Seged

Vikipedii-späi
Seged
Szeged
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Mad'jaranma
Eläjiden lugu (2016) 162,621 ristitud
Pind 280,84 km²
Seged Szeged
Pämez' Laslo Botka
(reduku 2002—,
László Botka)
Telefonkod +36−62
Aigvö tal'vel UTC+1,
kezal UTC+2


Seged (mad'j.: Szeged ['sɛɡɛd], saks.: Szegedin, rom.: Seghedin, serb.: Сегедин / Segedin) om lidn Mad'jaranman suves, Čongrad-Čanad-agjan pälidn. Se om valdkundan koumanz' surtte eländpunkt.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Mad'jarankel'ne eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan Bela III-kunigahan dokumentas vl 1183 nügüdläiženke nimenke. Seged oli muretud täuzin mongoliž-totarižil sodavägil 13. voz'sadas, no oli saudud udes. Se sai lidnan oiktusid vl 1498. Vl 1879 katastrofine sur'vezi pani mantazole kaiked lidnad Tis-jogen tagut, siš aigaspäi se om udessündutadud möst.

Seged šingotase sömtegimišton keskuseks ezikät, om tetab «paprik»-perčiden kazvatusel i «salämi»-kolbasan tehmižel. Järed lämuzelektrostancii i hulad purtked ratas lidnas.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Lidn sijadase tazangištol, valdkundan röunanno Serbijanke 10 kilometras suvhe da Romanijanke 20 km suvipäivnouzmha. Se seižub 75 m ü.m.t. keskmäižel korktusel, Tis-jogen (mad'j.: Tisza) molembil randoil. Matkad Budapešthasai om 160 km lodeheze. Lähembaižed järedad lidnad oma Kečkemet 86 km lodeheze da Subotic (Serbii) 40 km suvipäivlaskmha.

Klimat om subtropižen i venon kontinentaližen röunal. Voden keskmäine lämuz om +11,5 C°, kezakun-elokun +20,6..+22,4 C°, tal'vkun-uhokun −0,1..+1,6 C°. Ekstremumad oma −25,1 C° (viluku, tal'vku) i +39,6 C° (heinku, eloku). Paneb sadegid 535 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (61..75 mm kus), vähemba vilukus-keväz'kus (27..30 mm kus). Om äi päipaštokahid päivid kezal, no om vähä niid tal'vel.

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vn 2001 rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 168 048 ristitud, heišpäi mad'jaralaižed ottihe 93,5 %. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 169 930 eläjad vl 1990.

Eläjiden enambuz om katoližen jumalankodikundan polenpidajad (36,4 % vl 2011) i ateistad (23,4 %), uskondan ozutandata — 31,4 %.

Professionaližen opendusen znamasine aluzkund om Segedan universitet[1], ühtištadihe senke severt-se toižid opendusen aluzkundoid vl 2000.

Nügüdläine lidnan pämez' om Laslo Botka, hän om valitud möst vozil 2006, 2010, 2014 da 2019.

Transport[vajehta | vajehtada tekst]

Avtobusad, tramvaid da trolleibusad oma kundaližeks transportaks lidnas. Päraudtestancii radab. «Budapešt — Belgrad»-avtote läbitab lidnad.

Lendimport radab peniden privatižiden lendimiden täht.

Sebruzlidnad[vajehta | vajehtada tekst]

Seged om kožundkosketusiš 17 lidnanke:

Homaičendad[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Segedan universitetan sait (u-szeged.hu). (mad'j.) (angl.)

Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]



Mad'jaranman agjad da niiden administrativižed keskused
Bač-Kiškun (Kečkemet) | Baran'j (Peč) | Bekeš (Bekeš'čab) | Boršod-Abaui-Zemplen (Miškol'c) | Čongrad-Čanad (Seged) | D'jor-Mošon-Šopron (D'jor) | Fejer (Sekešfehervar) | Haidu-Bihar (Debrecen) | Heveš (Eger) | Jas-Nad'kun-Sol'nok (Sol'nok) | Komarom-Estergom (Tataban'j) | Nograd (Šal'gotarjan) | Pešt (Budapešt) | Sabol'č-Satmar-Bereg (N'jired'haz) | Šomod' (Kapošvar) | Zal (Zalaegerseg) | Tol'n (Seksard) | Vaš (Sombathei) | Vesprem (Vesprem-lidn)
tazostadud agjaha lidn — Budapešt