Topinambur: Erod versijoiden keskes
Om sätud uz' lehtpol', kudamban südäiolend om '{{Taxobox | name = Topinambur | image title = Topinambur | image file = Helianthus tuberosus kz7.jpg | image descr = Topinambur...' |
pEi ole vajehtusen ühthevedoid |
||
| Rivi 23: | Rivi 23: | ||
== Etimologii == |
== Etimologii == |
||
Kazmusen nimi libub Brazilijan [[tupi (rahvaz)|tupi]]-indejalaižiden ''tupinamba''-heimon nimitusespäi. Toihe kazmusen ezikuvid Evropha ezmäižen kerdan Anglijha (1610) i Francijan territorijha ühten aigan tupinamba-heimon ristituidenke 17. voz'sadal ({{lang-fr|topinambour}}, {{lang-pt|topinambur}}). |
Kazmusen nimi libub Brazilijan [[tupi (rahvaz)|tupi]]-indejalaižiden ''tupinamba''-heimon nimitusespäi. Toihe kazmusen ezikuvid Evropha ezmäižen kerdan Anglijha (1610) i Francijan territorijha ühten aigan tupinamba-heimon ristituidenke 17. voz'sadal ({{lang-fr|topinambour}}, {{lang-pt|topinambur}}). Unohtadud sömkul'tur, [[kartohk]] vajehti sidä teravas. |
||
== Leviganduz == |
== Leviganduz == |
||
Keskuzamerikan [[indejalaižed]] kul'tiviruihe topinamburad amussai sömkazmuseks, mugažo sen lähišt [[podsolnušnik]]-erikod. Kazvatab mail'madme rujoheinäks tobjimalaz, invazivine erik [[Evrop]]as, [[Sibir'|Sibiriš]], [[Avstralii|Avstralijas]], [[Čili]]š. Kazvatadas magrušad [[Venäma]]s maižanduzkul'turaks-sötmižkazmuseks, semned ei küpsnegoi vilun klimatan arvoimižiš. Äikerdoičese juril čomin i sädab žomid londuses |
Keskuzamerikan [[indejalaižed]] kul'tiviruihe topinamburad amussai sömkazmuseks, mugažo sen lähišt [[podsolnušnik]]-erikod. Kazvatab mail'madme rujoheinäks tobjimalaz, invazivine erik [[Evrop]]as, [[Sibir'|Sibiriš]], [[Avstralii|Avstralijas]], [[Čili]]š. Kazvatadas magrušad [[Venäma]]s maižanduzkul'turaks-sötmižkazmuseks, semned ei küpsnegoi vilun klimatan arvoimižiš. Äikerdoičese juril čomin i sädab žomid londuses. |
||
Kazmuz putub teveril, pöudoil, kezandmaiš i pustoläniš, peniden jogiden alangištoidme. Navedib väghišt mahust i korktad pidatuzmärad. Sen ühtes, topinambur paremboičeb vägitomid i muiktoid mahusid, voib kazda pol'pil'veses. |
Kazmuz putub teveril, pöudoil, kezandmaiš i pustoläniš, peniden jogiden alangištoidme. Navedib väghišt mahust i korktad pidatuzmärad. Sen ühtes, topinambur paremboičeb vägitomid i muiktoid mahusid, voib kazda pol'pil'veses. |
||
Ištutadas [[Sosnovskijan kondjanbut'k]]en kištoihe heitmaha |
Ištutadas [[Sosnovskijan kondjanbut'k]]en kištoihe heitmaha niid biologižel mahtusel. |
||
== Ümbrikirjutand == |
== Ümbrikirjutand == |
||
Vajehtuz 11. Keväz’ku 2020, kell 23:35
| Topinambur | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Topinambur änikoičeb, Pol'šanma | ||||||||||||||
| Tedoklassifikacii | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Latinankel'ne nimi | ||||||||||||||
| Heliánthus tuberósus L., 1753 | ||||||||||||||
|
Topinambur (latin.: Helianthus tuberosus), vai magruš, om heinäsine kazmuz. Mülüb Puzuänikoižed-sugukundan Podsolnušnik-heimho.
Tetas enamba 300 sortuid da gibridoid: hüvidenke muguloidenke, lujanke vihoštesenke, dekorativižed.
Etimologii
Kazmusen nimi libub Brazilijan tupi-indejalaižiden tupinamba-heimon nimitusespäi. Toihe kazmusen ezikuvid Evropha ezmäižen kerdan Anglijha (1610) i Francijan territorijha ühten aigan tupinamba-heimon ristituidenke 17. voz'sadal (franc.: topinambour, port.: topinambur). Unohtadud sömkul'tur, kartohk vajehti sidä teravas.
Leviganduz
Keskuzamerikan indejalaižed kul'tiviruihe topinamburad amussai sömkazmuseks, mugažo sen lähišt podsolnušnik-erikod. Kazvatab mail'madme rujoheinäks tobjimalaz, invazivine erik Evropas, Sibiriš, Avstralijas, Čiliš. Kazvatadas magrušad Venämas maižanduzkul'turaks-sötmižkazmuseks, semned ei küpsnegoi vilun klimatan arvoimižiš. Äikerdoičese juril čomin i sädab žomid londuses.
Kazmuz putub teveril, pöudoil, kezandmaiš i pustoläniš, peniden jogiden alangištoidme. Navedib väghišt mahust i korktad pidatuzmärad. Sen ühtes, topinambur paremboičeb vägitomid i muiktoid mahusid, voib kazda pol'pil'veses.
Ištutadas Sosnovskijan kondjanbut'ken kištoihe heitmaha niid biologižel mahtusel.
Ümbrikirjutand
Jurišt om vägev süvä. Kazmuz sädab muguloid manalaižil vezoil, mugulad oleskeldas vauktan, pakuižen, ruskedsinižen i rusttan mujun. Magu om nagrhen vai kapustlučun pojav. Mugul tal'vdub satusekahašti Venäman suves, hapneb teravas eskai penen satatesen tagut, kändase magedaks viluspäi kartohkan kartte.
Seikh om püštoiged varmed höunhekaz, 40 sm .. 4 m kortte, sarakoičese üläpalas. Höunhekahad lehtesed išttas varzil. Alahan lehtesed oma munavuiččed formal i kazdas toine toižen vastaiti. Ülälehtesed oma lancetanvuiččed, čereduišoiš.
Änikod oma keratud puzuikš 2..10 sm diametral. Topinambur änikoičeb elokus-redukus, äisemnine plod küpsneb sügüz'kus-redukus (Venäman evropine pala).
Topinsolnušnik om topinamburan podsolnušnikanke satusekahan gibridizacijan mödač, saihe NSTÜ:s.
Homaičendad
 |
Topinambur Vikiaitas |