Änine
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.
Änine vai Änižjärv (venäkelel: Онежское озеро, Онего, karjalan kelel: Oniegu, suomen kelel: Ääninen, Äänisjärvi) om reskveden järv Venälaižen Federacijan evropižes lodehpoles, Karjalan Tazovaldkundas tobjimalaz, mugažo Leningradan da Vologdan agjoiš. Se om kahtenz' järv pindan mödhe Evropas Ladogjärvhe rindataden. Änine om Atlantižen valdmeren Baltijan meren basseinan järv.
Ümbrikirjutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Järven pind saridenke om läz 9700 km². Basseinan pind — 66 284 nellikkilometrad. Änižen veden mülü om 285 km³, koumandez Ladogan rindataden. Piduz pohjoižespäi suvhesai om 245 km, kaikiš suremb leveduz om 91,6 km. Keskmäine süvüz om 30 m, kaikiš znamasižemb süvüz om 127 m. Pohjan reljef om koverikaz, se abutab kalale äikerdoičemas. Voib vastata 47 kalan erikod järves. Toižes polespäi, kall'oiden korvused telustadas laivoidenlikundale.
Läz tuhad penid vezivaluid da 52 pit'kad joged (10 km pidemb) langetas järvhe, no vaiše üks' — Süvär' — jokseb lähten Änižespäi. Om reguliruindpadoseinid Süvärin üläjoksmuses. Kaik koume lidnad om Änižen randal: Petroskoi, Kondopog da Medvežjegorsk. Järv om Vaugedmeren-Baltijanmeren veziten palaks. Volgan-Baltijanmeren vezite ümbärdab järved randaližedme kanaladme.
Kaik om 1650 sart Änižes, tobj pala sijadase järven pohjoižes, niiden ühthine pind om 224 km². Kiži-sar' mülüb sariden lughu, sil om 89 pušt arhitekturan muštpacast 15.-20. voz'sadoid (časounäd, pühäkodid, küläpertid, mellicad da aitod). Nece keraduz om pandud UNESCO:n mail'man jäl'gusen nimikirjuteshe. Änižen päivnouzmrandal om 1200 petroglifad (4.-2. voz'tuhad edel meiden erad).
Änižhe sidodud vepsän muštatišed
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
- Mägelpäi palab päiv, Änižespäi vilu päiv.
- Änižen taga hebo koli, a sinai jo händ sus.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]