Lagos

Lagos (veps. i angl.)
Èkó (jorub.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Nigerii
Eläjiden lugu (2019)	13,903,620 ristitud
Pind	999,58 km²
Pämez'	Rilvan Akiolu; (eloku 2003—)
Telefonkod	+234-(0)10
Aigvö	UTC+1

Lagos (mugažo kirjutadas anglijan kelel, no virktas [ˈleɪɡɒs], jorub.: Èkó) om Nigerijan kaikiš suremb lidn da port, mülüb ühtennimižhe štatha. Se om kahtenz' surtte Afrikan lidn Kairan jäl'ghe. Lidnan aglomeracii otab ühtenden sijan Afrikas ristitišton lugun mödhe (21 mln vl 2014^[1]).

Lidn om Nigerijan rahaazjoiden, tegimišton (valdkundan tegimišton pol') da kinoindustrijan päkeskuz.

Istorii[redaktiruida | redaktiruida purde]

Eländpunktan aluz oli pandud vl 1472.

Vozil 1960−1991 Lagos oli ripmatoman Nigerijan pälidnaks, sid' sirtihe pälidnad Abudžha.

1970:nzil vozil lidn šingotihe lujas, sikš miše port sijadase täs vemha kivivoid verhiže maihe.

Geografijan andmused[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lagos seižub Atlantižen valdmeren Gvinejan lahten suvirandištol, Lagos-lahten randal da saril, valdkundan suvipäivlaskmpoles, 41 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Vezi otab läz 26% lidnan territorijad, kuivma — vaiše 738 km².

Klimat om subekvatorialine neps. Kun keskmäine lämuz om +25..+27 C°, vajehtamatoi vodes läbi. Paneb sadegid 1538 mm vodes, kuivsezon oleskeleb kül'mkuspäi uhokuhusai (130 mm nelläs kus).

Lagos-lidn otab 16 kahteskümnespäi Lagos-štatan sijaližen ičeohjandusen territorijoišpäi. Lidnan ühthižen tobmuden organad ei ole olmas vspäi 1976, vaiše štatan om.

Eläjad[redaktiruida | redaktiruida purde]

Vl 2014 lidnan eläjiden lugu oli 13 400 000 ristitud. Kaik 21,3 mln eläjid (2015) om ezilidnoidenke 2707 km² pindal.

Transport[redaktiruida | redaktiruida purde]

Kiruhavtobusad, minibusad i ehtatimed oma kundaližeks transportaks lidnas. Kebnan metron ezmäine jono om sauvomas vodele 2022.

Murtala Mohammedan (enzne Nigerijan prezident) nimel nimitadud rahvahidenkeskeine civiline lendimport (LOS, 6,3 mln passažiroid vl 2017) om kaikiš suremb valdkundas. Se sijadase lidnas sen päivlaskmaiženno röunanno Ikedž-territorijal (Lagos-štatan enzne pälidn), oigendab reisid Afrikadme i valdkundan südäimehe, mail'man erasihe järedoihe lidnoihe: London, Pariž, Stambul, Dubai, Frankfurt, Nju Jork, Atlant.