Alžir (lidn)

Alžir
الجزائر (ar.)
*(El' Džazājir)*
ⴷⵣⴰⵢⴻ (berb.)
*(Dzajer / Lezzajer)*
	Lidnanznam;
Valdkund	Alžir
Eläjiden lugu (2011)	3,415,811 ristitud
Pind	363 km²
Pämez'	Ahmed Maabed; (kül'mku 2021—,; Ahmed Maâbed)
Telefonkod	+213-(0)21
Aigvö	UTC+1

Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.

Alžir (arab.: الجزائر العاصمة El' Džazājir al-ʿāṣima, berber.: ⴷⵣⴰⵢⴻ Dzajer / Lezzajer vepsän kirjamil, franc.: Alger [al.ʒe]) om ühtennimine Alžir-valdkundan pälidn. Se om Alžiran agjan (vilajetan) administrativine keskuz mugažo.

Istorii

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud berberan dinastijan Bologgin ibn Ziri-ezitatal vodel 944 finikijalaižiden amuižen Ikosim-eländpunktan sijas (Ikosium Rimalaižen imperijan aigan). El' Džezājir kändase «sared» araban kelespäi, sikš nell' sart oli mererandanno edel 1525. vot, sid' ned ühtištuiba kontinentanke. 16.-18. voz'sadoil lidn oli merirazbainikoiden bazaks. Vll 1830−1962 Alžir oli Francijan ühtennimižen kolonijan pälidnaks. Lidnan pämez' nimitase vali:kš.

Alžir-lidn šingotase himižel da kivivoihimižel sarakoil, mašiništonsauvomižen i tekstilin edheotandoil, sömtegimištol, turizmal i meriportal, fondbirž radab.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Keskmeren suvipäivlaskmaižel randal, 2..424 m korktusil, kümne metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel. Atlas-mäged ümbärtas lidnad suvespäi.

Klimat om Keskmeren, kezal om räk. Voden keskmäine lämuz om +18,2 C°, heinkun-elokun +25,7..+26,6 C°, tal'vkun-keväz'kun +11,3..+13,6 C°. Ekstremumad oma −3,3 C° (viluku) i +48,7 C° (heinku). Paneb sadegid 601 mm vodes, enamba kül'mkus-uhokus (72..103 mm kus), kuiv sezon oleskeleb kezakus-elokus (21 mm pordos). Paneb lunt harvoin lujas, kerdan voz'kümnes.

Tobmuz

Alžiran agj jagase 13 administrativižeks ümbrikoks, ned alajagasoiš 57 kundaks. Agjan tobj pala om pälidnan eläjad.

Edeližed lidnan pämehed (vali:d) oma Jusef Čerfa (Youcef Cherfa, viluku 2020 — kül'mku 2021), Abdel'halik Sejouda (Abdelkhalek Sayouda, sulaku 2019 — viluku 2020), Abdel'kader Zuh (Abdelkader Zoukh, reduku 2013 — sulaku 2019).

Eläjad

Vl 2008 Alžiran rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 2 364 230 eläjad 273 km² pindal, ezilidnoidenke (vilajet) — nell' polenke millionad eläjid (2020), valdkundan kümnendez, i läz 7,8 mln lidnaglomeracijas 1190 km² pindal (2015, 1. sija Margiban maiš). Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Rahvahad: arabialaižed — 53 %, berberad — 44 %, toižed rahvahad — 3 % (immigrantad Kitajaspäi, Vjetnamaspäi i Mališpäi päpaloin).

Transport

Avtobusad, tramvaid, taksid, funikulörad, ezilidnelektrojonused i metro (vspäi 2011 üks' jono radab, 19 stancijad, 18 km raudted) oma kundaližeks transportaks lidnas.

Rahvahidenkeskeine civiline Alžiran lendimport Huari Bumed'jen-prezidentan nimed^[1] (ALG / DAAG, 7,9 mln passažiroid vl 2018) sijadase 17 kilometras päivnouzmha-suvipäivnouzmha lidnan keskusespäi Dar El' Beid-ezilidnas. Tehtas reisid Francijan äjihe lidnoihe, Evropan erasihe maihe, araban i francijan keliden maihe mail'madme, mugažo Alžir-valdkundadme.

Homaičendad

↑ Alžiran Rahvahidenkeskeižen lendimportan oficialižetoi sait (algiers-airport.com). (angl.)

Irdkosketused

Lidnan turizman informacine portal (alger-city.com). (fr.)

Alžir (lidn) Vikiaitas

	Afrikan pälidnad
	Abudž \| Addis-Abeb \| Akkr \| Alžir-lidn \| Antananarivu \| Asmar \| Bamako \| Bangi \| Banžul \| Bisau \| Brazzavil' \| Dakar \| Dodom \| Džibuti-lidn \| Džub \| Fritaun \| Gaborone \| Giteg \| Harare \| Hartum \| Jamusukro \| Jaunde \| Kair \| Kampal \| Kigali \| Kinšas \| Konakri \| Librevil' \| Lilongve \| Lome \| Luand \| Lusak \| Malabo \| Maputu \| Maseru \| Mbabane \| Mogadišo \| Monrovii \| Moroni \| Nairobi \| Ndžamen \| Niamei \| Nuakšot \| Port Lui \| Porto Novo \| Prai \| Pretorii \| Rabat \| San Tome \| Tripoli \| Tunis-lidn \| Uagadugu \| Viktorii \| Vindhuk

[1] Alžiran Rahvahidenkeskeižen lendimportan oficialižetoi sait (algiers-airport.com). (angl.)

[1]