Vesprem (agj)
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.
Vesprem (mad'j.: Veszprém megye [ˈvɛspreːm ˈmɛɟɛ]) om üks' Mad'jaranman agjoišpäi. Sen administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Vesprem.
Geografijan andmused[vajehta | vajehtada lähte]
Agj levigandeb valdkundan päivlaskmas. Bakon'-mäged ottas agjan keskuzlišt da suvišt palad. Balaton-järv om agjan suviröunaks.
Vesprem-agj röunatab kudenke agjanke: Vaš om päivlaskmas, D'jor-Mošon-Šopron om pohjoižes, Komarom-Estergom sijadase pohjoižpäivnouzmas, Fejer päivnouzmas, Šomod' suves, Zal levigandeb suvipäivlaskmas.
Pind om 4 463,65 nellikkilometrad.
Administrativine jagand[vajehta | vajehtada lähte]
Vesprem-agj jagase kümneks jarašaks (rajonaks). Edel vn 2013 administrativišt reformad ühesa kišteršegad (rajonad) oli niiden sijas.
Lidnad[vajehta | vajehtada lähte]
Neciš agjas om vižtoštkümne lidnad:
- Aik (Ajka)
- Badačon'tomai (Badacsonytomaj)
- Balatonal'madi (Balatonalmádi)
- Balatonfüred (Balatonfüred)
- Balatonfüzfö (Balatonfűzfő)
- Balatonkeneše (Balatonkenese)
- Berhid (Berhida)
- Devečer (Devecser)
- Herend (Herend)
- Pap (Pápa)
- Sümeg (Sümeg)
- Tapol'c (Tapolca)
- Varpalot (Várpalota)
- Vesprem (Veszprém) — agjan administrativine keskuz
- Zirc (Zirc)
Lidnoihe ližaks, om olmas 202 žilod Vespremas, niiden kesken kaks' žilod oma sured.
Eläjad[vajehta | vajehtada lähte]
Vn 2011 Mad'jaranman rahvahanlugemižen mödhe agjan ristitišt oli 353 068 eläjad, vl 2015 — 346 647 eläjad. Kaikiš suremb eläjiden lugu oli 377 746 ristitud vl 1980.
Uskondan mödhe (2011): riman katolikad — 47,2 %, kal'vinistad — 8,6 %, lüteranižusen polenpidajad — 3,6 %, grekan katolikad — 0,2 %, toižed uskojad — 1,3 %, religijatomad — 12,2 %, ateistad — 1,1 %, märhapanendata — 25,8 %.
Irdkosketused[vajehta | vajehtada lähte]
| Mad'jaranman agjad da niiden administrativižed keskused | ||
| Bač-Kiškun (Kečkemet) | Baran'j (Peč) | Bekeš (Bekeš'čab) | Boršod-Abaui-Zemplen (Miškol'c) | Čongrad-Čanad (Seged) | D'jor-Mošon-Šopron (D'jor) | Fejer (Sekešfehervar) | Haidu-Bihar (Debrecen) | Heveš (Eger) | Jas-Nad'kun-Sol'nok (Sol'nok) | Komarom-Estergom (Tataban'j) | Nograd (Šal'gotarjan) | Pešt (Budapešt) | Sabol'č-Satmar-Bereg (N'jired'haz) | Šomod' (Kapošvar) | Zal (Zalaegerseg) | Tol'n (Seksard) | Vaš (Sombathei) | Vesprem (Vesprem-lidn) | ||
| tazostadud agjaha lidn — Budapešt | ||