Vingl

Vingl
Винницы

Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2017)	2059 ristitud
Pind	5 km²
Telefonkod	+7−81 365-xx-xxx
Avtokod	47
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Vingl vai Vidl (ven.: Ви́нницы) om vanh Venäman žilo (село) Leningradan agjan Kos'kenaluižen rajonas. Se om Vinglan küläkundan administrativine keskuz.

Istorii

Vingl mainitase ezmäižen kerdan vl 1137 kuti u Vjunice-pagast Uz'lidnan Svätoslav-ruhtinasen anttud Sofijan päjümalanpertile kirjeižen valdkundmaksan objektoiden nimikirjuteses. 15.-16. voz'sadan aigkirjoiš se om Illän Venican pagast (ven.: Ильинский Веницкий погост). Oloncan gubernijan Velikodvorskai-volostin keskuz 18. voz'sadaspäi 20. voz'sadan augotišhesai. Edel 20. voz'sadan kesked nimitihe Vingl:aks külištod, ei eländpunktad. Mülütihe Leningradan gubernijha vl 1922. Vl 1926 Vingl-külišt kogoni 40 penes lähižes küläspäi, sen tagut piidab kacta statistikad sil pordol tarkoiktemb. Vozil 1927−1963 Vingl-žilo oli Leningradan agjan Vinglan rajonan administrativižeks keskuseks, vll 1931−1939 oli rahvahaližen vepsän rajonan statusanke. Vl 1963 mülütihe rajonad Pöudon rajonha küläkundaks, vspäi 1965 Kos'kenaluižen rajonha.

Suren Tatanman sodan aigan vozil 1942 (reduku) — 1944 (keza) külän ristitišt oli evakuiruidud suvhe lähižhe Järvidenkülähä (rajonan pordaigaline keskuz sikš aigaks) da meckülihe frontan ezipirdan lähembusen tagut.

Vingl šingotase torguindal i turizmal, mecan varhapanendal da ümbriradmižel.

Geografijan andmused

Žilo sijadase rajonan keskuzpalan suves, Ojat'-jogen randoil, oiktal randal tobjimalaz. Avtotesild ühtenzoitab randoid. Matkad Kos'kenaluine-lidnhasai om 46 km lodeheze orhal vai 73 km avtoteidme. «Vepsän mec»-puišt levigandeb suvhe Vinglaspäi.

Klimat om ven. Voden keskmäine lämuz om +3,7 C°, kezakun-elokun +15..+17 C°, tal'vkun-uhokun −6..−9 C°. Paneb sadegid 708 mm vodes, enamba heinkus-elokus (87..88 mm kus), vähemba uhokus-sulakus (38..39 mm kus).

Küläkundan pind om 2891 km². Kaik 20 irdad i viž nimitadud kujod oma žilos.

Eläjad

Vinglas elädas äi vepsläižid. Vepsläižiden lugun mödhe nece žilo lidiruib Leningradan agjas. Vl 1989 (2511 rist.) kaikutte koumanz' žilon eläi kirjuti ičtaze vepsläižeks. Kaikiš suremb žilon territorijan ristitišt oli vl 1959 (2513 eläjad), vl 1971 (2480 rist.), vll 1987−1997 (2,5..2,6 tuh. rist., 2642 rist. vl 1990). Vl 2010 žilon ristitišt oli 2200 eläjad, küläkundan kaks' koumandest.

Ortodoksižen hristanuskondan kaks' pühäpertid oma avaitud žilos: Jumalanmaman Smolenskan jumalaižen jumalanpert' (om letud vll 2004−2009) i ph. Serafim Sarovalaižen časoun' (saudihe vl 2007). Vasilii Suren jumalanpert' (1867−1873) om kaičenus, no ei ole rados, alištub restavracijale.

Jogavozne «Elonpu»-praznik mäneb žilos läz 16. päiväl kezakud vspäi 1987, severz'-se tuhad ristituid ühtnedas sihe. Vepsän rahvahan fol'kloran keskuz om sätud kul'turkeskusen alusel, uz' sauvuz ližadui vl 2019. Radai vspäi 1998 vepsän käzitöiden udessündutandan keskuz mülüb sihe: kanghiden tehmine puil, pletind tohespäi i ragoišpäi, poimetiž, omblend paikoišpäi.

Galerei

• 
  Vanh pert' (2015)
• 
  Jumalanmaman Smolenskan jumalaižen jumalanpert' (tagamal) i Vasilii Suren jumalanpert', vn 2012 nägu
• 
  Koumežiruižed pertid vl 2015
• 
  Ojatin jogivaldmad «Elonpun» aigan vl 2010

Irdkosketused

• Vinglan küläkundan oficialine sait (винницы.рф). (ven.)