalaižed — 1,5 %, toižed rahvahad — 5,6 %, rahvahuden ozutandata — 1,5 %.

Ortodoksižen hristanuskondan Jumalanmaman Emäganpäivän jumalanpert'^[2] (oset.: Мадымайрæмы дзуар) i kaks' časounäd, protestantizman (pesviterianižuz i evangelistad) kaks' jumalanpertid-tulendad i islaman kaks' mečetid oma kaičenus i saudud lidnas.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma nell'toštkümne nimitadud i nomeruidud päivkodid (nomer 1..5, 7, 8, 10, 12, 29, 30, 34, 35, 46), aluzškol (nomer 6), seičeme keskškolad (nomer 1, 2, 3, 5, 7, 8, 108), aluzškol-internat, lapsiden sädamižen keskuz, čomamahtoine škol, lapsiden da norišton koume sportškolad (nomer 1, 2 i dzüdon). Professionaližen opendusen aluzkundad: Mozdokan mehaniž-tehnologine tehnikum^[3], Mozdokan agrariž-tegimištoline tehnikum^[4], Vladikavkazan Agrarižen mägiuniversitetan filial.

Transport

Avtobusad da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Mozdok-raudtestancii seižub «Prohladnii — Gudermes»-jonol.

Venäman strategine sodalendimport sijadase lidnan lodehližen röunan taga.

Galerei

Mozdokan kodirandantedištandmuzei (2013)
Kunaki-restoran-muzei vl 2013
Mozdok-päraudtestancijan sauvuz vl 2008

Homaičendad

Irdkosketused

Mozdok Vikiaitas

	Pohjoižosetijan — Alanijan Tazovaldkundan lidnad
	Alagir \| Ardon \| Beslan \| Digor \| Mozdok \| Vladikavkaz

[1] «Fabrika MAKS»-edheotandan sait (fabrikamax.ru). (ven.)

[2] Mozdokan pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)

[3] Mozdokan mehaniž-tehnologižen tehnikuman sait (mmtt.aln.eduru.ru). (ven.)

[4] Mozdokan agrariž-tegimištoližen tehnikuman sait (mapt-mozdok.ru). (ven.)

[1]

[2]

[3]

[4]