Baksan (lidn)

Baksan
Баксан (ven.)
Бэхъсэн (kab. da čerk.)
Бахсан (kar. da balk.)
	Lidnanznam;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2024)	40,010 ristitud
Pind	27,79 km²
Pämez'	Hačim Mamhegov; (kül'mku 2014—)
Telefonkod	+7−86 634-xx-xxx
Avtokod	07
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Baksan (ven.: Бакса́н, kab. da čerk.: Бэхъсэн, kar. da balk.: Бахсан) om Venäman lidn da lidnümbrik Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan pohjoižes. Se om Baksanan rajonan administrativižeks keskuseks mugažo, ei mülü rajonha.

Istorii

Vl 1960 ühtištadihe Vahn Lidnuz-žilod Baksan-futoranke Baksan-žilho. Kätihe sidä lidnanvuiččeks žiloks vl 1964. Baksan sai lidnan statusad vl 1967.

Baksan šingotase avtopaloiden tegimel^[1] (heitmižgazoiden sistemad i kurdištimed avtoiden täht), sauvondmaterialiden pästandal (savič, metalližed uksed), sömtegimištol (konservad, šampanj, maidproduktad), sauvondan edheotandoil, tekstil'fabrik radab vspäi 2016.

Geografijan andmused

Lidn sijadase ühtennimižen Baksan-jogen randal (169 km pitte, Terekan bassein), 455 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl, lidnümbrik — 515 m.

Matkad Nal'čikhasai om 21 km suvhe. Lähembaine lidn om Čegem 15 km suvhe.

Tobmuz

Digulibgei-žilo (20 553 rist. vl 2018) mülüb lidnümbrikho Baksanan ližaks. Lidnümbrikon pind — 180,12 km².

Hačim Mamhegov radab lidnan Sijaližen administracijan pämehen vn 2014 kül'mkuspäi. Kaiken lidnümbrikon tobmuden pämez' om sen Sijaližen ičeohjandusen nevondkundan pämez'. Ruslan Hapačev radab lidnümbrikon nevondkundan pämehen vn 2015 tal'vkuspäi. Edeline nevondkundan pämez' om Jurii Apanasov, oli radnikusel edel vn 2015 tal'vkud.

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 36 860 ristitud, lidnümbrikon — 57 088 ristitud. Vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 39 593 eläjad, lidnümbrikon — 60 445 eläjad. Kaik 38 053 eläjad oli lidnas vl 2017. Vll 2003−2008 Digulibgei-žilo mülüi lidnha, i sen kaikiš suremb ristitišt oli 57 800 eläjad vl 2008. Vll 2009−2018 ristitišt vajehtui 37..38 tuhad röunoiš.

Rahvahad (lidnan eläjad, enamba 1 % vl 2010): kabardalaižed (čerkesalaižed) — 90,1 %, venälaižed — 7,5 %, toižed rahvahad — 2,3 %.

Islaman nell' pühäpertid oma avaitud lidnas: Džetežjei, Ehušikuei, Žambek, Kušmezikuei (Джэтэжьей, Ехъущыкъуей, Жамбек, Кушмэзыкъуей). Ortodoksižen hristanuskondan Jumalanmaman Katken jumalanpert'^[2] om sätud enččes privatižes pertiš.

Sijatud lidnas lapsiden opendusen aluzkundad oma nell' päivkodid, viž progimnazijad (nomer 1..5), kuz' keskškolad (nomer 1..6), čomamahtoiden škol (nomer 1), olimpižen varan sportškol. Kabardinijan da Balkarijan maižanduzkolledž^[3] om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.