Grekan kel'
Grekan kel' (ičeze nimitused: ελληνικά [ɛliniˈka], ελληνική γλώσσα [ɛliniˈki ˈɣlɔsa]) om üks' indoevropižiš kelišpäi.
Kelen reguliruindorganizacii om Grekanman openduzministrusen Grekan kelen keskuz (grek. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας Kentro Ellinikis Glossas) päfateranke Salonikiš i ofisanke Afiniš, keskuz om sätud vl 1994.
Leviganduz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Grekan kel' om üks'jäine valdkundkel' Grekanmas i üks' kahtes valdkundkelespäi Kipral, EÜ:n üks' oficialižiš kelišpäi. Sijaline regionaline status om Albanijan suves, Armenijas i Italijas.
Pagižijoiden lugu om läz 25 millionad ristituid kaiked mail'madme, heišpäi 14 mln ristituiden mamankel', grekalaižiden päpaloin. Pagištas grekan kelel lähižiš Grekanmannoks valdkundoiš torguindan kesksidoiden tagut, mugažo grekan diaspor kävutab kel't Avstralijas, Kanadas i AÜV:oiš.
Rimalaižes imperijas opetud ristit tezi grekan kel't tetpaižeks. Om äi velgsanoid grekan kelespäi latinan keles i vastkarin.
Ümbrikirjutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kirjkel' om eriližen, grekan kirjamišton pohjal, sen tradicii lugeb 3,5 tuhad vozid. Lugetas kelen šingotesen pordoid i edahaižid nügüd'aigaižid paginoid (oz., pontan kel') erištadud kelikš. Šingotesen koume pordod: amuižgrekan kel', vizantijan kel' (5.-15. voz'sadad) i uz' grekan kel' (15. voz'sadaspäi, koine sündui 18.-19. voz'sadoil).
Substantivad oleldas koumel sugul (mužik-, naiž-, neitraline) i kahtel lugul (üks'lugu, äilugu). Koume personad om pronominoil. Nell' kändod: nominativ, genitiv, akkuzativ, vokativ. Sanoiden järgenduz om SVO, no se om joudjaline i voib olda toine (VSO da tž.).
Lugusanad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- ένα [éna] — üks'
- δύο [dýo] — kaks'
- τρία [tría] — koume
- τέσσερα [téssera] — nell'
- πέντε [pénte] — viž
- έξι [éxi] — kuz'
- επτά [eptá] — seičeme
- οκτώ [októ] — kahesa
- εννέα [ennéa] — ühesa
- δέκα [déka] — kümne
- είκοσι [eíkosi] — kaks'kümne
- τριάντα [triánta] — koumekümne
- εκατόν [ekatón] — sada
- χιλιάδα [chiliáda] — tuha
Frazad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- Γεια σας! [geia sas] — Tervhen!
- Πώς σε λένε? [pós se léne] — Kut teid kuctas? / Kut sindai kuctas?
- Από πού είσαι? [apó poú eísai] — Kugalaine olet?
- Πού μένεις? [poú méneis] — Kus tö elät?
- Τα λέμε αργότερα! [ta léme argótera] / Αντίο! [antío] — Nägemoiš möhemba! / Nägemižhesai!
- Ευχαριστώ. [efcharistó] — Kitän. / Παρακαλώ! [parakaló] — Olgat hüvät!