Abudž

Abudž
Abuja
	Flag;
Valdkund	Nigerii
Eläjiden lugu (2022)	1,693,400 ristitud
Pind	1,476 km²
Pämez'	Mohammed Musa Bello; (2015—)
Telefonkod	+234−9
Aigvö	UTC+1

Lidnan sijaduz Federaližes pälidnan territorijas (2006)

Abudž (angl.: Abuja [əˈbuːdʒə], jorub.: Àbújá [à.bú.d͡ʒá]) om Nigerijan pälidn da seičemenz' surtte lidn. Se om valdkundan opendusen keskuz, Federaližen pälidnan territorijan administrativine keskuz mugažo.

Istorii

Abudž-eländpunktan aluz om pandud Zaria-valdkundan Abu Dža-ohjandajal vl 1828, no udesnimitihe sidä Suledžaks (angl.: Suleja) vl 1976, anttihe nimed udele pälidnale suvižel mägiplatol. Nügüdläine Abudž-lidn om valitud i saudud Nigerijan udeks pälidnaks 1980-nziš vozišpäi. Sirtihe oficiališt pälidnad Lagosaspäi vn 1991 12. päiväl tal'vkud sauvondplanan koumen pordhan oletusen jäl'ghe, kaik oli ühesa pordhad planas vhesai 2020.

Sauvond, sömtegimišt i holitšiden sfer oma šingotadud lidnas.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Džos-mägitazangištol, valdkundan keskuzpalas i neitraližes sijas etnižikš, 360 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Lagos-meriporthasai om 500 km suvipäivlaskmha.

Klimat om tropižen savannan kaks'sezonine. Voden keskmäine lämuz om +27,3 C°, kuidme +25,2..+30,7 C°, om räk vodes läbi. Ekstremumad oma +8,9 C° (tal'vku) i +42,0 C° (uhoku, keväz'ku). Paneb sadegid 1421 mm vodes, enamba kezakus-sügüz'kus (194..309 mm kus), kuiv sezon oleskeleb kül'mkus-keväz'kus (40 mm pordos). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 81..88 % röunoiš semendkus-redukus, 44..56 % tal'vkus-keväz'kus.

Tobmuz

Lidn jagase videks fazaks (Phase I..V), ned alajagasoiš rajonikš. Ezmaine faz kogoneb seičemes rajonaspäi, federaližed organad (Asokoro-rajon) i keskuzline azjaline rajon oma siš. Kahtenz' faz mülütab 15 nimitadud rajonad, koumanz' — ühesa. Järed tegimišton zon radab nelländen fazan Idu-rajonas. Lidnan lendimport i Abudžan universitet sijadasoiš videndes fazas kaks'kümne kilometrad päivlaskmha-suvipäivlaskmha ezmäižes fazaspäi.

Eläjad

Vl 2006 lidnan eläjiden lugu oli 776 298 ristitud 713 km² pindal. Kaik kuz' millionad ristituid elädas lidnan aglomeracijas ümbrištonke vn 2016 andmusiden mödhe, se om kahtenz' surtte valdkundas Lagosan jäl'ghe. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Kaik seičeme universitetad oma saudud i ratas lidnas.

Transport

Taksid i metropoliten oma kundaližeks transportaks. Vn 2018 heinkuspäi kebn metro radab lidnas (kaks' jonod 12 stancijanke, 44 km raudted).

Abudžan rahvahidenkeskeine civiline lendimport valdkundan ezmäižen Nnamdi Azikive-prezidentan nimed^[1] (ABV / DNAA, 5,5 mln passažiroid vl 2019) sijadase kaks'kümnes kilometras päivlaskmha lidnaspäi. Tehtas reisid Päivlaskmaižen Afrikan i Nigerijan lidnoihe tobjimalaz, mugažo nenihe lidnoihe: London, Pariž, Stambul, Dubai, Kair, Addis-Abeb.

Galerei

Federaline pälidnan territorii (2023)
Nacionaline päjumalanpert' (hristanuskondan keskuz), vn 2008 nägu
Abudžan nacionaline mečet', vn 2007 nägu
Azjaline rajon i Voz'tuhan čuhunduz lidnan keskuzrajonas vl 2018
Trade Center Building Abuja vl 2022 (molembad pertid)
Abudžan universitetan senat (2021)
Rahvahidenkeskeine lendimport Nnamdi Azikiven nimed vl 2005
Idu-stancijan platform vl 2019

Homaičendad

↑ Abudžan rahvahidenkeskeine lendimport faan.gov.ng-saital. (angl.)

Irdkosketused

Lidnan informacine sait (abujacity.com). (angl.)

Abudž Vikiaitas

	Afrikan pälidnad
	Abudž \| Addis-Abeb \| Akkr \| Alžir-lidn \| Antananarivu \| Asmar \| Bamako \| Bangi \| Banžul \| Bisau \| Brazzavil' \| Dakar \| Dodom \| Džibuti-lidn \| Džub \| Fritaun \| Gaborone \| Giteg \| Harare \| Hartum \| Jamusukro \| Jaunde \| Kair \| Kampal \| Kigali \| Kinšas \| Konakri \| Librevil' \| Lilongve \| Lome \| Luand \| Lusak \| Malabo \| Maputu \| Maseru \| Mbabane \| Mogadišo \| Monrovii \| Moroni \| Nairobi \| Ndžamen \| Niamei \| Nuakšot \| Port Lui \| Porto Novo \| Prai \| Pretorii \| Rabat \| San Tome \| Tripoli \| Tunis-lidn \| Uagadugu \| Viktorii \| Vindhuk

[1] Abudžan rahvahidenkeskeine lendimport faan.gov.ng-saital. (angl.)

[1]